نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
فوق تخصص جراحی دست؛ بازتوانی به دست آسیب دیده و درمان بیماری‌های دست و مچ آن
بدون شک، دست یکی از پرکاربردترین اعضای بدن انسان است که با آن بسیاری از امور روزمره را انجام می‌دهیم. دست به سبب این که همواره در حال فعالیت است، در معرض آسیب‌های فراوانی مانند کشیدگی، در رفتگی، آسیب به تاندون‌ها، آسیب به عصب و... قرار دارد. در صورت بروز هر نوع مشکلی برای دست، می‌توان از یک فوق تخصص جراحی دست کمک گرفت و دست را دوباره مانند روز اول خویش نمود. با ما تا انتهای مطلب همراه باشید تا در مورد بیماری‌های دست و خدماتی که یک
جراح دست در اختیار ما می‌گذارد، به مطالب مفیدی اشاره کنیم.
فوق تخصص جراحی دست کسی است که سال‌هاست در حیطه دست و بیماری‌های مربوط به آن به تحصیل پرداخته و در این زمینه دانش و تجربه فراوانی دارد. البته تخصص او تنها به دست خلاصه نمی شود و اندام‌های فوقانی مانند شانه را نیز در بر می‌گیرد.
یک جراح دست در شاخه‌های جراحی عمومی و ارتوپدی تخصص خود را دریافت کرده و فوق تخصص خود را به دست اختصاص داده است. پزشکی که در این زمینه فعالیت می‌کند، علاوه بر درمان‌های جراحی، به درمان‌های غیر جراحی نیز اِشراف کامل دارد و با توجه به نیاز بیمار خویش، یکی از این شیوه‌ها را برای درمان مشکلات دست او انتخاب می‌کند.
هر چند در بسیاری از شهرهای کشورمان شاهد فعالیت عالی بسیاری از متخصصان و جراحان دست هستیم، اما شهر تهران به سبب این که پایتخت کشورمان است و موقع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مهمی دارد، طیف گسترده‌تری از متخصصان و جراحان را به خود اختصاص داده است. بنابراین می‌توان با یک جستجوی ساده در اینترنت یا از دوستان و آشنایان، یک
دکتر دست خوب در تهران را پیدا کرد و مشکلات به وجود آمده برای دست خویش را، به او سپرد.
از جمله ویژگی‌های یک فوق تخصص دست خوب می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
♦ دست به سبب این که یکی از اعضای حساس بدن است، بنابراین باید جراحی آن با صبر، حوصله و دقت فراوانی انجام شود. بنابراین یک جراح دست خوب باید صبور، دقیق و با حوصله باشد.
♦ یک متخصص حرفه‌ای و با تجربه، به طور کامل با آناتومی دست آشنایی دارد و تمامی بخش‌‌های آن را به خوبی می‌شناسد.
♦ یک فوق تخصص حرفه‌ای دست، تجربه عمل‌های موفقیت آمیز فراوانی در زمینه دست دارد. از جمله این جراحی‌ها می‌توان به شکستگی، دررفتگی، آرتروز شانه، مشکلات ایجاد شده برای تاندون‌ها و... اشاره کرد.
♦ یک جراح دست حرفه‌ای، به خوبی قادر به انجام عمل‌های جراحی میکروسکوپی، پیوند دست، جراحی‌های پلاستیک و ترمیمی دست می‌باشد.
♦ درمان بیماری‌های مادرزادی دست و جراحی عروق و اعصاب محیطی، از جمله دیگر تخصص‌های او به شمار می‌روند.
معمولاً آسیب‌هایی که برای دست انسان به وجود می‌آیند را می‌توان به دو نوع آسیب‌های آنی و آسیب‌های مستمر دسته بندی نمود. آسیب‌های آنی (همان گونه که از نام آنها پیداست) به صورت ناگهانی برای دست رخ می‌دهند. از جمله این صدمات می‌توان به شکستگی، دررفتگی و کشیدگی عضلات و تاندون‌ها در اثر ورزش، فعالیت‌های سنگین و تصادفات اشاره نمود.
برخی دیگر از آسیب‌ها هستند که به مرور زمان برای دست رخ می‌دهند که معمولاً افرادی که پا به سن می‌گذارند، بیش از دیگران آنها را تجربه می‌کنند. این صدمات شامل ساییدگی مفاصل، عفونت‌های مربوط به دست، آرتروز دست و... هستند.
به طور کلی تمامی بیماری‌هایی که در مچ دست، ساعد، آرنج، بازو و شانه به وجود می‌آیند، در حیطه تخصصی جراح دست قرار دارند. این بیماری‌ها طیف گسترده‌ای دارند که یک فوق تخصص جراحی دست می‌تواند در زمینه درمان آنها چه به صورت جراحی و چه به صورت غیر جراحی به شما کمک کند.
از جمله بیماری‌هایی که می‌توان برای درمان آنها به یک فوق تخصص دست خوب در تهران مراجعه نمود و از دانش و تجربه او بهره‌مند شد، می‌توان به پارامترهای زیر اشاره کرد:
♦ بیماری‌های مربوط به انگشتان دست
♦ درد در هر کدام از نواحی دست
♦ خواب رفتگی و احساس گزگز
♦ وجود هر گونه توده بافت نرم یا استخوان در دست
♦ بروز هر نوع آسیب در هنگام فعالیت‌های ورزشی
♦ آسیب‌های عصبی و تاندون
♦ انواع بیماری‌های مادرزادی دست
در زمان احساس ناراحتی در شانه و کتف خود، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید مراجعه به یک فوق تخصص شانه و کتف است. پزشکانی که در این حیطه فعالیت می‌کنند، در واقع جراحان ارتوپدی هستند که دوره‌های تکمیلی فلوشیپ شانه را گذرانده و آموزش‌های حرفه‌ای در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های کتف و شانه را دریافت کرده‌اند.
تجربه نشان داده است جراحانی که در یک زمینه خاص تخصص دارند، خدمات بهتری به بیماران خویش ارائه می‌نمایند. فوق تخصص جراحی دست و فوق تخصص در زمینه شانه و کتف، از این دسته پزشکان هستند.
یکی از مهارت‌های مهم و اساسی یک فوق تخصص شانه این است که با معاینه دقیق مفاصل شانه مانند بافت استخوان‌ها، سطح مفصلی، عضلات و تاندون‌های شانه، به بیماری‌های کتف و شانه پی برده و درمان را آغاز می‌کند. البته عکس‌های رادیوگرافی و ام آر آی بیمار نیز در این زمینه کمک بسیار خوبی برای فوق تخصص شانه و کتف به شمار می‌روند تا به یک تشخیص دقیق دست پیدا کند.
زمانی که دست دچار شکستگی یا دررفتگی می‌شود، تمامی افراد به پزشک مراجعه نموده و درمان‌های تخصصی را آغاز می‌کنند؛ اما دست ممکن است دچار بیماری‌های دیگری نیز گردد که برخی از افراد آنها را نادیده گرفته و برای درمان آن اقدام نکنند. این بیماری‌ها هر چند به آهستگی رخ می‌دهند، اما در آینده ممکن است مشکلات متعددی به وجود آورند. بنابراین با مشاهده علائم زیر، به یک فوق تخصص در زمینه دست مراجعه نموده و درمان را آغاز کنید:
♦ در دست خود احساس گزگز می‌کند و در برخی از مواقع، دست شما بی حس می‌شود.
♦ در مچ دست یا سایر قسمت‌های دست خود احساس درد دارید و علت آن را نمی‌دانید.
♦ برای این که دست خود را حرکت دهید، با مشکل مواجه هستید.
♦ درد دست شما حالت رونده دارد؛ به این معنا که درد از قسمت‌هایی مانند انگشتان و مچ دست آغاز شده و تا نزدیکی‌های شانه امتداد می‌یابد.
♦ دست شما دچار لرزش شده است.
♦ زمانی که قصد دارید چیزی را بلند کنید، دست شما دچار درد و خستگی فراوان می‌شود.
♦ هنگامی که از خوابی بیدار می‌شوید، دست شما با تورم و درد مواجه است.
زمانی که بیماران متوجه می‌شوند، برای از بین بردن مشکلات دست خود نیاز به جراحی وجود دارد، دچار ترس و نگرانی می‌شوند. هر چند این ترس در بسیاری از مواقع طبیعی است، اما با افزایش درک و آگاهی نسبت به عمل دست، ترس و نگرانی از وجود بیمار دور می‌شود. خوشبختانه این روزها افرادِ با تجربه و آگاهی به عنوان فوق تخصص جراحی دست در کشورمان به فعالیت مشغول هستند که با اطلاع کامل از روش‌های نوین جراحی دست، این عمل را به خوبی انجام می‌دهند.
مراجعه به فوق تخصص و جراح دست، مزایای بسیار زیادی به همراه دارد که در این قسمت به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
♦ دردهای طولانی و مزمن دست تسکین یافته و از بین می‌روند.
♦ دست‌های شما در هنگام ورزش و یا انجام امور روزانه، عملکرد بهتری خواهند داشت.
♦ ظاهر دست‌های شما بهتر و زیباتر می‌گردد.
♦ هر نوع بیماری که در دست شما وجود داشته باشد، به موقع تشخیص داده شده و از گسترش آن جلوگیری به عمل خواهد آمد.
بسیاری از پزشکانی که دارای فوق تخصص جراحی دست هستند، معمولاً در کلینیک‌های معتبر و پیشرفته به فعالیت مشغول می‌باشند. این کلینیک‌ها علاوه بر این که با بهترین پزشکان و متخصصان همکاری می‌کنند، بلکه با تجهیزات و دستگاه‌های پیشرفته خود، خدمات ارزشمندی نیز به بیماران خویش ارائه می‌دهند.
شما می‌توانید جستجوی فوق تخصص دست خوب در تهران را از کلینک‌های معتبر و حرفه‌ای که در این زمینه به فعالیت مشغول هستند آغاز کنید. همچنان با ما همراه باشید تا به برخی از مهم‌ترین خدماتی که در یک کلینیک دست معتبر دریافت می‌کنید اشاره نماییم:
♦ درمان آرتروز دست
آرتروز یکی از بیماری‌هایی است که در اثر افزایش سن یا انجام حرکات تکراری برای دست به وجود می‌آورد. متخصصان جراحی دست، ابتدا آزمایشات لازم را در کلینیک دست انجام داده و سپس درمان آن را آغاز می‌کنند. این پزشکان ممکن است با تزریق استروئید یا کورتون به کاهش التهاب و درد آرتروز کمک کنند.
در برخی از موارد نادر نیز ممکن است جراح دست به این نتیجه برسد که برای درمان آرتروز، باید دست را مورد عمل جراحی قرار داد. این عمل با توجه به سبک زندگی فرد و همچنین میزان آتریت فرد متفاوت است. گاهی اوقات در جراحی دست، دو استخوان درگیر به هم وصل می‌شوند و گاهی باید مفاصل را تعویض نمود.
♦ درمان مشکلات عصب دست
گاهی اوقات در اثر بریدگی، فشار، کشش و ضربه، برای عصب دست انسان صدماتی به وجود می‌آید. زمانی که عصب دست آسیب ببیند، امکان انتقال سیگنال‌های عصبی آن به مغز، کاری سخت و دشوار می‌گردد. بنابراین دست ممکن است حس لامسه خود را از دست داده و دامنه حرکتی آن کاهش یابد.
تحقیقات نشان دهنده آن است که برخی از آسیب‌های عصب دست، به مرور زمان برطرف می‌شوند، اما در شرایطی که آسیب زیاد بود باید به یک فوق تخصص جراحی دست مراجعه نمود و درمان‌های پزشکی را آغاز کرد.
پزشکان عقیده دارند آسیب‌هایی که به عصب دست وارد می‌شوند، به 5 دسته تقسیم بندی می‌گردند. صدمات درجه اول تا سوم به خودی خود بهبود پیدا می‌کنند، اما آسیب‌های درجه چهارم و پنجم نیاز به عمل جراحی دست دارند. بنابراین شما باید در چنین شرایطی به یک کلینیک دست مراجعه نموده و از متخصص خود در مورد جراحی و نوع آن سوال کنید.
♦ درمان کیست دست
کیست‌ها به توده‌های غیر سرطانی گفته می‌شوند که معمولاً در طول تاندون یا مفاصل دست به وجود می‌آیند. این کیست‌ها به شکل دایره یا بیضی هستند و درون آنها یک ماده ژل مانند وجود دارد. این کیست‌ها با ایجاد فشار بر روی عصب دست، باعث بروز درد شده و دامنه حرکتی دست را کاهش می‌دهند. اگر این کیست‌ها کوچک باشند، با دارو و درمان‌های غیر جراحی قابل برطرف شدن هستند. فراموش نکنید که برای درمان کیست‌های بزرگ، حتماً به یک کلینیک دست معتبر مراجعه نموده و از روش‌های جراحی که توسط فوق تخصص جراحی دست انجام می‌شود استفاده کنید.
♦ درمان تونل کارپ
سندروم تونل کارپ یکی از بیماری‌های شایع دست است که باعث ایجاد احساس سوزن سوزن شده و بی حسی در دست و بازو می‌گردد. این بیماری در اثر ایجاد فشار بر روی عصبی که در تونل کارپل دست وجود دارد، بروز پیدا می‌کند. برخی از بیماری‌های زمینه‌ای و انجام حرکات تکراری با دست، از جمله مهم‌ترین پارامترهای ایجاد این بیماری هستند.
یک فوق تخصص جراحی دست، ابتدا درمان‌های ساده‌ای را به بیمار خود پیشنهاد می‌نماید؛ از جمله این درمان‌ها می‌توان به استفاده از مچ بند، مصرف داروهای ضد درد و کمپرس یخ اشاره کرد. در صورتی که سندرم تونل کارپ با این درمان‌ها برطرف نشد، ممکن است متخصص به شما انجام عمل جراحی دست را پیشنهاد دهد.
دو روش جراحی برای درمان تونل کارپ وجود دارند که این دو روش عبارتند از:
1. درمان آندروسکوپی: در این روش، جراح با استفاده از یک دستگاه به شکل تلسکوپ که دارای دوربین کوچکی به نام آندوسکوپ است، داخل تونل کارپ را مشاهده نموده و سپس رباط‌های مچ دست را با ایجاد یک یا دو برش بسیار کوچک، قطع می‌نماید.
2. جراحی باز: برای انجام این شیوه از جراحی، برش کوچکی بر روی کف دست ایجاد می‌کنند تا بتوانند تونل کارپ را مشاهده کنند؛ سپس برای آزاد شدن اعصاب، قسمتی از رباط‌ها را پاره می‌کنند.
یکی از دردهای مرتبط با دست که بسیاری از ما انسان‌ها در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنیم، درد شانه است. اگر شما نیز با این درد مواجه هستید و با گذر زمان، از شدت آن کاسته نمی‌شود، حتماً به یک فوق تخصص شانه و کتف مراجعه نموده و آن را به صورت دقیق بررسی کنید. خوشبختانه این روزها مراکز معتبری که به عنوان کلینیک دست در کشورمان به فعالیت مشغول هستند، خدمات درمانی ارزشمندی نیز برای شانه ارائه می‌نمایند. در ادامه مطلب، به برخی از درمان‌های تخصصی که در این مراکز توسط متخصصان ارائه می‌شود، اشاره کوتاهی می‌نماییم:
♦ درمان آتریت شانه
گاهی اوقات دردی که در شانه خود احساس می‌کنیم، در اثر بروز آتریت است. آتریت معمولاً از میانسالی آغاز شده و خود را با درد، سفتی و تورم در شانه نشان می‌دهد. اگر آتریت در ابتدای امر تشخیص داده شود، می‌توان با درمان‌های غیر جراحی آن را برطرف نمود؛ اما اگر این درد مزمن و ادامه دار باشد، باید به یک فوق تخصص جراحی دست و شانه مراجعه نموده و در صورت نیاز از عمل جراحی برای آن استفاده کنید.
♦ درمان آرتروز شانه
گاهی اوقات بیماران با درد شدیدی در ناحیه شانه خود، به فوق تخصص جراحی دست مراجعه می‌نمایند و پس از انجام بررسی‌ها و آزمایشات متعدد، پزشک به این نتیجه می‌رسد که بیمار به آرتروز شانه مبتلاست. برای درمان این بیماری، ابتدا روش‌های کمتر تهاجمی مانند استراحت دادن به مفصل شانه، مصرف داروهای مسکن، انجام فیزیوتراپی، سرما درمانی و... تجویز می‌گردد. در شرایطی که این درمان‌ها پاسخگوی درد و ناراحتی آرتروز نباشند، پزشک به سراغ درمان جراحی می‌رود.
از جمله متداول‌ترین روش‌های جراحی برای درمان آتریت شانه که توسط متخصصان حاذق و با تجربه انجام می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
عمل جراحی تعویض مفصل شانه
عمل جراحی تعویض سر هومروس یا استخوان فوقانی بازو
برداشتن تکه‌ای کوچک از قسمت انتهایی استخوان ترقوه (معمولاً پس از برداشتن قسمت انتهایی استخوان ترقوه، جای خالی آن را با بافت اسکار پر می‌کنند.
از شما عزیزان بسیار سپاسگزاریم که حوصله به خرج داده و مطالب امروز ما را مطالعه کردید. ما در این مقاله در مورد فوق تخصص جراحی دست، ویژگی‌های او و خدمات درمانی که برای بیماران خود ارائه می‌نماید، به نکات مهمی اشاره کردیم.
همچنین در مورد بیماری‌های دست و شانه و مزایای مراجعه به یک فوق تخصص دست خوب در تهران برای شما عزیزان سخن گفتیم. در کنار تمامی این موارد، به خدماتی که می‌توانید از طریق مراکز معتبر و کلینیک دست دریافت کنید، پرداختیم و شما را با آنها آشنا کردیم.
در نهایت باید به این موضوع اشاره کنیم که دست، یکی از ارگان‌های حیاتی بدن ماست که بروز هر گونه آسیبی برای آن، زندگی را برای ما مختل خواهد کرد؛ زیرا بخش عظیمی از امور روزمره‌ای که با آنها سر و کار داریم، توسط دستان ما انجام می‌شوند. بنابراین توجه به سلامتی دست، یکی از مهم‌ترین مواردی است که هر انسانی در زندگی خود باید به آن توجه کند.
در صورتی که در هر کدام از قسمت‌های دست خود با درد، ورم، بی حسی، سوزن سوزن شدن و هر ناراحتی دیگری مواجه شدید، در اولین فرصت به یک فوق تخصص جراحی دست مراجعه نموده و از مهارت و تجربه او، برای درمان بیماری‌های دست خود بهره‌مند شوید.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو