نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

متخصص دست، تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلالات دست

ما به دست ‌های خود بسیار متکی هستیم و می توان گفت دست ها از مهمترین اعضای بدن ما هستند . بنابراین باید ضمن مراقبت از این عضو مهم در صورت بروز درد و یا وارد آمدن آسیب نسبت به درمان آن اقدام کرده و به یک متخصص دست مراجعه نماییم. آرتریت، ضربه و حرکات تکراری می‌تواند عوارض بسیاری داشته باشد و منجر به درد و صدمه به دست شود. بیماران اغلب در این فکر هستند که چه کسی مشکل آنها را بهتر درمان می کند. بسیاری از آسیب ‌های دست توسط بهترین دکتر دست درمان می‌شود، اما مواقعی وجود دارد که ممکن است برای درمان بیماری‌ های دست نیاز باشد به متخصص دست مراجعه کنید.

specialist-hand

 
متخصص دست که در تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلالات دست، مچ دست و ساعد تخصص دارد. آنها درک عمیقی از شبکه های پیچیده عروق خونی، اعصاب، ماهیچه ها، رباط ها، تاندون ها و استخوان ها دارند که دست و انگشتان را تشکیل می دهند. متخصص دست می توانند افراد دارای آسیب یا بیماری دست، مشکلات حرکتی و عملکردی یا درد مداوم در هر سنی را درمان کنند.
متخصص دست معمولاً با گزینه های غیر جراحی مانند فیزیوتراپی و کاردرمانی شروع می کند. اینها می توانند درد را کاهش دهند و حرکت و عملکرد دست را بهبود بخشند. چیزی که باید در اولین قرار ملاقات خود با متخصص دست انتظار داشته باشید:
     بررسی سابقه پزشکی خود، از جمله جراحات و جراحی های گذشته
     بحث در مورد فعالیت های روزانه و علت احتمالی آسیب
     معاینه کامل دست، مچ دست و ساعد
     اشعه ایکس و آزمایشات دیگر
     یک برنامه درمانی اولیه برای کاهش درد و بازگرداندن تحرک
 
متخصص دست لزوما مجبور به انجام عمل جراحی نیست. او آسیب های مختلف دست را درمان می کند، از جمله:
   
 آرتروز دست و مچ دست
     آرتریت روماتوئید
     سندروم دکرون
     شکستگی و دررفتگی استخوان های انگشتان دست
     شکستگی و دررفتگی استخوان های کف دست
     شکستگی و دررفتگی استخوان های مچ دست
    بریدگی و پارگی تاندون های انگشتان دست
     درد مچ دست
     سندرم تونل کارپال
     انگشت ماشه و انگشتان گیر کرده
     دست و مچ شکسته
     آسیب های ورزشی
     آسیب های تروماتیک برای اتصال مجدد انگشت یا دست
    
  متخصص دست علاوه بر عمل، درمان های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی را نیز ارائه می دهد.
 
اگر آسیب یا حادثه ای نیاز به عمل داشته باشد، متخصص دست ابتدا علت اصلی مشکل را مشخص نموده و سپس بهترین روش درمانی را انتخاب می کند. انواع جراحی دست عبارتند از: 
ترمیم تاندون: تاندون ها فیبرهایی هستند که ماهیچه ها را به استخوان شما متصل می کنند. عفونت، ضربه یا پارگی می تواند به تاندون ها آسیب برساند و نیاز به جراحی داشته باشد.
آسیب عصبی: دست دارای سه عصب اصلی است. اگر هر یک آسیب ببیند، می تواند منجر به بی حسی و کاهش عملکرد دست شود. جراحی شامل ترمیم یا اتصال مجدد اعصاب قطع شده است.
پاکسازی زخم ها و عفونت ها: عفونت یکی از دلایل رایج مراجعه افراد به متخصص دست است. روش‌ها شامل زهکشی جراحی برای برداشتن آبسه یا دبریدمان (پاکسازی زخم) برای برداشتن بافت‌های مرده است.
تعویض مفصل: این نوع جراحی دست که آرتروپلاستی نیز نامیده می شود به بیماران مبتلا به آرتریت شدید کمک می کند. متخصص دست مفاصل آسیب دیده را با مفاصل مصنوعی جدید ساخته شده از پلاستیک، فلز، سیلیکون یا لاستیک جایگزین می کند. او همچنین ممکن است از یک تکه بافت خود دست مانند تاندون استفاده کند.
تنظیم مجدد و تثبیت: این روش برای شکستگی دست و انگشتان استفاده می شود. متخصص دست استخوان را مجدداً تراز می کند و از میله ها، سیم ها، آتل ها و گچ ها برای بی حرکت کردن یا ثابت نگه داشتن آن استفاده می کند. این کار به بهبود آسیب کمک می کند.
 
درد دست می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. به طور کلی، هنگام بروز درد جدید یا بدتر شدن ناگهانی درد، باید به بهترین فوق تخصص دست مراجعه کنید. برخی مشکلات مربوط به دست به طور تدریجی به وجود می آیند. اگر مدتی است که درد به تدریج شما را آزار می دهد، با یک متخصص دست صحبت کنید. در صورت آسیب تروماتیک، برای عکسبرداری با اشعه ایکس به اورژانس یا مرکز مراقبت های ویژه مراجعه کنید.
تعدادی صدمات و اختلالات وجود دارد که می تواند دست را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به درد و کاهش عملکرد شود. اگر بیماری دستی دارید که باعث درد شما می شود یا شما را از انجام فعالیت های عادی روزانه خود باز می دارد، ممکن است زمان آن فرا رسیده باشد که برای مراقبت های تخصصی به یک متخصص دست و شانه مراجعه کنید.
برخی از بیماری ها و آسیب های دست کوتاه مدت هستند و با استراحت خود به خود از بین می روند، اما برخی دیگر ممکن است نیاز به درمان بیشتری داشته باشند. در صورت مشاهده نشانه های زیر با یک متخصص دست تماس بگیرید:
 
    درد یا ناراحتی، حتی در هنگام استراحت دست
    درد یا اسپاسم مداوم هنگام شروع یک فعالیت
    کاهش دامنه حرکتی در دست، مچ دست و یا انگشتان
    گرفتگی خفیف یا مشکل در نگه داشتن یک شیء
    درد، قرمزی یا تورم که با فعالیت بدتر می شود
    دردی که تا آرنج امتداد می یابد
    بی حسی یا سوزن سوزن شدن انگشتان یا دست
    فعالیت های روزمره مانند برس زدن موها یا تهیه وعده های غذایی باعث درد می شود یا انجام آن ها دشوار می شود
    عدم بهبود علائم با استراحت
 
برخی علائم می تواند نشان دهنده یک بیماری جدی مانند شکستگی یا دررفتگی باشد و نیاز به درمان فوری دارد. این می تواند شامل درد شدید، تورم، کبودی، تغییر شکل آشکار و ناتوانی در حرکت عادی دست، مچ یا انگشت باشد.
 
دست شما می تواند در برابر بسیاری از صدمات و اختلالات، آسیب پذیر باشد. در برخی موارد، درد، کبودی و تورم می تواند بلافاصله پس از صدماتی مانند ضربه مستقیم ایجاد شود. سایر شرایط می توانند به تدریج در طول زمان بدتر شوند و اغلب نتیجه آسیب های ناشی از استفاده بیش از حد یا حرکات تکراری هستند که می توانند بر روی تاندون ها، اعصاب و مفاصل فشار وارد کنند.
آرتریت می تواند مفاصل را در هر نقطه از بدن درگیر کند. آرتروز دست یکی از شایع ترین علل درد، سفتی و از دست دادن عملکرد و تحرک دست است. دو نوع آرتریت رایج در دست وجود دارد: استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید. استئوآرتریت اغلب نتیجه ساییدگی و پارگی در طول زمان است. باعث می شود غضروفی که از انتهای استخوان ها محافظت می کند، تجزیه شود و در نتیجه سایش دردناک استخوان به استخوان ایجاد شود. آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که باعث التهاب شدید در مفاصل می شود. در این حالت سیستم ایمنی بدن به غشایی که از مفاصل محافظت می کند و خطوط آن را می پوشاند حمله می کند و در نتیجه باعث التهاب و درد و همچنین از دست دادن عملکرد و تحرک می شود.
تعدادی از شرایط و صدمات دیگر هستند که می توانند دست ها را تحت تاثیر قرار دهند و منجر به درد یا عملکرد محدود شوند. این مشکلات شامل موارد زیر می باشد:
 
  مشکلات عصبی (تونل کارپال و سندرم تونل کوبیتال)
    شکستگی
    زخم های دست
    بیماری دوپویترن
    آسیب های ورزشی دست و مچ دست
    اختلالات و آسیب های تاندون 
    آسیب عصبی دست
    بی ثباتی مچ و انگشتان
 
درمان درد دست می تواند متفاوت باشد و به تشخیص و شدت وضعیت یا آسیب دست بستگی دارد. متخصص دست اغلب سعی می‌کند ابتدا این مشکل را با روش‌های غیرجراحی، مانند دست‌ درمانی، آتل‌ بندی، دارو ها، تزریق‌ ها و سایر روش‌ ها درمان کند. اگر درمان های غیرجراحی با موفقیت همراه نبود یا آسیب قابل توجهی به دست وارد شده باشد که نیاز به ترمیم یا بازسازی داشته باشد، ممکن است متخصص دست جراحی را توصیه کند. روش های جراحی می تواند شامل جراحی ترمیم تاندون، تعویض و بازسازی مفصل، جراحی ترمیم شکستگی، جراحی ترمیم عصب، کاشت مجدد انگشت یا دست بریده شده و تخلیه جراحی برای عفونت های دست باشد.
 
درمانهای خانگی
درد دست گاهی با تمرینات کششی ملایم بهتر می شود. برای کاهش درد در دست یا مچ دست، می توانید:
    مچ ها را یک بار در خلاف جهت عقربه های ساعت و سپس در جهت عقربه های ساعت بچرخانید. تکرار هر حرکت : 10 بار 
    دست ها و انگشتان خود را تا حد امکان باز کنید، سپس دست ها را در یک مشت محکم ببندید. تکرار هر حرکت : 10 بار
    با استفاده از یک دست، انگشتان دست دیگر را به آرامی به سمت قفسه سینه باز کنید تا کشش ملایم مچ دست را احساس کنید. تکرار هر حرکت : 5 تا 10 بار
بهترین فوق تخصص دست یا فیزیوتراپ ممکن است بتواند کشش های اضافی دست و مچ را توصیه کند.
رایس درمانی می تواند به طیف وسیعی از آسیب های جزئی، از جمله درد دست و مچ دست کمک کند. RICE  مخفف استراحت  (Rest)، یخ (Ice)، فشرده سازی (Compression) و بالا نگه داشتن عضو (Elevation) است:
    استراحت؛ تا حد امکان از استفاده از دست آسیب دیده خودداری کنید.
    یخ؛ چند بار در روز به مدت 20 دقیقه یک کیسه یخ یا سرد روی دست آسیب دیده قرار دهید.
    فشرده سازی؛ ناحیه آسیب دیده را در یک باند نرم، آتل یا گچ بپیچید.
    بالا نگه داشتن عضو؛ دست آسیب دیده را بالا نگه دارید، مانند استفاده از بند، بالاتر از سطح قلب.
از دیگر درمان های خانگی برای بهبود درد دست و مچ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
 
 از دیگر درد ها در دست درد شانه است برای درمان ان باید به متخصص دست مراجعه کنید. از درمان هایی که متخصص دست انجام میدهد ماسازاست.
 ماساژ؛ ماساژ دادن ناحیه دردناک و عضله های اطراف آن می تواند بسیار مفید باشد. گاهی اوقات، ماساژ بازو ها یا شانه ها می تواند به درد دست کمک کند.
    حرارت؛ برخی از درد ها به خوبی به گرما پاسخ می دهند. 
    داروهای OTC مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن می تواند به کاهش درد و التهاب ناشی از مشکلات مختلف کمک کند.
 
درد دست ممکن است دلایل متعددی داشته باشد. این دلایل از صدمات و استفاده بیش از حد تا شرایط وخیمی مانند آرتریت متغیر هستند. درمان ‌های خانگی برای درد دست عبارتند از کشش ملایم، آزمایش RICE درمانی و مصرف داروهای  OTC . از آنجایی که دست یک اندام بسیار مهم می باشد، اکثر مشکلات تخصصی دست و مچ دست می بایست حتما توسط متخصص دست و شانه با تجربه در زمینه دست درمان شود چراکه تشخیص ها و یا گچ گیری های نادرست ممکن است باعث از دست دادن همیشگی توانایی حرکت و استفاده از دست در بیمار شود و فرد باید برای درد شدید، مداوم یا تکرار شونده در دست یا مچ دست فورا به متخصص دست مراجعه کند تا از وخیم تر شدن شرایط دست و درد آن، جلوگیری نماید.
 

 

تماس و اخذ نوبت ویزیت با پزشک متخصص
دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو