نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
درد پشت شانه چپ
درد پشت شانه چپ ممکن است بنا به دلایل گوناگونی ایجاد شود. معمولاً علت‌های دردی حاد شانه شامل کشیدگی، ضربه، استفاده بیش از حد(Overuse) و اختلالات گذرا خواهند بود. حال اگر فردی درد مداومی را تجربه می‌کند بیشتر علل آن شامل نقاط ماشه‌ای (Trigger point)، کشیدگی‌های تاندونی و عضلانی ناشی از پوستجر غلط و اختلالات دیسک گردن خواهد بود که به صورت درد سرشانه، کتف، آرنج و انگشتان بروز می‌کند و همراه با پارستزی (احساسات غیرواقعی از جمله سوزن سوزن شدن، گز گز، بی حسی، برق گرفتگی، خزش و خارش و ... که در اثر تحت فشار قرارگیری اعصاب ابراز می‌شوند) و دردهای رادیکولار (درد تیر کشنده به ریشه‌های عصبی) است، آسیب‌های ساختاری شانه شامل آسیب ساختار استخوانی (آسیب ناشی از overuse، اختلالات دژنرتیو و یا اختلالات تاندونی مثل سندرم Painful arch ناشی از التهاب تاندون سوپرا اسپیناتوس از تاندون‌های روتاتورکاف، اختلالات آناتومیک در استخوان شانه از جمله آکرومیون قلابی شکل که منجر به فشار روی تاندون و بروز تاندونیت خواهد شد و یا اختلالات لابروم شانه که بافتی جهت تثبت سر استخوان بازو در شانه) و یا بیماری‌هایی التهابی و یا بدخیمی، مشکلات احشایی (دیافراگم و معده)، مشکلات قلبی می‌توانند عامل درد شانه باشد. با توجه به تشخیص افتراقی‌های متعددی که وجود دارد، برای تشخیص صحیح و درمان مناسب باید به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا با توجه به علت، درمان مقتضی اتخاذ گردد. مرکز ما با سال‌ها سابقه درخشان در تشخیص و درمان مشکلات مرتبط با شانه در جایگاه نخست این حوزه ایستاده است.
آنچه در اين مقاله مي خوانيد
درد پشت شانه چپ می‌تواند به علل مختلفی بروز کند. منشاء این درد می‌تواند شامل مشکلات قلبی، مشکلات اسکلتی-عضلانی و گوارشی باشد. در مقاله حاضر در نظر داریم در خصوص علل اسکلتی-عضلانی درد پشت شانه صحبت کنیم.
پیش از صحبت در خصوص درد پشت شانه ابتدا بد نیست در خصوص آناتومی شانه صحبت کنیم. در خصوص آناتومی کتف یا شانه باید بگویم شانه از استخوان‌های مثلثی شکل در ناحیه بالای کمر تشکیل شده و شامل استخوان ترقوه، کتف و بازو می‌باشد و گروه عضلانی آن نیز شامل چهار عضله، تاندون و رباط است.
بروز درد پشت شانه می‌تواند به علل متعددی روی دهد که شامل مشکلات پیش پا افتاده‌ای چون کشیدگی عضلات و بد خوابیدن باشد و یا در اثر بیماری‌های جدی‌تری چون آرتروز و دیسک دژنرانیتو بروز کند. در ادامه قصد داریم به اصلی‌ترین علل بروز درد پشت شانه چپ بپردازیم:
یکی از اصلی‌ترین علل بروز درد در شانه کشیدگی عضلات شانه است. استفاده بیش از حد از کتف و شانه در یک جهت و زاویه خاص و در درازمدت می‌تواند منجر به کشیدگی عضلات شانه و علت اصلی بروز درد باشد. این مسئله می‌تواند در حین انجام حرکات روزانه در فرد بروز کند و به تدریج منجر به آسیب شود.
-
♦ ببدخوابیدن و وضعیت بد بدن
خوابیدن روی یک کتف در درازمدت می‌تواند عامل دیگری در بروز درد در شانه و کتف باشد. از همین رو توصیه می‌شود اگر عادت به خوابیدن روی یک سمت بدن دارید ابتدا با تغییر پوستچر خواب خود نسبت به رفع درد شانه اقدام کنید و در صورت رفع نشدن مشکل برای بررسی بیشتر به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نمایید.
آرتروز شانه به بیماری اطلاق می‌شود که طی آن مفصل از بین می‌رود. آرتروز شامل دو نوع مختلف است. نوع اول با از بین رفتن غضروف‌های مفصل همراه است و نوع دوم به رشد غیرطبیعی استخوان‌ها در مفاصل اشاره دارد که به آن استئوفیت گویند. یکی از علت‌های درد پشت شانه چپ احتمالاً آرتروز شانه وکتف خواهد بود.
-
♦ بیرون زدگی دیسک یا اختلالات دیسک گردن
دیسک‌ها با گذر عمر، فعالیت و یا آسیب به تدریج دچار فرسایش و ساییدگی می‌شوند. در صورت زیاد بودن شدت تخریب دیسک احتمال ساییدگی مهره‌ها روی یکدیگر وجود داشته و می‌تواند به درد در ناحیه کتف و شانه نیز منتهی شود. از سوی دیگر ممکن است دیسک با فشار بر اعصاب مجاور خود منجر به بروز درد در این ناحیه شود.
روتاتور کاف از ۴ عضله و تاندون تشکیل شده و وظیفه ایجاد اتصال بین استخوان بالای بازو و تیغه شانه را برعهده دارد و مفصل شانه را ثابت نگه می‌دارد. گاهی روتاتور کاف در اثر بلند کردن اجسام سنگین، انجام حرکات تکراری در بازو یا ضربه خوردن به کتف در اتفاقاتی چون زمین خوردن ملتهب می‌شود. در اثر آسیب دیدگی عضلات یا تاندون‌ها ممکن است بافت روتاتور کاف دچار پارگی شود.
کیسه‌های سینوویال یا همان بورس‌ها کیسه‌های کوچک مملو از مایع هستند که در مفاصل کل بدن به جهت ممانعت از اصطحکاک بین استخوان‌ها و عضلات حضور دارند. گاهی استفاده مکرر از کتف منجر به التهاب بورس واقع بین تاندون شانه و استخوان کتف خواهد شد. به این التهاب اصطلاحاً بورسیت گویند و در اثر التهاب تاندون شانه بروز خواهد کرد و منجر به درد پشت شانه چپ خواهد شد.
تاندون رشته‌های متصل کننده استخوان به ماهیچه‌ها می‌باشد و در صورت ملتهب شدن به آن تاندونیت گویند. تاندونیت شانه معمولاً یا در اثر بیماری‌های تخریبی پیش رونده از جمله آرتروز شانه یا افزایش سن روی می‌دهد که در این وضعیت تاندون به مرور زمان و در اثر ساییدگی و پارگی از بین می‌رود یا در اثر فعالیت‌های مکرری چون پرتاب توپ در بازیکنان والیبال، تنیس، بیسبال و یا اشتغال در مشاغلی چون نجاری و غیره که کار مداوم با شانه نیاز است بروز خواهد کرد.
-
♦ التهاب اعصاب شبکه بازویی
در بیماری آسیب شبکه بازویی وضعیتی اعصاب موجود در اندام‌هایی چون دست‌ها، بازو و شانه‌ها ملتهب می‌شوند. اعصاب موجود در این اندام‌ها با تشکیل شبکه‌ای بنام شبکه‌ی براکیال یا همان شبکه‌ی عصبی از طناب نخاعی و تا شانه و بازو امتداد می‌یابند و التهاب این شبکه‌ی عصبی منجر به درد بی امان شانه‌ها خواهد شد و حرکت را برای فرد دشوار خواهد کرد.
یک بیماری مزمن و دردناک اسکلتی-عضلانی محسوب می‌شود که منجر به ایجاد نقاط حساس بیشمار و انقباض بافت همبند خواهد شد. آسیب عضلات و فعالیت‌های تکراری و بیش از حد ناشی از پوزیشن و پوستجر نامناسب و نشستن طولانی مدت پشت میز کامپیوتر و با سر خمیده از ریزفاکتورهای آن است. سندرم درد میوفاسیال از دیگر علل رایخ بروز درد پشت شانه چپ و کتف محسوب می‌شود.
این بیماری در اثر التهاب بافت نرم بین جدار پشتی قفسه سینه و استخوان کتف در نیتجه حرکات تکراری کتف روی قفسه سینه بروز می‌کند. علت دیگر بروز بیماری ضعف ماهیچه‌ها و کم شدن حدفاصل میان دنده‌ها و استخوان کتف در نتیجه سایش استخوان کتف روی برجستگی دنده‌ها خواهد بود.
شکستگی در هر یک از استخوان‌های شانه، کتف و یا ترقوه می‌تواند گاهی علت درد در پشت شانه چپ باشد.
دررفتگی مداوم شانه و بی ثباتی آن
گاهی درد پشت شانه چپ به دلیل دررفتگی مداوم شانه و یا نیمه دررفتگی آن حین ورزش و بی‌ثبات شدن شانه روی می‌دهد. این عارضه در میان ورزشکاران متداول است.
بسته به علت بروز درد پشت شانه چپ علائمی که ممکن است در فرد بروز کند متفاوت خواهد بود، با این حال در صورت بروز قرمزی، حساسیت به لمس و التهاب در پشت کتف و شانه بهتر است برای تشخیص علت دقیق درد و درمان مناسب به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نمایید. دردهای پشت کتف با منشاء اسکلتی-عضلانی می‌توانند علل مختلفی از جمله شکستگی استخوان یا پارگی عضله و علل فوق الذکر را داشته باشند و به همین جهت علائمی از جمله ناتوانی در تکان دادن دست و شانه و کتف و حتی گردن نیز ممکن است در فرد بروز کند.
بسته به علت بروز درد پشت شانه چپ شیوه درمانی اتخاذی توسط پزشک متخصص ارتوپد متفاوت خواهد بود. در ادامه به برخی از درمان‌ها اشاره شده است:
استراحت: یکی از ابتدایی‌ترین رویکردهای درمانی برای رفع درد پشت کتف استراحت است. گاهی درد در نتیجه کشش عضلات و ماهیچه‌ها بروز کرده و از همین رو بهترین رویکرد درمانی استراحت دادن به عضلات است.
تغییر پوستجر و پوزیشن: برخی مواقع درد پشت شانه چپ می‌تواند به دلیل پوستجر بد فرد در خوابیدن یا نشستن پشت میز کامپیوتر در درازمدت باشد، از همین رو تغییر موقعیت می‌تواند به رفع درد کمک کند.
دارودرمانی: در خصوص دردهای اسکلتی-عضلانی ممکن است پزشک متخصص ارتوپد برای تسکین درد داروهای مشکن و یا التهابی غیراستروئیدی و استروئیدی را تجویز نماید.
تزریق: تزریق اوزون و کورتون در تسکین درد پشت کتف نقش اساسی دارد و طبق تحقیقات صورت گرفته این روش در درمان آرتروز مفاصل، آسیب بافت، تاندون و رباط بسیار کاربردی است. تزریق اوزون و کورتون در تسکین درد و بهبود وضعیت بیماران بسیار موثر واقع شده و از درمان‌های جدید محسوب می‌شود.
استفاده از شانه‌بند: گاهی ضروری است برای بی‌حرکت نگه داشتن شانه و کمک به قرارگیری شانه در موقعیت درست خود در طول بهبودی ضروری است از شانه‌بند استفاده شود. هرچند به علت بروز شکستگی و برهم خوردن آناتومی شانه بدیهی است استفاده از شانه‌بندهای آماده کارآمد نخواهد بود. از سوی دیگر استفاده از شانه‌بند باید طبق نظر متخصص ارتوپد صورت گیرد چرا که در موارد مختلف استفاده از این ابزار مجاز نیست و می‌تواند وضعیت بیمار را بدتر کند.
گرما یا سرمادرمانی: در آسیب‌های حاد توصیه می‌شود برای کاهش درد و تورم بهتر است از کمپرس سرد روی ناحیه آسیب دیده استفاده شود که این کار باید به مدت سه روز و هر 4 ساعت یکبار به مدت 15-20 دقیقه انجام شود. در روزهای بعد یعنی از روز چهارم استفاده از گرما درمانی برای بهبود التهاب و درد مزمن و ریلکس نمودن عضلات توصیه می‌شود و با افزایش جریان خون به ناحیه آسیب دیده روند بهبودی را تسریع می‌بخشد.
جراحی: در خصوص برخی بیماری‌ها از جمله پارگی روتاتور کاف، بیرون زدگی دیسک یا آسیب‌های دائمی چون شکستگی استخوان، دررفتگی مداوم شانه و یا پارگی کامل رباط و تاندون ضروری است جراحی باز (چنانچه تاندون به طور کامل پاره شده، شانه دچار آسیب عصبی گشته و یا نیاز به تعویض مفصل شانه وجود دارد و ... از این روش استفاده می‌شود) و یا آرتروسکوپیک (در این روش برش‌های کوچکی توسط دستگاهی مدادی شکل روی سطح شانه ایجاد می‌شود و لنز و دوربین به داخل شانه فرستاده می‌شود تا پزشک به بررسی و درمان شانه بپردازد) انجام شود.
برای علل ساده درد پشت شانه چپ، به احتمال زیاد فرد با حداقل مداخله پزشکی بهبودی کامل را تجربه می‌کند. در شرایط پیچیده‌تر، احتمالاً فقط بین چند روز تا چند هفته طول می‌کشد تا علائم فرد به طور کامل تسکین یابد. در مواردی که درد به علت زمینه‌ای ایجاد می‌شود، طول درمان و زمان بهبودی بسیار متفاوت خواهد بود. بسیار حائز اهمیت است که علت را بدانیم تا بتوانیم یک برنامه درمانی موثر برای رفع مشکلات اساسی ایجاد کنیم. بدیهی است برای این کار حتماً باید به یک پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نماییم تا با تشخیص درست اقدام به درمان نماید. لازم به ذکر است که درمان نامناسب می‌تواند به عوراضی در آینده چون آسیب پایدار شبکه بازویی، یا شبکه عصبی، مشکلات احشایی مورد غفلت قرار گرفته تهدید آمیز حیات فرد، بد جوش خوردن یا جوش نخوردن استخوان در صورت شکستگی، ناتوانی فرد در استفاده از شانه، ناتوانی در حرکت دست، پارگی و آسیب جدی تاندون و مشکلات دیگری منتهی شود. برای اطمینان از تشخیص درست و درمان مناسب ضروری است به یک کلینیک ارتوپدی معتبر مراجعه نمایید. مرکز ما با دارا بودن برترین متخصص سطح کشور رتبه یک درمان مشکلات مرتبط با دست و شانه را دارد.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.
مجموعه ارتوپدی ما با بهره مندی از به روزترین تجهیزات پزشکی و متخصصین ارتوپدی متبحر برای درمان انواع بیماری های ارتوپدی در خدمت شما عزیزان است.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو