نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
درد شانه و بازو
افراد به دلایل مختلفی درد شانه و بازو را تجربه میکنند. در بیشتر موارد این درد در اثر استفاده بیش از حد از عضلات به وجود میآید، اما آسیب دیدگی و فشارهای عصبی نیز در این مورد بیتاثیر نیستند. اشخاصی که فعالیتهای بدنی چندانی ندارند و از ورزش دور هستند، معمولاً برای فعالیتهای عادی روزمره، بدن را در زاویه حاده قرار میدهند. زمانی که برای انجام کاری مجبور به قرار دادن بدن در حالت زاویه منفرجه شوند، با درد شانه و بازو، روبرو خواهند شد. اما علت درد شانه و بازو در ورزشکاران حرفهای چیزهای دیگری است که در ادامه ذکر خواهیم کرد. در روزگار ما استفاده مدام از گوشیهای موبایل و کامپیوتر نیز از دیگر دلایلی است که سبب درد شانه و بازو میشود. شیوه استفاده ما از گوشیهای همراه و کامپیوتر اگر استاندارد نباشد، میتوانند اختلالات پاسچری را بهوجود بیاورد. از دیگر دلایل درد شانه و بازو هم فتق دیسکهای گردنی است که در ادامه نوشتار بیشتر به آن میپردازیم. بهرحال درد شانه و بازو یکی از اصلیترین دلایل مراجعه به پزشک میباشد و میتواند مدت زیادی بر کیفیت زندگی روزمره و فعالیتهای حرفهای اثر منفی بگذارد. در کنار روشهای متفاوتی که برای درمان دردهای مختلف بدن از جمله درد شانه و بازو وجود دارند، بهترین روش مراجعه به پزشکی متخصص و عمل به دستورات او است. عدم رسیدگیهای پزشکی به درد شانه و بازو، میتواند عوارض ناگوار و جبرانناپذیری مانند ضعف عضلات سرشانه و ناتوانی در بسیاری از فعالیتها روزمره ایجاد کند. در این نوشتار دلایل درد شانه و بازو و روشهای درمان آن شرح داده شده است. با ادامه مطلب همراه باشید.
شانهها مفصلی هستند که استخوانهای بازو، کتف و ترقوه را بهم متصل میکنند. هر شانه توسط چهار عضله و تاندون به نام روتاتورکاف، در جای خود نگه داشته شده که امکان حرکت بازو را فراهم میکنند. شانه و بازو به دلایلی مثل وارد شدن ضربه و یا قرار گرفتن در حالتی نامناسب آسیب میبینند. درد شانه و بازو اولین نشانه برای این آسیبها است. اما علاوه بر درد متداوم، آسیب به این اعضا با نشانههای دیگری روبرو است که از آن جمله عبارتند از:
-
♦ احساس درد یا حالتی ناخوشایند در شانه و بازو هنگام حرکت دادن بازو
-
♦ ورم و کبودی
-
♦ کم شدن دامنه حرکت بازو
-
♦ احساس ضعف در شانه و بازو
-
♦ احساس خواب رفتگی یا سوزن سوزن شدن در انگشتان یا هر قسمتی دیگر از دست
این نشانه ها میتوانند از آسیبی جدی خبر دهند. در صورت مشاهده این علائم به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کرده تا تشخیص و درمان به موقع انجام شده و از عوارض آن مانند افت شدید عملکرد شانه و بازو جلوگیری شود.
درد شانه و بازو یک نشانه آسیب است و به دلایل مختلفی میتواند پدید بیاید. معمولاً اشخاصی که مدت زیادی را صرف کار با کامپیوتر میکنند یا ورزشکارانی که از بازوی خود زیاد کار میکشند، بیشتر از افراد دیگر در معرض درد شانه و بازو قرار دارند.
در ادامه برخی از دلایلی که منجر به درد شانه و بازو میشوند را بررسی میکنیم.
♦ سندرم شانه شناگر
شانه شناگر، طیف وسیعی از آسیب دیدگیهای شانه را شامل میشود. انسان برای حرکت از اندامهای پایین تنه خود استفاده میکند. اما در ورزش شنا، حرکت با بالا تنه انجام میشود که به نوعی خلاف طبیعت بدن آدمی است. آن هم در محیط آبی که با محیط اصلی زندگی انسان متفاوت میباشد. شناگران حرفهای با اینکه بدنی ورزیده دارند، اما ممکن است به اختلال شانه شناگر دچار شوند و درد شانه و بازو را تجربه کنند.
آسیبهای مرتبط با سندرم شانه شناگر:
سندرم ایمپنجمنت: هنگامی که فرد دست خود را بالا میبرد، یک تاندون در شانه حرکت کرده و به سمت بافتهای اطراف میرود.
آسیبهای لاب: پارگی غضروف لابروم که در سوکت شانه قرار دارد.
در رفتگی شانه: مفصل شانه عامل اتصال استخوان بالایی و پایینی کتف است. ممکن است بر اثر ضربه، استخوان بالایی از قید مفصل خارج شود. این پدیده را در رفتگی شانه میگویند.
نوروپاتی محیطی: آسیب به اعصاب محیطی است که باعث بیحسی یا ضعف در شانه و بازو میشود.
استراحت، اولین توصیه پزشکان برای سندرم شانه شناگر است که اگر موثر واقع نشد، آنگاه دارو درمانی و یا حتی جراحی گزینههای بعدی هستند که باید توسط متخصص ارتوپد انجام شود.
♦ التهاب تاندون روتاتورکاف
روتاتورکاف گروهی متشکل از ماهیچهها و تاندونها هستند که مفصل شانه را احاطه کردهاند. وظیفه آنها محکم نگه داشتن استخوان بالای بازو در شکاف شانه است. منظور از تاندونیتروتاتورکاف (RCT)، التهاب آن است که بیشتر در ورزشکاران حرفهای دیده میشود.
برخی از دلایل این عارضه شامل موارد زیر میباشند:
ورزشهایی مانند بیسبال و پرتاب نیزه که در آن بازو مجبور به حرکات پرقدرت و سنگین است.
ضربه مستقیم به روتاتورکاف
افتادن روی بازو
پزشک متخصص ارتوپد برای تشخیص التهاب تاندون روتاتورکاف ابتدا شرح حال و سابقه ورزشی فرد را چک میکند. احتمالاً نیاز باشد که بیمار عکس (MRI) نیز تهیه کند تا تشخیص و تصمیمگیری برای درمان دقیقتر انجام گیرد. پس از استراحت، تزریق کورتیزون و جراحی ترمیمی از دیگر توصیههای احتمالی پزشک خواهند بود.
♦ به کار گرفتن بیش از حد بازو و شانه
کار کشیدن بیش از حد از عضلات بالاتنه میتواند علت آسیب و درد شانه و بازو باشد. همچنین فعالیتهای بیش از حد عضلات را خسته و به مرور فرسوده میکنند. قرار گرفتن در آب سرد، فیزیوتراپی و ماساژ، درمانهای متداول این عارضه هستند.
♦ سندرم عدم استفاده
همانطور که کار کشیدن بیش از حد از عضلات باعث آسیب آنها میشود، استراحت طولانی مدتشان نیز آسیب زا خواهد بود. اگر اخیراً یک دوره طولانی استراحت را گذراندهاید و دچار درد شانه و بازو هستید، احتمالاً دچار سندرم عدم استفاده شدهاید.
علائم این سندرم عبارتند از:
سفتی عضله
جمع شدن و تحلیل رفتن عضله
مستعد بودن عضلات برای آسیب دیدگی
احساس درد در عضلات
برای پیشگیری از چنین عارضهای، پیشنهاد میشود در هفته حداقل 150 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. برخی افراد ممکن است به دلیل بیماری نتوانند فعالیت بدنی مناسبی داشته باشند. این افراد باید به یک پزشک ورزشی یا فیزیوتراپ مراجعه کنند و با کمک پزشک، یک برنامه ورزشی مناسب دریافت کنند تا هم بدن سالمی داشته باشند و هم شرایط بیماری خاصشان سختتر نشود.
♦ نوریت بازویی
نوریت بازویی یک نوع آسیب عصبی است که به شبکه بازوها وارد میشود. شبکه بازوها یک بسته عصبی ضخیم میباشد که سیگنالهای حرکتی شانه، بازو و دستها را منتقل میکند. وقتی اختلالی در این اعصاب پدیدار شود، سیگنالها به درستی نمیتوانند پیامرسانی کنند و نشانههایی مانند ضعف، سوزن سوزن شدن و درد شانه و بازو مشاهده میشوند.
در افراد مبتلا به نوریت بازویی، درد در ناحیه خارجی شانه رخ میدهد. این درد به صورت ناگهانی ظاهر شده و در حالت استراحت شدیدتر میشود.
نوریت بازویی معمولاً پس از گذشت مدت زمانی بهبود مییابد، اما برخی افراد ممکن است عفونتهایی را به دلیل این بیماری تجربه کنند. در صورت وجود عفونت حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.
هرچند این بیماری خود به خود پس از مدتی درمان میشود اما درد آن بسیار آزار دهنده است. بنابراین پزشکان برای تسکین دردها، داروهای ضد درد و التهاب را تجویز میکنند. پس از فروکش کردن درد، انجام ورزشهای کششی توصیه میشود.
♦ مشکلات قلبی
گاهی اوقات درد شانه و بازو در سمت چپ بدن میتواند خبر از حملهای قلبی باشد که به زودی قرار است رخ دهد. اگر خود یا اطرافیان دچار دردی ناگهانی در شانه و بازوی چپ شدید و این درد با علائم زیر همراه بود، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید:
احساس درد یا سنگینی قفسه سینه
تنگی نفس
درد در فکها
حالت تهوع و سرگیجه
استفراغ
بالا رفتن غیرعادی ضربان قلب
تعریق بیش از حد
اگر درد شانه و بازوی شما همراه با علائم گفته شده در بخش مشکلات قلبی است، بدون اتلاف وقت باید فوریتهای پزشکی را در جریان بگذارید.
معمولاً توصیه میشود اگر درد شانه و بازو شدید نیست، با استراحت و قرار دادن کمپرس یخ اقدام به بهبود آن کنید. اما اگر این درمانها درد را چاره نکرد، احتمالاً به اختلالاتی مثل سندرم شانه شناگر یا التهاب تاندون روتاتورکاف دچار شدهاید و مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد باتجربه مانند پزشکان کلینیک ما برای شما ضروری است. بدین منظور میتوانید براحتی با شماره تلفنهای موجود در بخش تماس با ما در ارتباط باشید.
حتی اگر درد شانه و بازو شدید نبود، اما مدت زیادی درگیر آن بودید، بهتر است مشکل را با پزشک درمیان بگذارید. افراد مبتلا به نوریت بازویی هم میتوانند برای تسکین درد، با پزشک مشورت کنند.
توصیه پزشکان پیش از هر اقدام درمانی دیگری برای تسکین درد شانه و بازو، استراحت است. میتوانید در خانه با استفاده از پمادهای ضد التهاب، قرار دادن یخ، حرکات کششی و استفاده از داروهای بدون نسخه درد را بهبود ببخشید.
برای استفاده از یخ میتوانید کمپرسهای آماده را تهیه کنید یا در یک کیسه فریزری، یخ را خرد کرده و آن را در ناحیه درد قرار دهید. استفاده از یخ را از همان ابتدا که درد را حس کردید شروع کنید و تا سه روز متوالی، یخ درمانی را ادامه بدهید.
چنانچه درد شما ریشهای عصبی داشته باشد، سعی کنید با نوشیدن جوشانده و دمنوشهای گیاهی آرامش را به بدنتان هدیه کنید. وقتی درد شدت چندانی ندارد فعالیتهای روزمره خود را متوقف نکنید. چرا که باعث میشود شدت درد بیشتر شود و مدت زمان طولانیتری درد را تحمل کنید.
اگر درد شدید بود یا درد خفیف مزمن شد، مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد ضروری است. هنگامی که پزشک استراحت و قرار دادن یخ را موثر ندید، تجویزهایی مثل فیزیوتراپی، ماساژ درمانی، تزریق برخی از داروها مانند استروئیدها یا اوزون تراپی و در نهایت جراحی خواهد داشت.
فیزیوتراپی برای بهبود درد شانه و بازو باید حداقل پنج جلسه یا بیشتر انجام شود. فیزیوتراپی باعث اصلاح و تقویت عضلات میشود که در نهایت برای بهبود درد شانه و بازو بسیار موثر خواهد بود. برای دردهای شدید، پزشک اقدام به تزریق کورتیکو استروئید یا اوزون خواهد کرد. این داروهای تزریقی اثری سریع برای کاهش درد خواهند داشت. بستن آتل و محدود کردن حرکت شانه و بازو از دیگر روشهای درمانی پزشکی میباشد
بسیاری از شرایط میتواند منجر به درد شانه و بازوی شما شود. مراقبت از بدن در هنگام فعالیتهای ورزشی و قرار گرفتن در حالت استاندارد هنگام فعالیتهای روزانه میتواند تا حدی از بروز درد جلوگیری کند. درصورت بروز دردهای شدید و دردهای خفیف مزمن، پزشک را در جریان بگذارید. اگر مراجعه به پزشک و شروع درمان را به تاخیر بیندازید، امکان تشدید درد و ایجاد مشکل در انجام فعالیتهای روزانه افزایش مییابد. بنابراین در صورت بروز هرنوع درد شانه و بازو لازم است در اسرع وقت به متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و اقدامات درمانی لازم انجام شود.
جهت اطمینان از تشخیص و نحوه درمان میتوانید از طریق لینکهای موجود در قسمت بالا سمت چپ با پزشکان ما در ارتباط باشید و بهترین مشاوره را دریافت نمایید.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.
مجموعه ارتوپدی ما با بهره مندی از به روزترین تجهیزات پزشکی و متخصصین ارتوپدی متبحر برای درمان انواع بیماری های ارتوپدی در خدمت شما عزیزان است.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو