نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
چرا باید جراحی دیسک کمر را به موقع انجام دهیم؟
دیسک کمر نقش حیاتی در حفظ تحرک و تحمل فشارهای ستون فقرات دارد اما وقتی این ساختار حساس دچار آسیب و بیرون‌زدگی شود، عوارض جدی و گاهی ناتوان‌کننده‌ای ایجاد می‌کند. اگر دیسک کمر را عمل نکنیم، ممکن است فشار مضاعف روی رشته‌های عصبی اطراف نخاع وارد شود که نتیجه آن درد شدید، ضعف عضلانی و بی‌حسی خواهد بود. این علائم نه تنها کیفیت زندگی را کاهش می‌دهند بلکه می‌توانند به مشکلات جدی‌تری مانند فلج و بی‌اختیاری ادرار منجر شوند. آگاهی از این خطرات و مراجعه به مراکز جراحی دیسک کمر با لیزر در تهران، گامی مهم برای پیشگیری از این عوارض و حفظ سلامت ستون فقرات است.
آنچه در این مقاله می خوانید:
منظور از دیسک کمر و اگر دیسک کمر را عمل نکنیم چه میشود
دیسک کمر یکی از متداول‌ترین مشکلات عصبی و عضلانی است که ممکن است در افراد ایجاد شود. این مشکل معمولا به دلیل فشار یا آسیب به دیسک‌هایی که بین استخوان‌های کمر قرار دارند، اتفاق می‌افتد. ستون فقرات بدن از استخوان‌هایی به نام مهره تشکیل شده‌اند که از ریشه‌های عصب و نخاع حفاظت می‌کنند. دیسک‌ها بین مهره‌ها قرار دارند و مهره‌ها از یک دیگر جدا می‌کنند. این دیسک‌های بین مهره‌ای به عنوان ضربه گیر عمل کرده و باعث انعطاف‌پذیری در ستون فقرات بدن می‌شوند. دیسک کمر هنگامی به وجود می‌آید که نوکلئوس پولپوزوس که ژله‌ای و نرم است نوعی برآمدگی شکل میشود و به عنوان دیسک پاره شده شناخته میشود. این برآمدگی ریشه عصب را فشرده و به آن آسیب می‌رساند.
اگر شما مبتلا به عارضه دیسک کمر هستید حتما به این موضوع فکر کرده‌اید که اگر دیسک کمر را عمل نکنیم چه میشود ؟ در صورتی که دیسک کمر را درمان نکنیم، ممکن است به علائم ناگهانی و مزمنی مانند درد و احساس بی‌حسی در پاها برخورد کنیم که ناشی از فشار روی اعصاب در مهره‌های کمری است. برای درمان اعصاب فشرده‌شده در قسمت پایین مهره‌های کمر از عمل جراحی برای کاهش فشار مهره‌ها استفاده میشود. در صورت‌عدم درمان به موقع دیسک کمر باعث افزایش درد و بدتر شدن وضعیت بیمار میشود. همچنین گاهی اوقات با تعویق انداختن عمل جراحی کوچک باعث تشدید بیماری و جراحی بزرگ‌تر را به همراه می‌آورد.
عوارض‌عدم درمان و عمل دیسک کمر عبارت‌اند از:
-
سرخوردگی و تخریب مهره و دیسک
-
اختلالات حرکتی و بی‌حسی دائمی
-
مشکلات ادراری و مثانه
-
مشکلات اسفنکتر مقعد (عدم کنترل در ادرار و مدفوع)
دیسک‌های بین مهره‌ای کمر، صفحات غضروفی بالشی‌شکل و انعطاف‌پذیری هستند که بین مهره‌ها قرار دارند و نقش جذب ضربه و حرکت ستون فقرات را بر عهده دارند. زمانی که فشارهای زیاد یا نامتعادل به این دیسک‌ها وارد میشود، هسته نیمه‌جامد داخلی دیسک به سمت حاشیه رانده میشود و باعث بیرون‌زدگی یا همان فتق دیسک می‌گردد. اگر فشار همچنان ادامه یابد، نوار خارجی محکم دیسک ممکن است پاره شود و محتویات داخلی آن به بیرون ریخته شود که این حالت به پاره شدن دیسک یا هرنی دیسک معروف است.
علائم بیماری دیسک کمر ناشی از فشاری است که دیسک بیرون‌زده یا پاره‌شده روی رشته‌های عصبی اطراف ستون فقرات وارد می‌کند. این رشته‌های عصبی ممکن است در داخل یا نزدیکی کانال نخاع و ستون فقرات قرار داشته باشند. فشار دیسک به نخاع یا اعصاب باعث ایجاد علائمی مانند درد شدید، ضعف عضلانی، بی‌حسی، گزگز، مورمور و احساس سنگینی در عضلات میشود. ضعف عضلانی می‌تواند به حدی برسد که فرد در راه رفتن مشکل پیدا کند.
اگر دیسک کمر را عمل نکنیم و فشار روی رشته‌های عصبی ادامه یابد، علائم تشدید شده و ممکن است باعث آسیب دائمی به اعصاب، کاهش عملکرد عضلات و حتی ناتوانی در حرکات شود. در برخی موارد، عدم درمان به موقع می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تر مانند بی‌اختیاری ادرار و مدفوع یا فلج اندام‌ها شود.
به همین دلیل، آگاهی از شدت علائم و مراجعه به مراکز تخصصی مانند مراکز جراحی دیسک کمر با لیزر در تهران اهمیت ویژه‌ای دارد تا درمان مناسب و به موقع انجام شود و از پیشرفت عوارض جلوگیری گردد.
پیامدهای عدم جراحی دیسک کمر چیست و علل ایجاد دیسک کمر
پیامدهای عدم جراحی دیسک کمر چیست اگر مبتلا به این عارضه هستید نباید نسبت به درمان این بیماری بی‌تفاوت باشید. پزشک با توجه به علل ایجاد و شدت دیسک کمر درمان‌های متناسب با شرایط شما را تجویز می‌کند. گاهی اوقات با بی‌توجه به این درمان‌ها عوارض جبران ناپذیری برای شما به همراه دارد. از جمله این عوارض می‌توان به فلج پا نام برد.
ما علل دیسک کمر را برای شما بیان می‌کنیم تا با دلایل این عارضه آشنا شوید از جمله این دلایل عبارت‌اند از:
-
ضربه: گاهی اوقات وارد شدن ضربه و زمین خوردن شدید باعث جابه جایی دیسک کمر میشود.
-
چاقی و اضافه وزن: وزن زیاد باعث وارد شدن فشار بیش از اندازه به دیسک ستون فقرات میشود.
-
تصادفات: شکستگی دیسک که به علت ضربه وارده در تصادفات اتفاق می‌افتد.
-
حرکات اشتباه: انجام کارها و برداشتن اجسام سنگین، چرخیدن ناگهانی و انجام حرکات نادرست ورزشی در پارگی دیسک ستون فقرات موثر است.
-
افزایش سن: افزایش سن به طور طبیعی باعث خشکی و ضعیف شدن دیسک‌ها، در نتیجه پارگی آن‌ها را به دنبال دارد.
-
ضعف عضلات پشت کمر: عضلات پشتی بدن نقش موثری در راه رفتن و ایستادن فرد دارند. ضعف در این عضلات ،درد و اختلال دیسک‌های ستون فقرات را افزایش می‌دهد.
-
عمل و جراحی‌های قبلی: جراحی‌هایی که قبلا در ناحیه کمر انجام داده‌اید باعث تغییر در ساختار کمر و توزیع نامتعادل وزن بدن می‌شوند که در ایجاد دیسک کمر نقش دارند.
انواع روش‌های درمانی جراحی دیسک کمر
عمل یا جراحی دیسک کمر آخرین راهکار برای بهبود دیسک کمر است. بیشتر اوقات روش‌های غیر جراحی در بهبود دیسک کمر موثر هستند و نیازی به عمل جراحی نیست. درمان درد دیسک کمر می‌تواند شامل روش‌های جراحی و غیر جراحی باشد. انجام عمل جراحی برای برخی بیماران ممکن است ضروری باشد در حالی که درمان‌های غیر جراحی نیز می‌توانند تاثیر قابل توجه‌ای برای بهبود درد دیسک کمر داشته باشند.
پیامدهای عدم جراحی دیسک کمر چیست در صورت عدم درمان به موقع این عارضه باعث وخیم‌تر شدن وضعیت بیمار میشود. به علت این که اعصاب دیسک کمر قابل ترمیم نیستند در صورت آسیب به آن‌ها به حالت اولیه بر نمی‌گردند. بنابراین باید قبل از آسیب جدی، درمان این عارضه را جدی بگیریم.
در جراحی باز پزشک با ایجاد برش بزرگی که روی ناحیه آسیب دیده ایجاد می‌کند و باعث دسترسی مستقیم به مهره‌های کمر میشود. عمل باز جزء روش‌های مطمئن‌تری بوده اما آسیب بیشتر به عضلات و ماهیچه‌ها وارد می‌کند. پزشک با توجه به سن بیمار، سوابق پزشکی و شدت بیماری روش جراحی متناسب با هر بیماری را تجویز می‌کند.
انواع روش‌های جراحی دیسک کمر
عمل دیسککتومی
یکی از جراحی رایج برای درد دیسک کمر، دیسککتومی است. این روش در درمان بیمارانی که با روش‌های غیر جراحی بهبود پیدا نکردند می‌تواند موثر باشد. مطالعات نشان می‌دهند که ۱۵ بیمار از ۵۴ بیمار پس از انجام دیسککتومی از درد دیسک کمر رها شده‌اند. این عمل زمانی توسط پزشک انجام میشود که دیسک روی ریشه عصبی فشار وارد می‌کند که با تشخیص جراح قسمت یا کل دیسک برداشته میشود.
عمل فیوژن بین مهرها
همچنین، یکی دیگر از روش‌های جراحی برای درد دیسک کمر، عمل جراحی فیوژن بین مهره‌ای است. این روش جراحی که جزء روش‌های کم تهاجمی است و به عنوان یک روش بسیار موثر برای کاهش درد پس از دیسککتومی بکار می‌رود. نتایج مطالعات نشان می‌دهند که این روش جراحی برای ۲۷ بیمار از ۵۴ بیمار با درد دیسک کمر موثر بوده است. افیوژن بین مهره‌های از راه پهلو، شکم و پشت انجام میشود برای انجام این عمل بیمار به رو می‌خوابد وپزشک یک رتراکتور در هر طرف ستون فقرات قرار می‌دهد و از اختلال رباط‌ها و استخوان‌های میانی جلوگیری میشود.
جراحی لامینکتومی
در عمل لامینکتومی دیسک کمر پزشک سوراخ‌هایی در قوس مهره کمر ایجاد می‌کند. این سوراخ‌ها در کاهش فشار روی ریشه‌های عصبی موثر هستند. پزشک برای انجام این عمل ابتدا ممکن است برش کوچکی ایجاد کند یا از میکروسکوپ برای انجام این عمل کمک بگیرد. گاهی اوقات جراح لامینا را جدا می‌کند که به آن جراحی لامینکتومی گفته میشود.
عمل دیسک مصنوعی
برای انجام عمل دیسک مصنوعی فرد باید تحت بیهوشی قرار بگیرد. زمانی که آسیب فقط در پایین کمر و یک دیسک اتفاق می‌افتد پزشک این روش را پیشنهاد می‌دهد. زمانی که سایر دیسک‌های فرد آسیب دیده باشند و فرد مبتلا به بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان و آرتریت باشد از این جراحی استفاده نمی‌شود. نحوه انجام این روش به این صورت است که ابتدا جراح برشی را در شکم ایجاد می‌کند. بعد از انجام برش دیسک مصنوعی توسط جراح با دیسک آسیب دیده تعویض میشود. جنس دیسک مصنوعی از فلز و استخوان است و باید مدتی پس از جراحی در بیمارستان بستری بمانید.
جراحی آندوسکوپی
عمل آندوسکوپی جزء روش‌های کم تهاجمی نسبت به سایر روش‌ها برای درمان دیسک کمر می‌باشد. عوارض این عمل مانند عفونت و خونریزی نسبت به سایر روش‌های جراحی بسیار کمتر است. برای انجام این روش جراح برش کوچکی ایجاد می‌کند سپس با استفاده از دیلاتور برش را باز نگه می‌دارد. آندوسکوپ وارد این قسمت شده سپس پزشک با دوربین آندوسکوپ فتق دیسک را مشاهده و دیسک آسیب دیده را با ابزارهای میکروسکوپی خارج می‌کند.
روش‌های غیر جراحی درمان دیسک کمر
پیامدهای عدم جراحی دیسک کمر چیست دیسک کمر یکی از مشکلات شایع در ستون فقرات است که ممکن است باعث درد و ناراحتی شود. درمان دیسک کمر می‌تواند به صورت جراحی و یا غیر جراحی انجام شود. در این قسمت ما به بررسی راه‌های غیر جراحی برای بهبود دیسک کمر می‌پردازیم. گاهی اوقات درمان دیسک کمر با روش غیر جراحی از اولویت بالایی برخوردار است. در بیشتر موارد، علائم دیسک کمر به‌طور خود به خود بهبود می‌یابد یا با استفاده از درمان‌های غیر جراحی درمان پیدا می‌کنند. از جمله درمان‌های غیر جراحی می‌توان به کاربرد یخ، داروهای ضد درد، فیزیوتراپی، ورزش، تراشه ستون فقرات و ماساژ اشاره کرد.
در صورتی که درمان‌های غیر جراحی پس از ۶ هفته موفقیت‌آمیز نباشند. روش‌های درمانی بلندمدت و قوی‌تر ممکن است مدنظر قرار بگیرند. جراحی فقط در صورت‌عدم پاسخ‌گویی به درمان‌های غیر جراحی یا در صورت وجود درد شدید در محل دیسک کمر توصیه میشود.
راهکار‌های غیر جراحی برای درمان دیسک کمر عبارت‌اند از:
استراحت و استفاده از کمربند طبی
در مراحل ابتدایی دیسک کمر فرد نمی‌تواتد با استراحت مطلق در خانه به بهبود این عارضه کمک کند. بهتر است فرد ابتدا برای ۳ روز متوالی در خانه استراحت کند. بعد از سه روز فرد باید استراحت را همراه با انجام فعالیت‌های روزانه زیر نظر طب فیزیکی داشته باشد.
کمربند طبی نقش مهمی در ثابت نگه داشتن ستون فقرات، بهبود درد و حمایت از عضلات کمر ایفا می‌کند. پزشک با توجه به برنامه درمانی متناسب با بیمار این روش را تجویز می‌کند
پیاده روی
برای افرادی که به دیسک کمر مبتلا هستند پیاده روی می‌تواند به بهبود این عارضه کمک کند. در این روش فرد باید در فاصله دو الی سه ساعت به مدت ۲۰ دقیقه در محیط صاف و هموار پیاده روی کند. بهتر است در مسافت‌های طولانی پیاده روی نکنید. آسیب دیدگی دیسک کمر در صورت نداشتن فعالیت افزایش پیدا می‌کند.
کمپرس سرد و گرم
گرما در افزایش اکسیژن سلولی و جریان خون در بدن نقش زیادی دارد و به درمان درد کمک می‌کند. برای بهبود بیرون زدگی دیسک می‌توانید از گرم درمانی برای کاهش گرفتگی در عضلات و نقاط دردناک استفاده کنید. همچنین کمپرس سرد نیز نقش موثری در درمان التهاب ناشی از بیرون زدگی دیسک در اطراف ستون فقرات دارد. کمپرس سرد و گرم جرء روش‌های بدون جراحی درمان دیسک کمر می‌باشند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی و طب فیزیکی در بهبود دیسک کمر موثر است. پس از این که پزشک فیزیوتراپی برای بیمار تجویز می‌کند. فیزیوتراپ طبق برنامه که توسط پزشک ارائه میشود درمان دیسک کمر را آغاز می‌کند. برنامه فیزیوتراپ برای درمان دیسک کمر ممکن است شامل دو برنامه روش غیرفعال و فعال باشد.
در روش غیر فعال بیمار نقش زیادی در درمان ندارد. در این روش فیزیوتراپی با استفاده از ماساژ درمانی و کشش درمانی …به درمان دیسک کمر کمک می‌کند. اما در روش فعال نقش بیمار در بهبود بیماری بسیار افزایش پیدا می‌کند. در این روش درمان بیمار باید تمرینات خاصی جهت انعطاف پذیری و هماهنگی انجام دهد.
لیزر درمانی
لیزر درمانی یکی دیگر از روش‌های بدون جراحی برای بهبود دیسک کمر می‌باشد. در روش لیزر درمانی، منبع نور و انرژی با نفوذ به عمق بافت باعث افزایش جریان خون در این ناحیه میشود. در لیزر درمانی انرژی نورانی روی کمر توسط بافت‌های آسیب دیده جذب می‌شوند که در تحریکو بهبود بافت‌های آسیب دیده موثر است.
دارو درمانی
یکی دیگر از روش‌های بهبود دیسک کمر دارو درمانی است. داروهای ضد التهاب، شل کننده‌های عضلانی و مسکن‌ها جزء داروهایی هستند که پزشک بیشتر برای دیسک کمر تجویز می‌کند. همچنین داروهای باکلوفن، تیزانیدین در رفع گرفتگی کمر نقش زیادی دارند.
ورزش کردن و حرکات اصلاحی
برخی از حرکت‌های ورزشی برای بهبود دیسک کمر و درمان درد فتق دیسک مناسب می‌باشند. برای دیسک کمر بیشتر حرکات ورزشی مانند خم کردن پا در شکم، حرکت گربه و گاو و حرکت نیمه کبری پیشنهاد میشود. انجام این حرکت‌ها و تمرین‌های ورزشی باعث کش آمدن عضلات کمر، کمتر شدن فشار در ستون فقرات، حرکت مایع دیسک کمر به وسط ستون فقرات، بهبود تعادل و شکل عضلات کمر و گردن می‌شوند.
درمان با طب سوزنی
یکی از بهترین و بدون عارضه‌ترین راه‌های درمان دیسک کمر طب سوزنی است. در این روش پس از اینکه سوزن‌ها در بدن قرار گرفت بیمار سوزش خفیفی حس می‌کند. سپس با افزایش حرارت در این ناحیه باعث احساس آرامش در فرد میشود. طب سوزنی با افزایش سلول‌های بدن و با بلوکه کردن رشته‌های عصبی درد را از بین می‌برد.
پیامدهای عدم جراحی دیسک کمر چیست و علائم و دلایل ضروری بودن عمل دیسک کمر چیست؟
هنگامی که برای اولین بار کمر شما درد گرفته است سعی کنید تحت نظر پزشک از مسکن‌ها استفاده کنید. و با استراحت در منزل و روش‌های غیر جراحی به بهبود درد کمر خود کمک کنید. در صورتی که درد کمر همراه با علائمی مانند کاهش وزن، تب ، از دست دادن توانایی و بی‌اختیاری مثانه و روده همراه بود بهتر است حتما به متخصص خوب در این زمینه مراجعه کنید.
دیسک کمر را عمل کنیم یا نه؟ دیسک کمر را کی عمل کنیم؟ کمر درد یکی از مشکلات شایع که معمولا افراد در طول زندگی این درد را تجربه می‌کنند. یکی از دلایل درد کمر ممکن است دیسک کمر باشد. بر خلاف تصور بسیاری از افراد عارضه دیسک کمر عارضه جدی و خطرناک نیست و تنها روش درمان آن برخلاف عموم عمل جراحی نیست زمانی که درد دیسک کمر شدید باشد و روش‌های بدون جراحی پس از گذشت شش هفته برای درمان اثر گذار نباشند پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد دهد. جراحی دیسک کمر جزء روش‌های درمانی سریع بوده و عوارض جدی ندارد.
در موارد زیر عمل دیسک کمر ضروری است:
-
درد شدید و مشکل در انجام فعالیت‌های روزمره
-
بی‌حسی و ضعف در پاها و علائم عصبی شدید
-
به وجود آمدن مشکل در فعالیت روده و مثانه
-
داروها و روش‌های غیر جراحی موثر نباشند.
سخن پایانی
اگر دیسک کمر را عمل نکنیم، پیامدهای ناخوشایندی ممکن است زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. فشار مستمر دیسک بیرون‌زده یا پاره‌شده روی اعصاب می‌تواند باعث دردهای شدید و ناتوان‌کننده شود که گاهی حتی مانع انجام کارهای روزمره می‌گردد. همچنین ضعف عضلانی ناشی از این فشار ممکن است به کاهش توانایی حرکتی منجر شود و فرد را با مشکلاتی چون ناتوانی در راه رفتن روبرو کند. بی‌حسی و گزگزهای مزمن نیز از دیگر عوارضی هستند که کیفیت زندگی را کاهش می‌دهند. در موارد شدید، عدم درمان به موقع می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی‌تری مانند بی‌اختیاری ادرار و مدفوع یا حتی فلج شدن دائمی شود. به همین دلیل، تشخیص سریع و مراجعه به مراکز معتبر، مانند مراکز جراحی دیسک کمر با لیزر در تهران، اهمیت فراوانی دارد تا با انتخاب روش درمان مناسب از پیشرفت بیماری جلوگیری شود. فراموش نکنید که سلامت ستون فقرات پایه سلامت کل بدن است و مراقبت به موقع می‌تواند زندگی شما را نجات دهد.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو