نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

آیا تنگی کانال نخاعی خطرناک است؟

آیا تنگی کانال نخاعی خطرناک است؟ این سؤالی است که بسیاری از افراد مبتلا به این شرایط پزشکی می‌پرسند. تنگی کانال نخاعی که ناشی از تنگ شدن فضاهای درون ستون فقرات است، می‌تواند به فشار بر روی نخاع و ریشه‌های عصبی منجر شود.

در حالی که این وضعیت برای برخی ممکن است تنها موجب ناراحتی یا درد خفیف شود، برای دیگران می‌تواند به شدت محدودکننده و دردناک باشد. مراجعه به یک دکتر خوب برای تنگی کانال نخاع برای درمان این شرایط می‌تواند عاملی کلیدی باشد. این پزشکان متخصص می‌توانند گزینه‌های درمانی مؤثری را ارائه دهند که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.

آیا عارضه تنگی کانال نخاعی خطرناک است؟

برای درک اینکه آیا تنگی کانال نخاعی خطرناک است باید ابتدا با مفهوم تنگی کانال نخاعی آشنا شوید. تنگی کانال نخاعی به معنای باریک شدن فضای اطراف نخاع در ستون فقرات است. نخاع که بافتی حساس و مهم است در داخل ستون فقرات جای گرفته و وظیفه انتقال پیام‌های عصبی بین مغز و بدن را برعهده دارد.

نخاع درون یک کانالی قرار گرفته که با مایع مغزی‌نخاعی پر شده است. هرگاه این فضا به دلایلی مانند تومور، التهاب، ضربه و ... تنگ شده و فشار به نخاع وارد گردد به این عارضه تنگی کانال نخاعی می‌گویند. در این حالت جریان مایع مغزی‌نخاعی و هدایت پیام‌های عصبی مختل شده و ممکن است باعث اختلال در حرکت و حس اندام‌ها شود.

باید تاکید کنیم که تنگی کانال نخاعی یک وضعیت جدی است که می‌تواند عوارض خطرناکی به همراه داشته باشد. چرا که فشار بر روی نخاع به عنوان یک عضو بسیار حیاتی و مهم، التهاب و در نهایت آسیب به بافت عصبی را به همراه دارد. اینکه تنگی کانال نخاعی تا چه میزان خطرناک است به علت آن بستگی دارد.

شایع‌ترین علت، تومورها و کیست‌هایی هستند که در این ناحیه رشد می‌کنند. همچنین بیماری‌های التهابی مفصل، آرتریت روماتوئید و ضایعات نخاعی نیز باعث تنگ شدن فضای اطراف نخاع می‌شوند. هر چقدر که تنگی کانال نخاعی در مرحله پیشرفته‌تری قرار داشته باشد، فرد علائم شدیدتری را تجربه می‌کند و بیشتر اذیت خواهد شد.

علائم تنگی کانال نخاعی بسته به محل تنگی متغیر است. درد ناحیه گردن و کمر، خواب‌رفتگی و سوزن سوزن شدن اندام‌ها، ضعف عضلانی، مشکلات کنترل مثانه و روده و مشکلات حرکتی از جمله علائم رایج می‌باشند. گاهی نیز این تنگی به صورت مادرزادی از همان دوران جنینی و کودکی همراه فرد بوده است و تا بزرگسالی هم این علائم را تجربه می‌کنند.

بنابراین تنگی کانال نخاعی یک وضعیت جدی و خطرناک برای ستون فقرات و نخاع است که نیاز به مراقبت و درمان سریع دارد. پس تنگی کانال نخاع خطرناک است و بی‌توجهی به علائم اولیه می‌تواند منجر به عوارض نخاعی دائمی مانند فلج شدن اندام‌ها شود.

درجه خطر در انواع گوناگون تنگی کانال نخاعی

برای تنگی کانال نخاعی انواع مختلفی وجود دارد. انواع این عارضه شامل تنگی کانال نخاعی‌گردنی، سینه‌ای و کمری می‌شود که بر اساس محل تنگی دسته‌بندی می‌شوند. اینکه تنگی کانال نخاعی تا چه اندازه خطرناک است تا حد زیادی بستگی به این دارد که در چه محلی تنگی وجود داشته باشد و شدت پیشرفت آن چقدر باشد. اکنون به بررسی انواع تنگی کانال نخاعی و میزان خطر هر کدام خواهیم پرداخت.

تنگی کانال نخاعی‌گردنی

تنگی کانال نخاعی‌گردنی یک وضعیت پزشکی جدی و خطرناک است. تنگ‌شدگی کانال نخاعی در تنگی کانال نخاعی‌گردنی در ناحیه گردن رخ می‌دهد. اما خطرات تنگی کانال نخاعی گردن چیست؟ تنگی کانال نخاعی گردنی با ایجاد فشار بر روی نخاع باعث آسیب به آن و اختلال در انتقال پیام‌های عصبی می‌شود.

وقتی در اثر تنگی، فشار به نخاع وارد می‌شود رشته‌های عصبی حسی و حرکتی درون نخاع دچار آسیب شده و قادر به انتقال درست پیام‌های عصبی نیستند. در نتیجه ارتباط بین مغز و نواحی زیر سطح آسیب دچار مشکل می‌شود. این موضوع باعث بی‌حسی و فلج شدن عضلات در ناحیه زیر تنگ‌شدگی می‌شود.

به عنوان مثال اگر تنگی در ناحیه بالای گردنی باشد، احتمال فلج شدن هر دو دست و پا وجود دارد. همچنین فشار بر روی ریشه‌های عصبی نخاعی باعث التهاب و دردهای شدید ناحیه گردن و شانه‌ها می‌شود. در موارد شدید ممکن است حتی درد به بازوها هم انتشار پیدا کند.

در نهایت اگر تنگی شدید باشد و فشار زیادی به نخاع وارد شود که ممکن است باعث از بین رفتن کامل عملکرد نخاع و مرگ شود. بنابراین شناسایی و درمان به موقع تنگی کانال نخاعی گردنی از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین در صورت بروز علائمی مانند ضعف عضلانی، بی‌حسی، مشکلات حرکتی و درد گردن باید فورا به پزشک مراجعه کرد.

تنگی کانال نخاعی سینه‌ای

تنگی کانال نخاعی سینه‌ای به معنای تنگ شدن فضا در اطراف نخاع در ناحیه سینه و ابتدای کمر است. علل تنگی کانال سینه‌ای می‌تواند شامل ضایعات التهابی، بیماری‌های خودایمنی، تومورها، عفونت‌ها، آسیب‌ها و ضربات ناحیه کمر و ستون فقرات، نقایص مادرزادی و ... باشد. تنگی کانال نخاعی سینه‌ای بسته به شدت و محل تنگی، علائم متفاوتی ایجاد می‌کند.

شایع‌ترین علامت، درد شدید کمر و پاهاست که ممکن است با گزگز و سوزش همراه باشد. از دیگر عوارض آن می‌توان به ضعف عضلانی، فلج عضلات پاها، مشکلات کنترل ادرار و مدفوع، اختلالات حسی و حرکتی اندام تحتانی اشاره کرد.

هرچه فشار وارده بیشتر و مدت زمان آن طولانی‌تر باشد آسیب وسیع‌تر و دائمی‌تری به نخاع وارد می‌شود. در نهایت منجر به قطع کامل پیام‌رسانی و ارتباط عصبی بین نخاع و پاها می‌گردد. در نتیجه فرد کنترل و احساس کامل پاها را از دست می‌دهد و فلج می‌شود.

این فلج شدن معمولا دائمی و برگشت‌ناپذیر هستند. تنگی کانال نخاعی سینه‌ای علاوه بر آسیب رساندن به مسیرهای حسی و حرکتی باعث آسیب به رشته‌های عصبی خودمختار هم می‌شود که کنترل ارگان‌های حیاتی بدن مثل قلب، ریه‌ها، کلیه‌ها و ... را برعهده دارند. لذا در موارد شدید با اختلال عملکرد این ارگان‌ها وضعیت حادی پیش می‌آید که منجر به نارسایی چند ارگان و در نهایت مرگ بیمار می‌شود.

تنگی کانال نخاعی کمری

تنگی کانال نخاعی کمری یعنی تنگ شدن فضای اطراف نخاع در ناحیه کمر به دلایل مختلف مثل فتق دیسک، التهاب، تومور و ضربه به ناحیه کمر ایجاد می‌شود. این تنگی باعث ایجاد فشار بر روی نخاع و ریشه‌های عصبی خارج شده از آن می‌شود. در نتیجه رسیدن پیام‌های عصبی به اندام‌های تحتانی مختل شده و باعث ضعف عضلانی و بی‌حسی می‌گردد.

از علائم اولیه آن می‌توان به دردهای شدید کمر و پا و خواب‌رفتگی پا اشاره کرد که ممکن است به تدریج شدیدتر شود. تنگی کانال نخاعی کمری زمانی بسیار خطرناک می‌شود که باعث فشار و آسیب شدید به نخاع شود. نشانه‌های این نوع تنگی شامل موارد زیر است:

• محل تنگی در ناحیه بالای کمر باشد که نخاع آسیب‌پذیرتر است.
• تنگی به طور ناگهانی و شدید ایجاد شود مثل تنگی ناشی از آسیب‌دیدگی و ضربه
• تنگی به مدت طولانی ادامه یابد و فشار مزمن بر نخاع وارد شود

در این حالت‌ها احتمال آسیب شدید و دائمی به نخاع وجود دارد که منجر به فلج شدن پاها، از دست دادن کنترل مثانه و روده و حتی مرگ می‌شود. بنابراین تنگی نخاع کمر خطرناک است و تشخیص و درمان فوری آن در این موارد حیاتی است.

خطرات تنگی کانال نخاعی در افراد با بیماری‌های زمینه‌ای

اکنون می‌دانید که تنگی کانال نخاعی بیماری بسیار خطرناکی است و در صورت عدم رسیدگی، عوارض جبران‌ناپذیری را بر جای می‌گذارد و حتی می‌تواند منجر به مرگ بیمار شود. اما برخی از بیماری‌های زمینه‌ای این خطرات را تشدید می‌کنند. لذا رسیدگی به این دسته از بیماری‌ها و جلوگیری از پیشرفت آن‌ها باعث تسهیل در درمان تنگی کانال نخاعی خواهد شد. در ادامه، برخی از این بیماری‌های زمینه‌ای را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

بیماری‌های قلبی عروقی

افرادی که بیماری‌های قلبی عروقی دارند، معمولا جریان خون ضعیف‌تری به بافت‌های بدنشان می‌رسد. وقتی تنگی کانال نخاعی اتفاق می‌افتد، جریان خون به نخاع هم کمتر می‌شود. نخاع و ریشه‌های عصبی برای کار کردن صحیح به اکسیژن و مواد مغذی کافی نیاز دارند که از طریق خون تأمین می‌شود.

وقتی جریان خون کاهش پیدا می‌کند، نخاع و ریشه‌های عصبی آسیب می‌بینند و ممکن است بافت‌های عصبی بمیرند. از طرفی افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی معمولا توانایی کمتری در مقابله با استرس و فشارهای وارده را دارند. تنگی کانال نخاعی هم یک استرس و فشار اضافه برای بدن محسوب می‌شود.

دیابت

تنگی کانال نخاعی می‌تواند برای همه خطرناک باشد اما برای بیماران دیابتی این خطر بیشتر است. دیابت باعث آسیب عروق خونی و اختلال در گردش خون می‌شود و موجب التهاب و ضعف سیستم ایمنی بدن می‌گردد.

وقتی تنگی کانال نخاعی رخ می‌دهد جریان خون به نخاع کاهش پیدا می‌کند. حالا اگر فردی از قبل دیابت داشته باشد جریان خون او در سطح پایینی قرار دارد. با بروز تنگی کانال نخاعی، خونرسانی به مغز و نخاع او شدیدا کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه بافت عصبی از بین می‌رود.

می‌دانید که در افراد مبتلا به دیابت، سیستم ایمنی بدن به شدت ضعیف می‌شود به طوری‌که حتی یک زخم کوچک نیز به سختی بهبود می‌یابد. سیستم ایمنی ضعیف افراد دیابتی آنها را مستعد ابتلا به عفونت‌های مختلف پس از عمل جراحی می‌کند.

عفونت بافت‌های اطراف نخاع می‌تواند منجر به بروز عوارض شدید و حتی مرگ شود. بنابراین تنگی کانال نخاعی در بیماران دیابتی خطر بسیار بالاتری دارد و نیازمند توجه فوری پزشکی است تا از بروز عوارض جبران‌ناپذیر جلوگیری شود.

آرتروز

تنگی کانال نخاعی در افراد مبتلا به آرتروز (بیماری مفاصل و استخوان‌ها) می‌تواند بسیار خطرناک‌تر باشد. اول اینکه آرتروز موجب التهاب، درد و تحلیل رفتن غضروف‌های بین مهره‌ای کمر می‌شود. وقتی فضای بین مهره‌ها تنگ و غضروف‌ها از بین برود، کانال نخاعی هم فشرده‌تر می‌شود و تنگی آن شدیدتر است.

دوم اینکه معمولا ستون فقرات افراد مبتلا به آرتروز دچار انحنا و خمیدگی‌های غیرطبیعی است که خود یک عامل فشار بر روی نخاع محسوب می‌شود. از طرفی پوکی استخوان ناشی از آرتروز باعث تحلیل استخوان‌های ستون فقرات و فشرده شدن فضاهای بین مهره‌ای و در نتیجه فشار بیشتر به نخاع می‌شود. در مجموع آرتروز بستر مناسبی برای بروز تنگی شدید کانال نخاعی ایجاد می‌کند.

آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی مفاصل است که باعث التهاب در بافت‌های اطراف مفاصل مانند غضروف‌ها، رباط‌ها و تاندون‌ها می‌شود. وقتی که این بیماری، ستون فقرات و مهره‌های کمر را درگیر می‌کند، التهاب و تورم در غضروف‌ها و بافت‌های اطراف آن‌ها ایجاد می‌شود. این موضوع باعث کاهش فضای بین مهره‌ها و فشردگی کانال نخاعی می‌گردد.

همچنین در آرتریت روماتوئید ممکن است مهره‌های کمری به دلیل التهاب روی هم قفل شوند که باعث تغییر شکل و جابجایی آن‌ها می‌شود. این مسئله نیز منجر به تنگ شدن فضای کانال نخاعی خواهد شد. تنگی کانال نخاعی در این شرایط، فشار و آسیب بسیار بیشتری به ویژه به نخاع وارد می‌کند و عوارض عصبی شدیدی به همراه دارد.

فتق دیسک کمر

افرادی که دچار فتق دیسک کمر یا به اصطلاح عامیانه، دیسک کمر هستند به دلیل آسیب به غضروف‌های بین مهره‌ای، التهاب و تورم در اطراف نخاع دارند. همین التهاب و تورم باعث تنگ شدن کانال و اعمال فشار به روی نخاع می‌شود. از طرفی درگیری ریشه‌های عصبی که از التهاب و تورم غضروف آسیب دیده‌اند، باعث درد و اختلال در انتقال سیگنال‌های عصبی و حرکتی می‌شود.

فشار ناشی از تنگی کانال نخاعی بر روی این ریشه‌های عصبی التهاب و آسیب شدیدتری ایجاد می‌کند. علاوه بر این، انقباض عضلات اطراف ناحیه آسیب‌دیده به علت درد، خود موجب فشرده شدن فضای کانال می‌گردد. در مجموع وجود همزمان دیسک کمر و تنگی کانال نخاعی باعث بروز علائم شدیدتر، طولانی‌تر و خطرناک‌تری می‌شود.

در دوران بارداری آیا تنگی کانال نخاعی خطرناک است؟

بسیاری از خانم‌های باردار با نگرانی از خطرات تنگی کانال نخاعی در این دوران به پزشک مراجعه می‌کنند. تنگی کانال نخاعی همزمان با بارداری می‌تواند خطرناک باشد. رحم در بارداری شروع به بزرگ شدن می‌کند تا جایی برای رشد جنین فراهم کند. هرچه به ماه‌های آخر بارداری نزدیک‌تر می‌شود رحم بزرگ‌تر شده و به سمت بالا فشار وارد می‌کند.

این فشار رحم بزرگ شده بر روی ستون مهره‌ها می‌تواند باعث تشدید علائم تنگی کانال نخاعی از جمله درد کمر و پاها، خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاها شود. فشار رحم در موارد شدیدتر ممکن است باعث فلج عضلانی و از دست دادن کنترل روده و مثانه شود. عوارضی که می‌تواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد.

اولین گام برای کنترل این وضعیت، مراجعه به پزشک و انجام اقدامات درمانی مانند فیزیوتراپی، استفاده از داروهای ضدالتهاب و مسکن، برداشتن فشار از روی نخاع با استفاده از کمربندهای مخصوص و بالشتک‌های نگهدارنده و... است.

پزشک در موارد شدید ممکن است توصیه به سزارین قبل از موعد کند. جدا از این تنگی کانال نخاعی می‌تواند روند زایمان طبیعی را با مشکل مواجه کند. هنگام زایمان و فشار جنین به سمت پایین در حالت طبیعی، مهره‌ها و استخوان‌های لگن جابجا می‌شوند تا فضای کافی برای عبور نوزاد ایجاد شود. اما در تنگی کانال نخاعی، فضای اطراف نخاع و ریشه‌های عصبی تنگ شده است و اجازه جابجایی و انعطاف‌پذیری کافی را نمی‌دهد.

بنابراین هنگام فشار جنین به پایین، فشار زیادی به نخاع وارد می‌شود که باعث درد شدید، بی‌حسی و ضعف در پاها می‌گردد. در موارد شدیدتر ممکن است باعث فلج موقت یا دائم عصبی شود. گاهی حتی تنگی کانال نخاعی می‌تواند مانع پیشرفت زایمان طبیعی شود.

چرا که با محدود کردن حرکت لگن، راه عبور نوزاد به درستی باز نمی‌شود. بهترین راه حل، جراحی تنگی کانال نخاعی قبل از بارداری است تا فضای کافی برای حرکت ایجاد شود. در غیر این صورت انجام سزارین توصیه می‌شود تا از بروز عوارض ناشی از فشار بر روی نخاع جلوگیری به عمل آید. البته باز هم نظر پزشک در این زمینه حائز اهمیت است.

آیا تنگی کانال نخاعی درمان می‌شود؟ چگونه؟

بدیهی است که این بیماری خطرناک در صورت بی‌توجهی و عدم درمان به موقع می‌تواند بسیار دردسرساز شود. روش‌های درمانی متفاوتی جهت درمان تنگی کانال نخاعی وجود دارد که پزشک معالج با توجه به نوع تنگی و میزان پیشرفت آن بهترین درمان را انتخاب می‌کند. در ادامه، رایج‌ترین روش‌های درمانی تنگی کانال نخاعی را به شما معرفی می‌کنیم.

دارودرمانی

معمولا برای درمان تنگی کانال نخاعی از داروهای ضدالتهاب استروئیدی و غیراستروئیدی استفاده می‌شود. این داروها با کاهش التهاب و ورم در اطراف کانال نخاعی باعث باز شدن فضای کانال و کاهش فشار بر روی نخاع می‌شوند. التهاب و ورم منجر به تحریک اعصاب و درد شدید در ناحیه کمر و پاها می‌شود که با مصرف این داروها به مرور زمان کاهش پیدا می‌کند.

داروهای استروئیدی مانند پردنیزولون و دکسامتازون خیلی سریع‌تر (معمولا ظرف چند روز تا یک هفته) علائم را بهبود می‌بخشند. داروهای غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، تأثیر کندتری دارند (معمولا پس از چند هفته) اما عوارض جانبی کمتری نسبت به استروئیدها دارند.

بنابراین بسته به شدت علائم معمولا در ابتدا از داروهای استروئیدی برای کاهش سریع التهاب و درد استفاده می‌شود و سپس تدریجا به سمت داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی برای درمان طولانی‌مدت سوق پیدا می‌کنیم.

انتخاب نوع دارو و مدت زمان مصرف آنها بستگی به شدت تنگی کانال نخاعی، علائم بیمار و وضعیت بیمار دارد که توسط پزشک تعیین می‌شود. اما به طور کلی دارو درمانی می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش التهاب، درد و بهبود وضعیت عملکردی بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی داشته باشد.

لیزر درمانی

لیزر درمانی یکی از روش‌های درمانی برای تنگی کانال نخاعی است که می‌تواند در کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران موثر باشد. در این روش از اشعه لیزر با طول موج‌های خاصی استفاده می‌شود که انرژی آن موجب القای اثرات ضدالتهابی، افزایش جریان خون موضعی، تسریع در بهبود آسیب بافتی و تسکین درد می‌گردد.

لیزر با اثر بر روی سلول‌های التهابی، باعث کاهش التهاب و ورم در ناحیه اطراف کانال نخاعی می‌شود. از طرفی افزایش جریان خون به التهاب و اختلال عملکردی ناشی از فشار بر روی اعصاب در این ناحیه کمک می‌کند.

لیزر درمانی در مراحل اولیه تنگی کانال نخاعی که هنوز واکنش التهابی و ورم خفیف است بسیار موثر است. حتی پس از جراحی برای تسریع در بهبودی بیمار کاربرد دارد. بیمارانی که دچار درد مزمن و عودکننده هستند نیز می‌توانند از لیزر درمانی به عنوان درمان حمایتی و کمکی در کنار سایر روش‌های درمانی استفاده کنند.

البته لیزر درمانی همیشه و در تمامی بیماران، موثر نیست. انتخاب نوع لیزر مناسب و تنظیم شدت و مدت زمان اعمال آن بسته به وضعیت و شرایط بیمار، توسط پزشک تعیین می‌شود تا بیشترین اثربخشی حاصل گردد.

جراحی

جراحی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان تنگی کانال نخاعی است که در آن فضای اطراف نخاع بازتر می‌شود تا فشار وارده بر آن کاهش یابد. در این عمل جراحی، برشی در مهره‌های کمری ایجاد می‌شود تا به کانال نخاعی دسترسی پیدا شود.

سپس با برداشتن استخوان و سایر بافت‌هایی که فضای اطراف نخاع را تنگ کرده‌اند، فضا بازتر می‌شود. گاهی اوقات نیز بخشی از مهره حذف می‌شود تا فشار کمتری بر روی نخاع وارد شود. در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به جراحی مجدد هم باشد.

عمل جراحی معمولا زمانی انجام می‌شود که علائم تنگی کانال نخاعی رو به وخامت گذاشته و درمان‌های دیگر غیرموثر بوده‌اند. هدف از این عمل، پیشگیری از بدتر شدن علائم و آسیب بیشتر به نخاع است. در برخی موارد شدید که سبب اختلالات حسی و حرکتی شده باشد نیز جراحی ضروری است.

البته گزینه‌های جراحی نیز بسته به سن بیمار، شدت بیماری و شرایط جسمی افراد متفاوت خواهد بود. به طور کلی جراحی با باز کردن فضای تنگ اطراف نخاع، موجب درمان و یا بهبود علائم تنگی کانال نخاعی می‌شود و در مواردی که ضروری باشد نجات‌بخش خواهد بود.

آکوپونکتور

آکوپونکتور یک روش درمانی مکمل است که برای کاهش درد و بهبود عملکرد در بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی به کار می‌رود. در آکوپونکتور از سوزن‌های بسیار نازک و کوچک برای تحریک نقاط خاصی از بدن استفاده می‌شود. این نقاط را نقاط آکوپونکتور می‌نامند. تحریک این نقاط باعث آزاد شدن مواد شیمیایی ضددرد و ضدالتهاب در بدن می‌شود و موجب افزایش جریان خون و بهبود التیام زخم می‌گردد.

این اثرات با کاهش التهاب و درد در ناحیه تنگ شده به بهبود وضعیت بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی کمک می‌کند. آکوپونکتور اغلب در کنار سایر درمان‌های اصلی استفاده می‌شود. معمولا زمانی تجویز می‌شود که دارودرمانی یا جراحی، علائم بیمار را به طور کامل برطرف نکرده باشد.

از کجا بفهمیم که تنگی کانال نخاعی داریم؟

نشانه‌های زیادی برای تشخیص تنگی کانال نخاعی وجود دارد. در صورت وجود هر کدام از این نشانه‌ها لازم است به پزشک مراجعه کنید. درد یا ناراحتی در ناحیه کمر، باسن، ران یا پاها که با ایستادن یا راه رفتن طولانی‌تر بدتر می‌شود نشانه‌ای از تنگی کانال نخاعی است.

در این بیماری مشکلات زیادی اندام تحتانی را درگیر می‌کند. زیرا فشار بر روی ریشه‌های عصبی باعث می‌شود پیام‌های عصبی به خوبی به عضلات پا منتقل نشود. در نتیجه عضلات ضعیف شده و حرکات اندام مختل می‌گردد. بنابراین اگر احساس می‌کنید پای شما گزگز می‌کند یا درد شدید مزمنی دارید به پزشک مراجعه کنید.

یکی دیگر از نشانه‌های تنگی کانال نخاعی، اختلال در کنترل و دفع ادرار و مدفوع است. در داخل کانال نخاعی عصب‌هایی وجود دارند که مستقیما به مثانه و روده‌ی بزرگ متصل هستند. این عصب‌ها پیام‌های عصبی لازم برای انقباض و شل شدن عضلات مثانه و روده را فراهم می‌کنند تا فرد بتواند به موقع ادرار یا مدفوع خود را دفع کند.

وقتی کانال نخاعی به هر دلیلی تنگ می‌شود فشار زیادی به عصب‌های داخل آن وارد می‌آید. این فشار باعث آسیب به عصب‌های مثانه و روده شده و مانع از انتقال صحیح پیام‌های عصبی به این اندام‌ها می‌گردد. در نتیجه ارتباط بین مغز و مثانه و روده قطع شده و فرد قادر به کنترل دفع ادرار و مدفوع نیست.

بی‌حس شدن پاها نشانه دیگری است. بی‌حسی پاها به این دلیل یکی از علائم تنگی کانال نخاعی محسوب می‌شود که در این بیماری، فشار بر روی ریشه‌های عصبی‌حسی دخیل در احساس پاها اعمال می‌شود. در واقع نخاع حاوی دسته‌هایی از ریشه‌های عصبی است که اطلاعات حسی را از اندام‌های بدن به مغز منتقل می‌کنند.

این ریشه‌های عصبی از مهره‌های کمری خارج شده و وارد فضای کانال نخاعی می‌شوند. هنگامی‌که کانال نخاعی تنگ‌تر شود، فضای کافی برای عبور و مرور ریشه‌های عصبی باقی نمی‌ماند. در نتیجه این ریشه‌های عصبی‌حسی تحت فشار قرار گرفته یا حتی آسیب می‌بینند و نتیجه آن بی‌حسی پاها است.

سخن پایانی

در این مقاله در پاسخ به این پرسش شما که آیا تنگی کانال نخاعی خطرناک است یا خیر توضیحاتی ارائه دادیم. در پایان تاکید می‌کنیم در صورت بروز هرگونه علائمی همچون درد یا بی‌حسی ناحیه‌ای از بدن، مشکل در راه رفتن و تعادل، از دست دادن کنترل مثانه یا روده فورا به پزشک ما مراجعه کنید. پس از مواجهه افراد با علائم تنگی کانال نخاعی مراجعه به پزشک متخصص اولویت اصلی است. پزشک متخصص پس از بررسی‌های لازم برنامه درمانی مخصوصی را برای درمان ترتیب می‌دهد.

شما می‌توانید تحت نظارت متخصص تمرینات فیزیوتراپی خاصی را شروع کرده و با رعایت یک برنامه غذایی مناسب و تغییر در سبک زندگی به تدریج بهبودی خود را به دست آورید. ما قصد داریم به شما نشان دهیم که چگونه مراجعه به موقع به متخصص و پیگیری دقیق و منظم می‌تواند در مقابله با بیماری‌های پیچیده موثر باشد.

اکنون ما به شما توصیه می‌کنیم که در صورت بروز هرگونه مشکل سلامتی، بدون تأخیر به پزشک مراجعه کنند. سلامتی یکی از با ارزش‌ترین دارایی‌های ماست و باید همیشه آن را در اولویت قرار دهیم.

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو