چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم؟
تنگی کانال نخاع، عارضهای پیچیده است؛ در واقع نخاع قسمتی از سیستم عصبی مرکزی محسوب میشود که اطلاعات حرکتی و حسی را میان مغز و سایر قسمتهای بدن رد و بدل میکند. حفظ سلامت نخاع و کانالی که از آن عبور میکند به طور کلی برای سلامت بدن اهمیت بسیاری دارد؛ اما گاهی به سبب آسیبهایی که به این قسمت از بدن وارد میشود، سبک زندگی اشتباه و ... تنگی کانال نخاعی را تجربه میکنیم؛ اما چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم؟ این بیماری با چه علائمی خود را نشان میدهد؟ روشهای درمان آن کداماند؟ برای دریافت پاسخ این سؤالات بهتر است به دکتر خوب برای تنگی کانال نخاع مراجعه کنیم. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد این عارضه بسیار خوشحال میشویم تا ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید.
فهرست مطالب
برای مشاوره و اخذ نوبت جهت درمان تنگی کانال نخاع
اطلاعاتی پیرامون بیماری تنگی کانال نخاع
قبل از آنکه پاسخ جامع و کاملی به سؤال «چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم؟» بدهیم در ابتدا باید با این بیماری آشنا شویم. تنگی کانال نخاعی یکی از مشکلات شایع جوامع امروزی است که درد و ناراحتی فراوانی به همراه دارد. این بیماری زمانی رخ میدهد که یک یا چند سوراخ استخوانی در ستون فقرات به آرامی شروع به باریک شدن کنند. این امر، فضای اعصاب نخاعی را کاهش میدهد.
این بیماری گاهی اکتسابی است و بر اثر صدمات، بیماریها یا سبک غلط زندگی رخ میدهد. در برخی دیگر از موارد نیز به صورت مادرزادی به وجود میآید و شخص از همان ابتدای تولد با آن درگیر است. با بروز تنگی کانال نخاعی، گاهی یکی از اعصاب نخاعی تحت فشار قرار میگیرد. گاهی نیز شاهد فشرده شدن طناب نخاعی هستیم؛ بنابراین افراد مختلف، این بیماری را با شدت متفاوتی تجربه میکنند. به طور کلی با علائمی مانند درد در قسمت کمر و پاها، سوزنسوزن شدن، ضعف عضلانی و ... میتوان به وجود این بیماری پی برد؛ البته به غیر از علائم و نشانههای جسمی، پزشکان نیز روشهای دقیق و کاملی برای تشخیص این بیماری دارند که در بخشهای بعدی بیشتر در مورد آن صحبت میکنیم.
معرفی انواع گوناگون تنگی کانال نخاع
ستون فقرات از گردن تا کمر امتداد دارد و بیماری تنگی کانال نخاعی بیشتر دو قسمت گردن و کمر را درگیر میکند. پزشکان این بیماری را به دو دسته اصلی تقسیم کردهاند که در ادامه توضیح کوتاهی پیرامون هر کدام از آنها ارائه میدهیم:
تنگی کانال نخاعی جانبی
عصب نخاعی که در قسمت ستون فقرات قرار دارد از طریق یک حفره از دو مهرهای که در ستون فقرات قرار دارند، عبور میکند. زمانی که یکی از این سوراخها بیش از اندازه باریک شود، عصبهایی که در این قسمت قرار دارند با فشار فراوانی مواجه میشوند. در اینگونه مواقع پزشکان میگویند که بیمار به تنگی کانال نخاعی جانبی مبتلا شده است.
تنگی کانال نخاعی مرکزی
در این بیماری، یکی از مهرهها یا تعدادی از آنها که وظیفه حفاظت از کانال نخاعی را بر عهده دارند، تنگ میشوند. به این صورت طناب نخاعی که از این قسمت عبور میکند، بیش از پیش تنگ و فشرده میشود. این مشکل نه تنها در قسمت کمر، بلکه برای نخاع گردن نیز ممکن است به وجود آید.
علائم تنگی کانال نخاع چیست؟
تنگی کانال نخاعی، از آن دسته بیماریهایی است که نه تنها درد فراوانی در قسمت کمر و گردن به وجود میآورد؛ بلکه فرد را از انجام سادهترین امور روزانه خود نیز محروم میکند. به همین سبب است که پزشکان همواره پیشنهاد میکنند نسبت به علائم این بیماری هوشیار باشید و در صورت مشاهده هر کدام از آنها به یک متخصص ماهر و با تجربه مراجعه کنید. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا برخی از علائم و نشانههای این بیماری را با شما عزیزان در میان بگذاریم:
-
اولین نشانه تنگی کانال نخاعی، دردهای ناخوشایندی است که در قسمت کمر به وجود میآیند و تا باسن و ساق پا نیز امتداد دارند.
-
در صورتی که عصب سیاتیک به واسطه تنگی کانال نخاعی بیش از پیش فشرده شود، بیمار درد آن را در یک یا دو ران خود احساس میکند.
-
دردی که برای کمر به وجود آمده است در زمانهایی که به استراحت مشغول هستید کمتر میشود و با کار روزانه شدت مییابد.
-
نه تنها درد، بلکه تجربه حالتهایی مانند گزگز، ضعف و بیحسی پاها نیز از جمله علائم تنگی کانال نخاعی به شمار میروند.
-
در صورتی که فرد برای مدت زمان طولانی روی پاهای خود بایستد، ممکن است درد شدیدی را در کمر خود احساس کند.
-
عضلات فرد همواره با ضعف فراوانی مواجه هستند و این ضعف هنگام راه رفتن بیش از پیش خود را نشان میدهد.
-
تنگی کانال نخاعی، به آرامی حس پاها را کاهش میدهد و یک حالت بیحسی ناخوشایند برای بیمار به وجود میآورد.
-
در مواردی که این بیماری حاد شود، حتی ممکن است بیمار کنترل روده و مثانه خود را نیز از دست بدهد.
-
یکی از عوارض نادر و خطرناک این بیماری در صورت عدم درمان، فلج شدن پاهاست.
چرا به بیماری تنگی کانال نخاعی دچار میشویم؟
در حالت طبیعی، اگر به فضای درون ستون فقرات نگاه کنیم، مشاهده خواهیم کرد که فضای اختصاص داده شده به نخاع، بسیار زیاد است. اما پارامترهای مختلفی وجود دارند که به آرامی سبب کم شدن این فضا و تنگی کانال نخاعی میشوند. در ادامه مقاله، به برخی از مهمترین عللی پرداختهایم که زمینهساز بروز بیماری تنگی کانال نخاعی هستند؛ این عوامل عبارتاند از:
تنگی کانال نخاعی مادرزادی
شاید برای شما نیز باور کردنی نباشد، اما برخی افراد به صورت مادرزادی با تنگی کانال نخاعی به دنیا میآیند؛ البته این افراد ممکن است علائم چندانی نداشته باشند؛ اما زمانی که آسیب کوچکی به گردن، ستون فقرات یا کمر آنها وارد میشود، این بیماری بروز میکند. این بیماری با افزایش سن بدتر میشود و دردهای ناخوشایندی به همراه میآورد.
دژنراتیو
این بیماری که در واقع همان آسیب بافت به شمار میرود، یکی از متداولترین علل ابتلا به تنگی کانال نخاعی است. در واقع زمانی که بیمار به صورت مکرر تحت ضربه یا استرس قرار داشته باشد به آرامی ستون فقرات و مهرههای او تخریب و فرسوده میشوند. در اینگونه مواقع فرد به بیماری دژنراتیو دچار میشود که در نهایت تنگی کانال نخاعی را به همراه دارد.
آرتروز
گاهی به سبب افزایش سن و انجام امور تکراری، بخشهایی از بدن ما با ساییدگی روبهرو میشوند که ستون فقرات نیز یکی از همین قسمتهاست. این امر به آرامی سبب آسیب دیدن بافتهای ستون فقرات میشود و ممکن است با التهاب خود، باعث تنگی کانال نخاعی شود.
خارهای استخوانی
برخی بیماران به سبب ساییدگیهایی که در اثر آرتریت برای ستون فقرات به وجود میآید به یک مشکل به نام خار استخوانی دچار میشوند. این موضوع بدان معناست که استخوان اضافی بر روی ستون فقرات رشد میکند و این استخوان با ایجاد فشار زیاد، تنگی کانال نخاعی را به وجود میآورد.
فتق دیسک
همه ما میدانیم که دیسکها، ضربهگیرهایی هستند که در میان مهرههای ستون فقرات قرار دارند؛ اگر این دیسکها به سبب حوادث ورزشی، تصادف، بلند کردن بار سنگین و هر علت دیگری دچار آسیب شوند، ماده نرمی که درون آنها وجود دارد به بیرون منتقل میشود. این ماده نرم فشار بسیار زیادی به نخاع یا عصبهای نخاعی وارد میکند و سبب ایجاد تنگی کانال نخاعی میشود.
آسیبدیدگی
اگر ستون فقرات به سبب انجام ورزشهای غیر اصولی، فعالیتهای سنگین، تصادف یا هر علت دیگری دچار صدمه شود، بیماریهایی در انتظار شما خواهند بود. یکی از این مشکلات، تنگی کانال نخاعی است که به سبب تورم و التهاب بافت مجاور خویش، دچار آسیب میشود.
تومور
هر چند به ندرت اتفاق میافتد که یک تومور سبب تنگی کانال نخاعی شود؛ اما با وجود این پزشکان آن را به عنوان یکی از احتمالات در نظر میگیرند. تومور فشار زیادی بر نخاع وارد و فضای کانال را بیش از پیش تنگ میکند.
برای مشاوره و اخذ نوبت جهت درمان تنگی کانال نخاع
با چه روشهایی تنگی کانال نخاعی را تشخیص دهیم؟
یک متخصص حاذق و با تجربه تنها کسی است که میتواند با بررسیها و آزمایشات دقیقی که انجام میدهد به شما بگوید که آیا به تنگی کانال نخاعی مبتلا شدهاید یا خیر؟ در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا به شما بگوییم بهترین روشهای تشخیص که پزشکان برای پیدا کردن نشانهای از تنگی کانال نخاعی به کار میبرند، کداماند:
معاینه بالینی
در ابتدا پزشک بیمار خود را معاینه میکند تا اطمینان حاصل کند که این درد از ستون فقرات نشأت میگیرد و نشاندهنده تنگی کانال نخاعی است. حین معاینه سؤالاتی نیز در مورد شروع و شدت علائم از بیمار میپرسد.
تصویربرداری اشعه ایکس
برای آنکه به یک تشخیص دقیق و کامل دست یابد، برای بیمار خود تصویربرداری اشعه ایکس را در نظر میگیرد. طی این فرایند میتوان مهرهها را به خوبی مشاهده و آسیبهای احتمالی آنها را تجزیه و تحلیل کرد.
امآرآی
بدون شک یکی از بهترین آزمایشاتی که از طریق آن میتوان به خوبی میزان و شدت آسیبدیدگی کانال نخاعی را مشخص کرد، عکسبرداری امآرآی است. با این روش به راحتی میتوان بافتهای نرم و سخت استخوان را تجزیه و تحلیل و تمامی مشکلات آن را مشاهده کرد؛ حتی برخی تومورهایی که در ستون فقرات به وجود آمدهاند نیز از این طریق قابل تشخیص هستند.
سیتی اسکن
گاهی پزشکان نیاز دارند تا تصاویر دقیق سه بعدی از ستون فقرات بیمار به دست آورند. با استفاده از این تصاویر میتوان با دقت هر چه تمامتر، بیماریهایی مانند دیسک کمر، دیسک گردن، تنگی کانال نخاعی، تومورهای نخاعی و ... را شناسایی کرد.
میلوگرافی
در مواقعی که به هر علتی تصویربرداری امآرآی در دسترس نباشد، پزشکان آزمایش میلوگرافی را برای بیماران خویش در نظر میگیرند. این روش در واقع یک نوع رنگ کنتراست است که آن را در قسمت نخاع و به مایع مغزی نخاعی تزریق میکنند. این امر به پزشکان کمک میکند تا آسیبهای به وجود آمده در عصبهای نخاعی را شناسایی کنند.
درمان تنگی کانال نخاعی
امیدواریم تا اینجای مقاله، توانسته باشید به پاسخ این سؤال برسید که «از کجا بفهمیم تنگی کانال نخاعی داریم؟» خوشبختانه از روی علائم و نشانههای این بیماری و همچنین روشهای تشخیص قطعی که در دسترس ما وجود دارند، میتوان به وجود این بیماری پی برد. پس از آن روند درمان این بیماری آغاز میشود؛ اما آیا به راستی تنگی کانال نخاعی درمان دارد؟
در پاسخ به این سؤال باید بگوییم علم پزشکی، روشهای مختلفی برای درمان این بیماری به ما هدیه داده است. پزشکان در ابتدا سعی میکنند با درمانهای غیر جراحی به بیمار خود کمک کنند تا از این درد ناخوشایند رها شود. در ادامه مطلب، به صورت خلاصه برخی از درمانهای غیر تهاجمی را با شما عزیزان در میان میگذاریم:
درمان دارویی
گاهی تنگی کانال نخاعی، بسیار خفیف است و میتوان با تجویز داروهای مخصوص آن را تسکین داد. در اینگونه مواقع، معمولاً پزشکان داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، داروهای ضد درد، داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج را برای بیماران خود در نظر میگیرند.
فیزیوتراپی
زمانی که مشخص شد فردی به بیماری تنگی کانال نخاعی دچار شده است، یکی از روشهای درمانی که پزشکان برای او در نظر میگیرند، فیزیوتراپی است. طی این تمرینات که توسط فیزیوتراپیست و بر اساس وضعیت جسمانی بیمار طراحی شدهاند، میتوان قدرت و انعطافپذیری عضلات را بیش از پیش افزایش داد.
کاهش وزن
یکی از مهمترین پارامترهایی که به تنگی کانال نخاعی دامن میزند و فشار آن را شدید میکند، چاقی و اضافه وزن است. در اینگونه مواقع، ممکن است پزشکان از بیمار خود بخواهند تا با رژیمهای اصولی و صحیح، وزن خود را کاهش دهند. در بسیاری از مواقع با کاهش وزن، دردهای ناخوشایندی مانند تنگی کانال نخاعی و دیسک کمر، التیام مییابد.
درمان با امواج اولتراسوند
یکی از بهترین شیوههای غیر تهاجمی که علم پزشکی برای ما به ارمغان آورده است، روش اولتراسوندتراپی است. در این شیوه، امواج قدرتمند اولتراسوند را با استفاده از گرما و انرژی به بافتهای آسیبدیده هدایت میکنند. به این صورت اکسیژن و مواد مغذی در اختیار سلولهای آسیبدیده قرار میگیرد تا بتوانند خود را بازسازی کنند.
تزریق استروئید
گاهی درد بیمار بر اثر تنگی کانال نخاعی به قدری شدید است که پزشک، چارهای جز تزریق استروئید ندارد. این داروها در نواحی اطراف عصب تزریق میشوند و علاوه بر کاهش درد بیمار به رفع التهاب آن نیز کمک فراوانی میکنند. فراموش نکنید که این داروها را به هیچ عنوان به صورت خودسرانه و بدون تجویز پزشک، مصرف نکنید.
روشهای متداول جراحی تنگی کانال نخاعی
اگر شما از یک پزشک متخصص سؤال کنید که چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم؟ ابتدا آزمایشات دقیقی برای شما در نظر میگیرد. او از شما در مورد علائمی که دارید سؤال میکند؛ سپس معاینات بالینی را انجام میدهد و در نهایت با عکسبرداریهای دقیق به شما میگوید که آیا به این بیماری مبتلا شدهاید یا خیر؟ در صورتی که نتوان با استفاده از درمانهای خانگی و روشهای غیر تهاجمی مانند دارودرمانی و تمرینات فیزیوتراپی این بیماری را درمان کرد، چارهای جز عمل جراحی پیش روی پزشک باقی نمیماند.
عمل اول، لامینکتومی است که طی آن، قسمت لامینا استخوانی را که آسیب دیده است، برمیدارند. این موضوع سبب باز شدن فضای بیشتر کانال نخاعی و کاهش فشار اعصاب اطراف آن میشود.
عمل دوم، لامینکتومی نام دارد که طی آن، متخصصان تنها قسمتی از لامینا را برمیدارند. جراح شما با این عمل، سوراخ این قسمت را بزرگ میکند تا فشار کاهش یابد.
عمل سوم، لامینوپلاستی نام دارد که البته برای تنگی کانال نخاعی در قسمت ستون فقرات گردن کاربرد دارد. متخصصان با انجام این عمل، یک لولا روی ملاینا ایجاد میکنند و سبب گسترش فضای کانال نخاعی میشوند.
با بروز بیماری تنگی کانال نخاعی چه خطراتی متوجه ماست؟
پس از آنکه توانستیم به سؤال «چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم؟» پاسخ دهیم؛ سؤال مهم دیگری ذهن ما را درگیر میکند مبنی بر اینکه آیا این بیماری خطرناک است؟ به شما حق میدهیم نگران باشید؛ اما باید بدانید که به ندرت پیش میآید که تنگی کانال نخاعی، جان بیمار را به خطر اندازد و برای او عوارض ناخوشایندی به وجود آورد؛ البته اگر این بیماری را نادیده بگیرید و برای درمان آن به پزشک مراجعه نکنید، این امکان وجود دارد که بیماری پیشروی کند و علائم سخت و ناخوشایندی با خود به همراه آورد.
اما به طور کلی باید گفت که این بیماری خطرناک نیست و نباید با مبتلا شدن به آن، دچار ترس و نگرانی شوید. تنها کاری که باید انجام دهید این است که یک متخصص حاذق و با تجربه ارتوپد را پیدا کنید و این مشکل را با او در میان بگذارید؛ البته این نکته را از یاد نبرید که اگر به موقع برای درمان این بیماری اقدام نکنید، ممکن است آسیبهای جدی مانند بیاختیاری روده و مثانه و حتی در برخی موارد نادر، فلج پاها را تجربه کنید.
محل بروز تنگی کانال نخاعی کجاست؟
اگر از یک متخصص ارتوپد سؤال کنید که «چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم؟» به شما میگوید که به علائم خود بیش از پیش توجه کنید. این بیماری در ابتدا درد زیادی در قسمت کمر یا گردن شما به وجود میآورد؛ پس از آن ممکن است احساس گزگز در دست و پاهای خود داشته باشید و حتی با ضعف عضلانی روبهرو شوید. این درد میتواند در هر قسمتی از ستون فقرات اتفاق بیفتد که از جمله متداولترین آنها میتوان به تنگی کانال نخاعی مرکزی، تنگی کانال نخاعی جانبی و همچنین فورامن اشاره کرد.
تنگی کانال نخاعی مرکزی (همانگونه که از نام آن پیداست) در حلقههای مرکزی مهرههای نخاعی گردن رخ میدهد. این نواحی در ستون فقرات ما بخشهایی هستند که هنگام کار و فعالیت بیشترین حرکت را دارند. تنگی کانال نخاعی جانبی نیز به نواحی اطراف کانال گفته میشود که عصبهای نخاعی از آنجا عبور میکنند. در اینگونه مواقع، بیمار علاوه بر درد کمر، در بازو و پاهای خود نیز دردهایی را تجربه میکند. تنگی کانال نخاعی فورامینال به باریک شدن فضایی گفته میشود که فورامن نام دارد. اعصاب از این قسمت به سایر اندامهای بدن انشعاب مییابند.
برای مشاوره و اخذ نوبت جهت درمان تنگی کانال نخاع
بهترین شیوه خوابیدن پس از ابتلا به تنگی کانال نخاعی
کسانی که به بیماری تنگی کانال نخاعی مبتلا هستند باید بیش از پیش به شیوه خوابیدن خود توجه کنند. در واقع اگر شما روش صحیح خوابیدن را بیاموزید، خواهید دید که درد شما تسکین مییابد و دیگر مانند گذشته آزاردهنده نیست. در ادامه مطلب چند توصیه کوتاه برای شما داریم تا بتوانید با وجود بیماری تنگی کانال نخاعی، به خوبی بخوابید و استراحت کنید:
وضعیت خوابیدن
در هنگام خواب اگر به سمت پهلو دراز کشیده و زانوهای خود را به سمت قفسه سینه خم کنید، فشاری بر روی نخاع شما وارد نمیشود؛ همچنین اگر یک بالش مناسب در میان دو زانوی خود قرار دهید، این فشار به طور کامل کاهش مییابد.
خوابیدن به سمت پشت
اگر هنگام شب عادت دارید که به سمت پشت بخوابید، بهتر است یک بالش کوچک زیر زانوهای خود بگذارید. این موضوع نیز سبب میشود فشار وارده بر کمر و ستون فقرات شما بیش از پیش کاهش یابد.
تشک مناسب
هنگام خواب، مطمئن شوید تشک شما کاملاً استاندارد و مناسب است. چنین تشکی، حمایت بسیار خوبی از کمر شما به وجود میآورد؛ اگر پزشک به شما گفت که تنگی کانال نخاعی دارید از خوابیدن بر روی تشکهای قدیمی که دیگر فرسوده شدهاند به شدت خودداری کنید.
بالش مناسب
بالشی که برای خواب خود انتخاب میکنید، باید به طور کامل از گردن و ستون فقرات شما حمایت کنند. از قرار دادن بالشهای بیش از حد کوچک یا بیش از اندازه بزرگ زیر سر خود، خودداری کنید.
آیا پیادهروی به درمان تنگی کانال نخاعی کمک میکند؟
حال که توانستیم به این سؤال پاسخ دهیم که «چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم؟» اجازه دهید به نکته مهم دیگری به نامی پیادهروی اشاره کنیم. پزشکان میگویند حتی بیمارانی که به تنگی کانال نخاعی دچار شدهاند، باز هم نباید ورزش را به طور کامل کنار بگذارند؛ بلکه آنها باید ورزشهایی را انتخاب کنند که با شرایط جسمانی آنها کاملاً سازگار است. پیادهروی یکی از بهترین و ملایمترین ورزشهایی است که پس از ابتلا به این بیماری، میتوانید با خیال راحت آن را انجام دهید؛ اما هنگام پیادهروی باید به نکات مهمی توجه کنید که در ادامه مطلب به آنها اشاره کوتاهی میکنیم:
اگر به تازگی پیادهروی را آغاز کردهاید، بهتر است آن را از مسافتهای کوتاه شروع کنید و به تدریج، زمان و مسافت آن را افزایش دهید.
هنگام پیادهروی باید بدن شما کاملاً راست و رو به جلو باشد. کمر را محکم نگه دارید و شکم را به سمت داخل بکشید.
کفشهایی که هنگام پیادهروی میپوشید، بسیار مهماند. آنها باید از پاها محافظت کنند و هیچ فشار اضافهای به کمر وارد نکنند.
اگر هنگام پیادهروی درد شما شدید شد و علائم غیر عادی را تجربه کردید، آن را متوقف کنید و به پزشک خود اطلاع دهید.
در کنار پیادهروی، بهتر است از ورزشهای دیگری مانند شنا نیز برای بهبودی خود بهرهمند شوید.
اگر بتوانید هنگام پیادهروی، حرکات کششی نیز انجام دهید، درد شما زودتر از آنچه فکر میکنید، تسکین مییابد.
سخن پایانی
مقالهای که مطالعه کردید، تحقیق جامع و کاملی بود در پاسخ به این سؤال که «چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم؟» ما در این مقاله علل این بیماری و علائم و نشانههایی را که بیانگر ابتلا به این بیماری هستند با شما عزیزان در میان گذاشتیم؛ همچنین به روشهای درمان و پارامترهایی مانند نحوه خوابیدن و شیوه پیادهروی اشاره کردیم تا توسط آنها بتوانید درد خود را تسکین دهید. فراموش نکنید که اگر شما یا یکی از اطرافیانتان این علائم و نشانهها را دارید باید در اولین فرصت به یک متخصص ماهر و با تجربه ارتوپد مراجعه کنید؛ چراکه تشخیص و درمان تنگی کانال نخاعی، فرایندی است که نیازمند بررسیهای دقیق پزشکی است؛ پس از آن متخصصان با ارائه راهکارهای درمانی به شما کمک میکنند تا این درد را التیام ببخشید و به زندگی عادی و معمولی خود بازگردید.