برای بی حسی دست و پا به چه دکتری مراجعه کنم؛ تشخیص درست تا درمان و جلوگیری از آسیب‌های عصبی ماندگار

هرگونه تحریک اعصابی که به دست و پا عصب دهی میکنند میتواند منجر به مجموعه ای از علائم به نام پارستزی شود که یک علامت نورولوژیک یا عصبی است. این تحریک میتواند به علت آسیب به اعصاب به علل گوناگون یا عللی از قبیل تروما و فشار باشد. بنابراین ممکن است بپرسید برای بی حسی دست و پا به چه دکتری مراجعه کنم؟

What-doctor-should-I-see-for-numbness-in-hands-and-feet-Correct-diagnosis-to-treatment-and-prevention-of-permanent-nerve-damage

علل بسیار ساده از قبیل خوابیدن روی دست یا دو زانو نشستن میتوانند باعث خواب رفتگی دست یا پا و ایجاد علائمی از قبیل سوزش، گزگز، مورمور و بی حسی شود. این علل به راحتی قابل برطرف شدن اند. مشکل آنجا شروع میشود که یک بیماری سیستمیک مزمن یا عصبی با آسیب به اعصاب باعث ایجاد این علائم شود. 
برای بررسی علت بی حسی دست و پا باید ابتدا به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید. بی حسی یک ابراز فردی از مجموعه ای از علائم میباشد که به ان پارستیزیک میگویند که فرد میتواند به صورت بی حسی ، گزگز ، مور مور شدن ، سوزن سوزن شدن سرد و گرم شدن انها را حس کند . 
که همه ی اینها ناشی از اسیب به عصب است . اسیب به عصب میتواند در محل باشد یا در ریشه ی اعصاب باشد که سپس خودش را در محل عصب دهی نشان میدهد.
 
همه ی ما گزگز موقت  دست ها و پا ها را تجربه کرده ایم. برای مثال اگر شب روی یک دست خود بخوابید یا به مدت طولانی به یک حالت بنشینید، به علت کاهش خونرسانی به اعصابی که به اندام ها میرسند، بعد از مدتی در دست ها و پاهای خود احساس سوزش، سوزن سوزن شدن، داغی، درد، گزگز، مورمور و یا بی حسی میشوید. 
به مجموعه ی این علائم پارستزی میگویند. پارستزی همیشه نشانه ای نگران کننده نیست. علل گوناگونی به وجود آورنده ی آن میتوانند باشند اما به طور کل شایع ترین علل آسیب ها، فشار و تخریب اعصاب میباشد. در این مقاله علل بالقوه ی بی حسی دست و پا را می آوریم و به این سوال شما پاسخ میدهیم که برای گزگز دست و پا به چه دکتری مراجعه کنم؟
 

نوروپاتی دیابتی:

نوروپاتی به علت تخریب اعصاب به وجود میاید. انواع متخلفی از نوروپاتی بسته به الگوی درگیری اعصاب وجود دارد. در نوروپاتی محیطی دست ها و پا ها درگیر میشوند. در دیابت به علت قند خون بالا اعصاب به مرور عملکرد خود را از دست میدهند. 
بنابراین علائمی از قبیل بی حسی و پارستزی دست و پا، کاهش تعریق، خشکی پوست و ترک پوستی وجود خواهد داشت. علاوه بر این، در افراد دیابتی با قند خون کنترل نشده عروق خونرسان به عصب ها نیز دچار اختلال عملکرد میشوند و کاهش اکسیژن رسانی به اعصاب نیز روی عملکرد آنها تاثیر خواهد گذاشت. 
نوروپاتی دیابتی مشکلات بسیاری برای بیمار به وجود می اورد و اهمیت آن به بی حسی دست و پا منتهی نمیشود. به علت خشکی پا در بیماران و همچنین بی حسی در این ناحیه معمولا فرد متوجه آسیب های وارده به پا نشده و ضربه ها و اجسام یا کفش نامناسب باعث ایجاد زخم در پا میشوند. 
حال به علت اختلال خونرسانی ترمیم این زخم نیز با مشکل رو به رو شده و زخم پای دیابتی را به وجود می آورد. طبق تحقیقات صورت گرفته، نیمی از افراد دیابتی از بی حسی دست و پا رنج میبرند. بنابراین در صورتی که این علامت در شما وجود دارد بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

کمبود ویتامین

کمبود ویتامین های مختلف میتواند به علت عدم دریافت کافی در رژیم غذایی برای مثال عدم مصرف کافی میوه و سبزیجات و یا به علت اختلالات جذب در دستگاه گوارش باشد. ویتامین هایی که برای سلامت اعصاب ضروری اند عبارت اند از ویتامین B1, B6, B12 و ویتامین E. کمبود این ویتامین ها میتوانند باعث ایجاد بی حسی یا گزگز دست و پا شوند.

تحت فشار قرار گرفتن عصب:

زمانی که از بافت های اطراف به اعصاب فشار بیش از حد وارد شود ممکن است احساس گزگز یا بی حسی در اندام ها به وجود بیاید. برای مثال آسیب ها و ضربه ها، تکرار یک سری حرکات و وضعیت های التهابی میتوانند باعث شوند اعصاب تحت فشار قرار بگیرند. برای مثال، اگر این وضعیت در بخش های پایین تر نخاع به وجود بیایند میتواند باعث کشیده شدن درد در ران تا پا شود.

سندرم ​تونل کارپ:

این سندرم حالتی است که در آن عصب مدین که وظیفه ی حرکت و حس بخش هایی از دست را بر عهده دارد، زمانی که میخواهد از مچ دست عبور کند، فشرده شود. علت آن ضربه و جراحت، حرکات تکراری یا وضعیت های التهابی و حتی بارداری است. در سندرم تونل کارپ بی حسی در 4 انگشت اول دست به وجود می آید. البته لازم به ذکر است مشابه همین وضعیت در پا نیز وجود داشته و سندرم تونل تارسال نام دارد.

نارس​ایی کلیه:

نارسایی کلیه زمانی رخ میدهد که نفرون ها، واحد های عملکردی کلیه، به درستی کار نکنند. بیماری هایی از قبیل فشار خون بالا یا دیابت از علل عمده ی نارسایی کلیه هستند. زمانی که کلیه ها درست کار نکنند، مایعات و مواد زائد مانند اوره در بدن تجمع میابند. این مواد سمی بوده و میتوانند باعث آسیب به اعصاب شوند. این آسیب خود را به صورت گزگز یا بی حسی در دست و پا نشان میدهد.

بارداری:

در بارداری به طور طبیعی در بدن ورم به وجود میاید. این ورم در تمام بدن وجود دارد و میتواند باعث شود اعصاب تحت فشار قرار بگیرند. برای همین گاهی بی حسی در دست و پا به وجود میاید که بعد از بارداری خود به خود برطرف میشود.

استفاده از داروها:

داره های بسیاری میتوانند باعث تخریب نورون ها شوند و این باعث ایجاد بی حسی یا گزگز در دست و پا میشود. در واقع این وضعیت از عوارض جانبی داروهای ضد ایدز یا شیمی درمانی میباشد. سایر داروهایی که میتوانند باعث ایجاد حس گزگز یا بی حسی در دست و پا شوند عبارت اند از:

داروهای کاهنده ی فشار خون: آمیودارون یا هیدرالازین.

داروهای ضد عفونت مانند مترونیدازول یا داپسون

داروهای ضد تشنج مانند فنی توئین

 

بیماری های خودایمنی:

به طور طبیعی، سیستم ایمنی بدن را در مقابل مهاجمان خارجی محافظت میکند. در بیماری های خود ایمنی، سیستم ایمن به اشتباه سلول های نواحی مختلفی از بدن را بیگانه شناخته و به آنها حمله میکند و باع تخریب سلول های خودی میشود.
 

1- آرتریت روماتوئید:

در این بیماری خودایمنی ورم و درد در مفاصل به وجود می آید. معمولا مچ دست و مفاصل انگشتان به وجود میاید اما نواحی دیگر نیز ممکن است درگیر شوند. التهابی که در نتیجه ی بیماری به وجود میاید باعث فشار به اعصاب و بی حسی دست و پا میشود.
 

2- مولتیپل اسکلروز: 

در این بیماری سیستم ایمنی به میلین یا غلاف دور سلول های عصبی حمله میکند. این باعث تخریب عصب و بنابراین بی حسی و گزگز در دست و پا میشود.
 

3- لوپوس:

در این بیماری سیستم ایمنی به نواحی و دستگاه های متعددی از بدن حمله کرده و میتواند خود به اشکال گوناگون از خفیف تا شدید بروز دهد. در این بیماری نیز به علت التهاب و تورم اطراف عصب ممکن است گزگز و بی حسی دست و پا به وجود بیاید.
 

4- بیماری سلیاک:

در این بیماری زمانی که فرد گلوتن، که پروتئینی است که به وفور در انواعی از غلات یافت میشود، مصرف میکند، سیستم ایمنی علیه روده ی باریک فعال میشود. در این بیماران گاهی علاوه بر عوارض گوارشی علائم نوروپاتی نیز به وجود میاید.
 

بیماری های عفونی:

 

1- زونا:

زونا بیماری عفونی ویروسی ای است که در اثر فعال شدن دوباره ی ویروس واریسلا در اعصاب میباشد. ویروس  واریسلا باعث ایجاد بیماری آبله مرغان در سنین پایین تر میشود. 
بعد از ابتلا به آبله مرغان ویروس برای همیشه در اعصاب مخفی میماند و در برخی از افراد با ضعیف شدن سیستم ایمنی خود را به شکل زونا برو میدهد. در زونا ناحیه ای که توسط عصب درگیر عصبدهی میشود دچار سوزش، گزگز یا بی حسی میشود.
 

2- هپاتیت b و c:

 هپاتیت توسط ویروس هایی به همین نام ایجاد میشوند. این ویروس ها با ایجاد التهاب در کبد میتوانند باعث ایجاد نارسایی در کبد شوند. گاهی بیماران دچار نوروپاتی نیز خواهند شد. 
 

3- ایدز:

در درگیری با ویروس HIV نیز ممکن است سیستم عصبی درگیر شود.
 

4- جذام:

جذام عفونتی باکتریایی است که علاوه بر پوست و سیستم تنفسی میتواند اعصاب را نیز درگیر کند.
موارد دیگر به عنوان علت بی حسی دست و پا:

هایپوتیروئیدی:

زمانی که غده ی تیروئید کم کار کند این وضعیت ایجاد میشود. در موارد شدید عملکرد اعصاب نیز مختل خواهد شد.

قرار گیری در معرض سموم:

مواد سمی بسیاری میتوانند باعث تخریب اعصاب شوند. این مواد عبارت اند از: فلزات سنگن مانند سرب، جیوه و آرسنیک، ضد یخ خودرو، چسب ها و حلال ها...

ف​یبرومیالژی:

در این بیماری درد گسترده ای در عضلات، خستگی و تغییر خلق وجود دارد. در برخی از افراد با این بیماری گزگز دست و پا نیز حس میشود. علت آن ناشناخته است.
کیست گانگلیون، اسپوندیلوز سرویکال، پدیده ی رینود، نوروپاتی در اثر مصرف الکل، بیماری های نادری از قبیل واسکولیت ها و سندرم گیلن باره نیز علت بی حسی دست و پا میباشند.
 
همانطور که پیشتر اشاره کردیم از دیگر علائم پارستزی می‌توان به گزگز، سوزن سوزن شدن، مور مور و سرد و گرم شدن اشاره کرد. از همین رو ضروری است برای جلوگیری از آسیب ماندگار عصب دست یا پا در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه نمایید. اکنون سوالی که برای شما ممکن است مطرح شود این است که برای گز گز دست و پا به چه دکتری مراجعه کنم.
 
در پاسخ به این پرسش که " برای بی حس شدن دست و پا به چه دکتری مراجعه کنم" گفته شده  با مراجعه به متخصص ارتوپد، پزشک برای شما اقداماتی از قبیل موارد زیر را انجام خواهد داد:

معاینه ی فیزیکی، عصبی

شرح حال دقیق، داروهایی که مصرف میکنید، سوابق خانوادگی

آزمایش خون، هورمون، مواد شیمیایی، ویتامین و غیره

تصویر برداری: با توجه به شک بالینی پزشک ممکن است انواع مختلفی از تصویر هارا درخواست بدهد از قبیل MRI، سونوگرافی و رادیوگرافی ساده

تست عملکرد عصبی مانند الکترومیوگرافی

بیوپسی یا نمونه برداری از پوست و اعصاب

 
در صورتی که پزشک به بیماری های مختلف شک کند یا آزمایش ها غیرطبیعی باشند به پزشک مربوطه ارجاع داده خواهید شد.
درمان: درمان اصلی رفع بیماری احتمالی زمینه ای خواهد بود. مهم مراجعه به موقع و شناسایی بیماری احتمالی قبل از پیشرفت و تخریب غیر قابل بازگشت اعصاب است. زیرا در برخی بیماری ها ابتدا گزگز و بی حسی به وجود میاید اما عدم درمان انها به اختلالات شدید تر مانند اختلالات حرکتی منجر میشود.
 
در مقاله حاضر  مواردی چون بی حسی و گزگز دست و پا صحبت کردیم و صراحتاً به نگرانی شما در خصوص اینکه "برای بی حسی دست و پا به چه دکتری مراجعه کنم" پاسخ دادیم.
 علل گوناگونی باعث ایجاد گزگز و بی حسی در دست و پا میشوند. در صورتی که این حالت در شما به طول انجامیده و صرفا برای مثال یک بار به طور گذرا نبوده، بهتر است به متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا با انجام آزمایشات، معاینات و شرح حال بیماری های مختلف رد شوند و در صورت وجود بیماری جدی و آسیب عصبی، از پیشرفت آن جلوگیری شده و درمان موثر شود. در صورت عدم درمان عوارض آن گاها غیر قابل برگشت و ناتوان کننده خواهد بود.
 

 

تماس و اخذ نوبت ویزیت با پزشک متخصص