نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
علت گزگز دست اول صبح چیست و چطور می‌توان از شر آن خلاص شد؟
علت گزگز دست اول صبح می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد و درصورتی‌که نسبت به درمان آن اقدام نکنید ممکن است این حس را تا آخر عمر تجربه کنید. در این مطلب به بررسی علت بی‌حسی انگشتان دست در صبح و روش‌های درمان این عارضه می‌پردازیم، پس اگر می‌خواهید هر چه زودتر از شر این حس کرختی خلاص شوید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا بگوییم برای بی حسی دست به چه دکتری مراجعه کنیم؟
آنچه در این مقاله می خوانید:
علت گزگز دست اول صبح چیست و چه مشکلاتی برای ما ایجاد می‌کند؟
هدف ما از نگارش این مقاله، این است که شما را از علت گزگز دست اول صبح آگاه کرده و با ارائه راهکارهای ساده به شما کمک کنیم که این مشکل را برای همیشه از بین ببرید. بسیاری از ما احساس ناخوشایند کرختی و گزگز انگشتان در صبح را تجربه کرده‌ایم.
همه ما دوست داریم اولین چیزی که بعد از بازکردن چشمانمان پس از بیدارشدن از خواب، سرزندگی و شادابی باشد، گزگز کردن انگشتان دست دم صبح به‌کلی روزمان را خراب می‌کند. خیلی از شما حتی علت گزگز انگشتان دم صبح را نمی‌دانید. البته، دیگر نیازی به نگرانی نیست چون ما در این مقاله ابتدا گزگز انگشتان دست در صبح را مورد بررسی قرار داده و پس از آن راهکارهایی ساده و قطعی برای درمان این عارضه در اختیار شما قرار خواهیم داد.
گزگز انگشتان دم صبح می‌تواند زندگی ما را از حالت عادی خارج کند. در برخی موارد، گزگز دست در اول صبح باعث می‌شود که ساعات پایانی خواب ما بی‌کیفیت شده و نتوانیم به میزان کافی استراحت کنیم.
علاوه بر این، در بعضی مواقع بی‌حسی دست دم صبح ممکن است طولانی شود و فعالیت‌های صبحگاهی ما را به طور کامل تحت‌تأثیر قرار دهد. برای مثال، در هنگام صرف صبحانه ممکن است در گرفتن و بالابردن ظروف دچار مشکل شویم. در ادامه برخی از مواردی که ممکن است باعث بروز حس گزگز در دست شوند را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
رابطه بین استرس و بی‌حسی انگشتان دست در صبح در چیست؟
استرس و اضطراب می‌تواند علت گزگز دست اول صبح باشد. استرس موجب افزایش تنش در عضلات می‌شود که این موضوع تأثیرات منفی بر روی جریان خون می‌گذارد. زمانی که بی‌وقفه استرس داشته باشید، وضعیت جریان خون به دست تغییر می‌کند و ممکن است باعث بی‌حسی، احساس سرما و گزگز انگشتان شود.
به‌عبارت‌دیگر، در شرایط اضطراب، سیستم عصبی سمپاتیک فعال می‌شود که باعث انقباض عروق شده و جریان خون به انگشتان دست کاهش می‌یابد. همین موضوع شایع‌ترین علت گزگز کردن دست دم صبح به شمار می‌رود. برای مقابله با این موضوع باید سعی کنید که بر استرس خود غلبه کنید. شما با انجام تکنیک‌های مدیریت استرس نظیر تمرینات یوگا، تنفس عمیق و گوش‌دادن به موسیقی‌های آرام‌بخش می‌توانید تا حدود زیادی اضطراب خود را کاهش دهید.
بیماری‌های عفونی و تأثیر آن بر گزگز دست در صبح به چه صورت است؟
بیماری عفونی می‌تواند علت بی‌حسی دست در اول صبح باشد. در حقیقت، برخی بیماری‌های عفونی می‌توانند باعث بروز التهاب در عصب‌ها و عروق دست شوند که همین منجر به بی‌حسی و گزگز انگشتان می‌شود. در ادامه برخی از شایع‌ترین بیماری‌هایی که ممکن است با بروز بی‌حسی در انگشتان مرتبط باشند را با یکدیگر مرور خواهیم کرد. البته، فراموش نکنید که برای تشخیص دقیق و ارائه روش‌های درمانی مؤثر، بهتر است یک پزشک متخصص آزمایش‌های مرتبط را برای شما تجویز کند.
برخی عفونت‌های عصب مرکزی مانند مغز و نخاع می‌توانند باعث التهاب عصب‌ها شده و به بروز بی‌حسی و کرختی دست دم صبح منجر شوند. این نوع از عفونت خیلی خطرناک است و ممکن است باعث معلولیت مغزی شود. پس اگر احساس کرختی و سستی دست اول صبح را به‌صورت مدام تجربه می‌کنید، بهتر است خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید.
برخی از ویروس‌ها می‌توانند عروق بدن را تحت‌تأثیر قرار داده و وضعیت جریان خون را دچار اختلال کنند. اگر شما زیاد بی‌حسی در انگشتان دست را تجربه می‌کنید، وجود عفونت ویروسی در بدن ممکن است یکی از دلایل اصلی این عارضه باشد.
-
♦ عفونت‌های باکتریایی (عفونت باکتریایی در دست)
عفونت باکتریایی می‌تواند منجر به التهاب عروق و بافت‌های دست شود که نتیجه آن بی‌حسی و گزگز انگشتان در اول صبح است.
-
♦ عفونت قارچی (عفونت قارچی دست)
برخی از عفونت‌های قارچی می‌توانند به التهاب و تحریک عصب‌ها در دست منجر شوند که این وضعیت می‌تواند به‌عنوان علت گزگز کردن دست اوایل صبح تشخیص داده شود.
خوشبختانه برای ازبین‌بردن گزگز انگشتان اوایل صبح روش‌های ساده‌ای وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به تمرینات فیزیکی، طب سنتی و تغییر در رژیم غذایی اشاره کرد.
در ادامه به‌صورت مفصل‌تر هر یک از روش‌های درمانی را با شما عزیزان در میان خواهیم گذاشت. البته، ابتدا باید علائم بروز گزگز انگشتان در صبح را بشناسیم تا بتوانیم متناسب با آن یک روش درمانی را انتخاب کنیم. البته فراموش نکنید که اگر مدام دچار بی‌حسی انگشتان در صبح می‌شوید بهتر است خیلی سریع به پزشک متخصص مراجعه کنید تا خدای‌نکرده دچار بیماری‌های عفونی نشده باشید.
علائم گزگز کردن انگشتان دست در صبح که با مشاهده آنها باید به فکر درمانشان بیافتید.
همان‌طور که در بالا به آن اشاره کردیم علت بی‌حسی انگشتان دست اوایل صبح همیشه به یک چیز مربوط نمی‌شود و می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشید.
در حقیقت، گزگز انگشتان در صبح یک عارضه طبیعی است و تنها در صورتی باید به فکر درمان آن باشید که به‌صورت روزمره یا چند روز یکبار برایتان اتفاق بیفتد. یا این که مدت‌زمان بی‌حسی از حالت نرمال خارج شود؛ برای مثال، از صبح که بیدار می‌شوید تا عصر دچار حس کرختی و گزگز در دستانتان باشید.
به‌خاطر داشته باشید که اگر دستانتان در طول روز حالت کرختی و بی‌حسی دارد باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. به‌طورکلی، علائم بی‌حسی انگشتان اوایل صبح که باید آنها را جدی گرفت به شرح زیر است.
اگر انگشتان شما در صبحگاه بی‌حس شده باشند، شاید احساس خنکی یا سردی در آنها داشته باشید. در این مورد علت گزگز کردن دست اوایل صبح ممکن است به دلیل کاهش جریان خون به انگشتان یا عوامل دیگری مانند مشکلات عصبی باشد.
اگر انگشتان شما بی‌حس باشند، ممکن است توانایی حس تماس و لمس در آنها کاهش یابد. این معمولاً به دلیل مشکلات عصبی مانند اختلال در اعصاب محیطی به وجود آید.
کاهش توانایی در تشخیص درد و فشار بی‌حسی انگشتان می‌تواند منجر به کاهش توانایی در شناخت درد و فشار شود. به‌عنوان‌مثال، شما ممکن است نتوانید درد یا فشاری را که روی انگشتانتان ایجاد می‌شود تشخیص دهید.
-
♦ تغییر در حس گرما و سوزش
در برخی موارد، بی‌حسی انگشتان اوایل صبح ممکن است باعث تغییر در حس گرما و سوزش شود. به‌عبارت‌دیگر، شما ممکن است حستان نسبت به دماهای مختلف را از دست دهید.
-
♦ مشکل در حرکت و کنترل انگشتان
بی‌حسی انگشتان می‌تواند توانایی حرکت و کنترل آنها را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد. ممکن است دستان شما به‌طورکلی غیرقابل‌کنترل باشند یا در انجام کارهایی که نیاز به ظرافت و دقت دارند دچار مشکل شوید.
مؤثرترین روش‌ها برای درمان علت گزگز دست اول صبح به چه صورت است؟
حالا که علت گزگز دست اول صبح را متوجه شدید، بهتر است با روش‌های درمانی آن نیز آشنا شوید. بی‌حسی انگشتان در صبح در بیشتر اوقات با انجام کارهایی ساده برطرف می‌شود. اما اگر علائم گزگز کردن بیشتر از چند روز طول بکشد، بهتر است که به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
شاید از خود بپرسید چطور می‌توان با روش‌های درمانی ساده، بی‌حسی انگشتان اول صبح را از بین برد؟ ما به این پرسش شما پاسخ داده‌ایم و سه روش درمانی ساده را به شما معرفی کرده‌ایم که در ادامه هریک را به‌صورت خلاصه توضیح خواهیم داد.
-
♦ استفاده از کمپرس گرم یا سرد
استفاده از کمپرس گرم یا یخ بر روی دست‌ها می‌تواند به کاهش بی‌حسی انگشتان دست دم صبح کمک کند. می‌توانید از حوله گرم یا کیسه یخ استفاده کنید و آن را بر روی دست‌های خود قرار دهید.
-
♦ عدم انجام کارهای سنگین و استراحت کافی
استراحت کافی و بهبود کیفیت خواب می‌تواند به بهبود علائم کرختی دست کمک کند. سعی کنید با ایجاد محیطی مناسب و آرام، خوابی به‌دوراز هرگونه استرس و اضطراب داشته باشید.
مصرف داروهای ضدالتهاب در برخی مواقع می‌توانند علت گزگز دست اول صبح را از بین ببرند. البته توجه داشته باشید برای مصرف دارو بهتر است از پزشک متخصص مشاوره بگیرید.
آیا تمرینات فیزیکی برای ازبین‌بردن علت گزگز دست اول صبح تأثیر دارد؟
تمرینات فیزیکی می‌توانند تأثیرات مفیدی در کاهش گزگز دست اول صبح داشته باشند. این تمرینات عبارت‌اند از حرکات کششی و انعطاف‌پذیری انگشتان دست، انعطاف‌پذیری و حرکات کششی مچ دست و تمرینات قدرتی سبک. این تمرینات بهبود جریان خون و انعطاف‌پذیری عضلات و مفاصل دست را تقویت کرده و علت بی‌حسی دست در اول صبح را هر چه که باشد از بین خواهد برد. بهتر است این تمرینات را به‌صورت منظم و در روزهایی که علائم بیشتر است انجام دهید.
البته قبل از شروع تمرینات فیزیکی، بهتر است کمی دستان انگشتان خود را گرم کنید. فراموش نکنید که بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید تا روش صحیح در خصوص نوع و شدت تمرینات را به شما بدهد.
طب سنتی در ریشه‌کن‌کردن علت گزگز دست در صبح چه تأثیری دارد؟
علاوه بر روش‌های مؤثری که در بالا برای ازبین‌بردن علت بی‌حسی انگشتان دست دم صبح توضیح دادیم، روش‌های طب سنتی نیز برای تسکین و بهبود این عارضه بسیار کارساز هستند. البته، فراموش نکنید که روش‌های طب سنتی بهتر است که زیر نظر متخصص انجام شوند و فقط در این صورت است که تأثیر خود را نشان می‌دهند. البته، این موضوع به این معنی نیست که طب سنتی در درمان بی‌حسی انگشتان دم صبح اصلاً مؤثر نیست، بلکه هر روش درمانی که زیر نظر افراد باتجربه انجام شود، تأثیرگذاری بیشتر خواهد گذاشت.
-
♦ استفاده از گیاهان دارویی
استفاده از برخی گیاهان دارویی می‌تواند در کاهش گزگز دست اوایل صبح مؤثر باشد. برخی گیاهان دارویی دارای خواص ضدالتهابی و آرامش‌بخشی هستند که می‌توانند در کاهش التهاب و درد دست تأثیرگذار باشند. داروهای گیاهی که در زیر معرفی می‌کنیم در کاهش گزگز دست در اول صبح مؤثر هستند.
زنجبیل خواص ضدالتهابی و آرامش‌بخشی دارد. مصرف زنجبیل به‌صورت چای یا مصرف آن به‌عنوان تکمیلی در غذاها می‌تواند به کاهش التهاب و درد دست کمک کند.
زردچوبه نیز دارای خواص ضدالتهابی است. مصرف زردچوبه به‌صورت پودر در غذاها یا استفاده از آن در تهیه نوشیدنی‌ها می‌تواند در بهبود گزگز دست مؤثر باشد.
آلوئه‌ورا خواص ضدالتهابی و خنک‌کننده دارد. برای تسکین گزگز دست می‌توانید به‌صورت موضعی ژل آلوئه‌ورا را بر روی انگشتان بمالید.
ماساژ دست می‌تواند در کاهش گزگز دست در اول صبح مؤثر باشد. با انجام ماساژ دست، جریان خون به ناحیه دست افزایش می‌یابد و فشار عصبی کاهش می‌یابد که می‌تواند به بهبود علائم کمک کند. همچنین، ماساژ دست می‌تواند عضلات و بافت‌های نرم دست را نرم کرده و احساس آرامش را برایتان به ارمغان بیاورد.
شما می‌توانید روغن‌های طبیعی نظیر روغن‌زیتون یا آووکادو بر روی دستان خود مالیده و آنها را به‌آرامی ماساژ دهید. برای این کار، ابتدا دست را به‌آرامی با استفاده از روغن ماساژ کمی مالش دهید. سپس با استفاده از انگشتان خود، به‌آرامی و با حرکات گردشی ماساژ دهید. شما همچنین می‌توانید از انگشتان دست مخالف خود بر روی نقاطی مانند بین انگشتان، کف دست و مچ دست فشار بیاورید.
آیا پیروی‌کردن از یک رژیم غذایی مناسب برای درمان گزگز کردن انگشتان دست در صبح تأثیر دارد؟
هیچ‌چیز مانند یک رژیم غذایی مناسب نمی‌تواند، وضعیت بدن را بهبود ببخشید. دستان ما نیز از این قضیه مستثنی نیستند. علت گزگز دست اول صبح هر چه که باشد با رعایت رژیم غذایی و تنظیم یک برنامه غذایی سالم می‌تواند به بهبود بی‌حسی انگشتان دم صبح کمک کند.
تأثیرگذاری این روش ممکن است کمی بیشتر از موارد دیگر طول بکشد، بااین‌حال اگر مواردی که در زیر گفته می‌شود را به‌صورت کامل رعایت کنید، بهتر جواب می‌گیرید. توجه داشته باشید که هر شخصیت و شرایط بدنی متفاوت است، بنابراین رژیم غذایی مناسب برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد.
-
♦ مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها
مصرف مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند میوه‌ها و سبزی‌ها تازه می‌تواند در کاهش التهاب و آسیب‌های استعمال طولانی‌مدت کمک کند. برای مثال، توت‌ها (توت سیاه، توت قرمز، بلوبری)، پرتقال و نارنگی، آناناس، سبزی‌هایی نظیر اسفناج، کاهو، کلم، ریحان، فلفل‌دلمه‌ای و آووکادو می‌توانند بسیار مؤثر باشند.
مصرف منابع سالم از اسیدهای چرب امگا-3 مانند ماهی چرب، بادام، گردو، روغن کنجد و تخم‌مرغ در کاهش و ازبین‌بردن علت گزگز کردن دست در صبح بسیار موثر هستند.
-
♦ کاهش مصرف مواد غذایی شیرین و چرب
مواد غذایی مانند غذاهای پرچرب، شکر، آرد سفید و محصولات لبنی قند دار می‌توانند گزگز دست را افزایش دهند. تلاش کنید مصرف این مواد را محدود کرده و به‌جای آنها از مواد غذایی سالم و غنی از مواد مغذی استفاده کنید.
مطمئن شوید که به میزان کافی آب می‌نوشید، زیرا آب می‌تواند جریان خون را بهتر کنترل کند و به حفظ سلامتی دست کمک کند. شما باید حداقل در روز 8 لیوان آب بنوشید. در غیر اینصورت، سیستم کلی بدن شما به هم می‌ریزد و شاید علت گزگز کردن دست اول صبح که به آن دچار شده‌اید نیز به همین دلیل است.
سخن آخر
علت گزگز دست اول صبح هر چه که باشد، درصورتی‌که زیاد برای ما رخ دهد می‌تواند بسیار کلافه‌کننده باشد. البته، این موضوع پس از خواندن مقاله دیگر برای شما رخ نخواهد داد چون ما روش‌های درمانی خانگی و ساده برای برطرف‌کردن علت بی‌حسی انگشتان دست در صبح را در این مقاله معرفی کردیم. خواب باکیفیت و استراحت شبانه از لذت‌بخش‌ترین بخش‌های زندگی هر یک از ما به شمار می‌رود. زمانی که چشمان خود را در صبح باز می‌کنیم، انگار زندگی جدیدی برای هر کدام از ما آغاز شده است. گزگز انگشتان دست در اول صبح قطعاً یکی از منزجرکننده‌ترین حس‌هایی است که ممکن است در اول صبح رخ دهد.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو