نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

صفر تا صد تنگی کانال نخاعی مچ دست + علل، تشخیص و درمان

شاید عبارت تنگی کانال نخاعی مچ دست برای بسیاری تنها یک اصطلاح پزشکی باشد اما برای من خاطره‌ای از یک دوره سخت و در عین حال آموزنده است. چند سال پیش هنگامی که درد و بی‌حسی ناگهانی انگشتانم را تجربه کردم هرگز فکر نمی‌کردم که علت آن تنگی کانال نخاعی باشد.

ابتدا تصور می‌کردم که شاید فقط به دلیل استفاده زیاد از کامپیوتر است اما وقتی درد و بی‌حسی شدت گرفت، مجبور شدم به پزشک مراجعه کنم. هر چند تشخیص این بیماری برایم شوکه‌کننده بود اما بهانه‌ای بود برای آشنایی با توانایی‌ها و محدودیت‌های بدنم.

درمان به موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشکی ضمن اینکه به من کمک کرد تا دوباره بتوانم فعالیت‌های روزمره‌ام را بدون درد انجام دهم، درس‌هایی در مورد اهمیت مراقبت از سلامتی‌ام به من آموخت. من از این تجربه یاد گرفتم که چگونه با چالش‌های ناخواسته به شیوه‌ای سازنده روبرو شوم و از آنها درس بگیرم.

تنگی کانال نخاعی مچ دست چیست

در داخل مچ دست، سه تونل یا کانال عصبی وجود دارد که اعصاب داخل آن‌ها از نخاع نشأت گرفته‌اند. به همین دلیل به آن‌ها کانال نخاعی مچ دست گفته می‌شود. این سه تونل شامل تونل کارپال، رادیال و گایون هستند.

تونل کارپال در مچ دست یک تونل کوچک است که اعصاب مهم و تاندون‌ها را از مچ به سمت انگشتان عبور می‌دهد. وقتی شما انگشتان خود را خم یا باز می‌کنید، اعصاب و تاندون‌ها در این تونل کشیده یا فشرده می‌شوند. این مکانیسم در حالت عادی بدون درد بوده و به راحتی انجام می‌شود. اما این تونل گاهی به علت سندرم تونل کارپال باریک می‌شود و فضای کافی برای عبور اعصاب و تاندون‌ها باقی نمی‌ماند.

تونل رادیال یکی دیگر از تونل‌های مهم در ناحیه مچ دست است که اعصاب و رگ‌های خونی به انگشتان دست را از خود عبور می‌دهد. تونل رادیال نیز همانند تونل کارپال می‌تواند دچار تنگ شدگی (تنگی تونل رادیال) شود.

در این حالت فشار بر روی اعصاب عبوری از این مسیر افزایش می‌یابد و باعث ایجاد درد، سوزش، خواب‌رفتگی و ضعف در دست می‌شود. با وجود اینکه تنگی تونل رادیال علل مختلفی دارد ولی در برخی از افراد نیز بدون هیچ دلیل واضحی بروز کرده و فشار بر روی اعصاب افزایش می‌یابد.

تونل گایون یکی دیگر از تونل‌های مهم عصبی در مچ دست می‌باشد که شاخه‌های عصبی به انگشتان دست را از خود عبور می‌دهد. تونل گایون نیز مشابه دو تونل قبلی می‌تواند دچار تنگ‌شدگی (تنگی تونل گایون) بشود. در این حالت فضای تونل برای عبور اعصاب به اندازه کافی نیست و فشار اعمال شده بر آن‌ها باعث ایجاد درد، بی‌حسی و ضعف عملکردی در دست می‌گردد.

علت تنگی کانال گایون هم می‌تواند آسیب‌دیدگی و شکستگی در استخوان‌های مچ دست و هم برخی بیماری‌ها مانند التهاب مزمن یا روماتیسمی در مفاصل، تومورها یا کیست‌های فشاردهنده تونل، تغییر شکل مادرزادی مچ دست و... باشد.

علائم تنگی کانال نخاعی دست

با توجه به اینکه در ناحیه مچ دست، سه کانال نخاعی وجود دارد که هر کدام از آن‌ها می‌توانند دچار تنگی شوند، علائم مختلفی را هم ایجاد می‌کنند. شناخت این علائم به تشخیص نوع تنگی کانال نخاعی کمک زیادی می‌کند.

چرا که علائم تنگی هر یک از این سه کانال با یکدیگر متفاوت است. در ادامه رایج‌ترین علائمی که تنگی هر یک از کانال‌های نخاعی (کارپال، رادیال، گایون) ایجاد می‌کنند را به شما معرفی خواهیم کرد.

علائم تنگی تونل کارپال

شخصی که دچار تنگی تونل کارپال در مچ دست شده باشد، اولین و مهم‌ترین علامتی که تجربه می‌کند، وجود درد در ناحیه مچ دست و انگشتان است. این درد اغلب به صورت موضعی در محل خود تونل کارپال یا پشت مچ دست حس می‌شود.

البته گاهی درد به ساعد یا بازو نیز تیر می‌کشد. از طرفی به دلیل فشار بر روی اعصاب عبوری از تونل، حس لمسی پوست در انگشتان دست از بین می‌رود. بنابراین فرد احساس خواب‌رفتگی، سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی و ضعف در انگشتان خواهد داشت.

درد و علائم به خصوص در شب‌ها و هنگام خواب بدتر می‌شود. زیرا در این مواقع تونل تحت‌فشار بیشتری قرار دارد. فرد با پیشرفت بیماری در حرکت دادن و استفاده از دست مشکل پیدا می‌کند.

دست به راحتی خسته می‌شود یا قدرت لازم برای نگه داشتن و بلند کردن اشیاء سنگین را ندارد. علت تمام این علائم، فشار به اعصاب میانی و کوچک عبوری از تونل کارپال در اثر تنگ شدن آن می‌باشد. هر چه فشار وارده بر اعصاب بیشتر باشد، علائم شدیدتر و وسیع‌تر خواهد بود و در نواحی دورتری از دست نیز دیده می‌شود.

علائم تنگی کانال رادیال

یکی دیگر از انواع فشار عصبی در مچ دست تنگی کانال رادیال است. افراد مبتلا به تنگی تونل رادیال در مچ دست، درد شدید و موضعی در ناحیه مچ دست و انگشتان به ویژه انگشت شست و اشاره احساس می‌کنند.

این درد اغلب هنگام حرکت دادن دست یا فشار آوردن بر روی مچ تشدید می‌شود. فشار بر روی اعصاب عبوری از تونل باعث اختلال در هدایت سیگنال‌های عصبی و در نتیجه از دست رفتن حس در نواحی تغذیه شده توسط آن اعصاب می‌شود. بنابراین فرد احساس بی‌حسی، خواب‌رفتگی، سوزن‌سوزن شدن و ضعف در قسمت‌هایی از دست خواهد داشت.

با پیشرفت بیماری، عملکرد و توانایی استفاده از دست و انگشتان مختل شده و انجام کارهایی مثل نوشتن، بلند کردن اشیاء و دست دادن مشکل می‌شود. شدت درد و خواب‌رفتگی در شب و هنگام خواب بیشتر است زیرا در این حالت عضلات شل و تونل تحت ‌فشار بیشتری قرار می‌گیرد.

علت ایجاد این علائم، فشار بر روی اعصاب عبوری از تونل رادیال به دلیل تنگ شدن فضای این تونل می‌باشد. همانند آنچه در تونل کارپال دیدیم در تونل رادیال نیز هر چه فشار بیشتر، علائم شدیدتر و گسترده‌تر خواهد بود.

علائم تنگی کانال گایون

اولین و شایع‌ترین علامت، وجود درد شدید و موضعی در ناحیه پشت و کف مچ دست و انگشتان است که ممکن است به سمت بالای دست و ساعد هم کشیده شود. این درد با حرکت دادن مچ دست بدتر می‌شود.

علاوه بر این، فشار بر روی اعصاب داخل تونل باعث قطع هدایت سیگنال‌های عصبی و در نتیجه بروز بی‌حسی، خواب‌رفتگی، سوزن‌سوزن شدن و ضعف حس لمسی در برخی نقاط دست و انگشتان می‌شود. با پیشرفت تنگی تونل، حرکت مچ دست و استفاده از دست برای انجام کارهای معمول مانند برداشتن وسایل سنگین مشکل می‌شود. معمولا شدت درد و خواب رفتگی در شب‌ها و هنگام خواب بیشتر است.

تنگی کانال نخاعی مچ دست نشان‌دهنده کدام بیماری‌ها است

بیماری‌های زیادی هستند که باعث درد اعصاب و تنگی کانال نخاعی در مچ دست می‌شوند. این بیماری‌ها هم می‌توانند بیماری‌های عصبی مثل پلی نوروپاتی باشند و هم می‌توانند بیماری‌ها و عوارض متابولیکی مانند دیابت، نقرس و... را شامل شوند.

گاهی نیز فشار حاصل از شکستگی استخوان‌ها بر کانال نخاعی مچ دست وارد می‌شود و موجب تنگی آن خواهد شد. اکنون شایع‌ترین بیماری‌هایی که موجب این بیماری در مچ دست می‌شوند را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

• سندروم تونل کارپال: سندرم تونل کارپال یکی از شایع‌ترین علل تنگی کانال نخاعی در مچ دست است. تونل کارپال یک کانال باریک در مچ دست است که ۹ عصب اصلی دست درون آن قرار گرفته‌اند. هنگامی که این تونل تنگ می‌شود، فشار زیادی بر روی اعصاب وارد می‌شود و باعث درد، سوزش، بی‌حسی و ضعف عضلانی در دست و انگشتان می‌گردد. عواملی مانند شکستگی، تورم، تومورها، آرتریت، فعالیت بیش از حد مچ دست، حاملگی و پیری می‌توانند منجر به تنگ شدن این تونل و در نتیجه سندرم تونل کارپال شوند. هر چه فشار وارد بر اعصاب بیشتر باشد، علائم و درد شدیدتر خواهد شد. بنابراین سندرم تونل کارپال یکی از مهم‌ترین دلایل آسیب عصب و محدودیت حرکتی مچ دست به شمار می‌رود.
• پلی نوروپاتی: پلی نوروپاتی یک بیماری التهابی اعصاب محیطی است که باعث آسیب عصبی و در نتیجه ضعف، بی‌حسی و درد در دست و پا می‌شود. سیستم ایمنی بدن در این بیماری به اشتباه اعصاب محیطی که وظیفه انتقال احساسات از سراسر بدن به مغز و نخاع را برعهده دارند را هدف قرار داده و موجب التهاب آنها می‌شود. التهاب اعصاب باعث تخریب غلاف میلین اعصاب شده و در نهایت این التهاب و تخریب پیش‌رونده باعث فشار و اختلال در هدایت سیگنال‌های عصبی و آسیب شدید به خود اعصاب محیطی می‌گردد. بنابراین اعصاب دست و پا در پلی نوروپاتی از جمله نواحی شایع درگیر، تحت فشار و التهاب قرار گرفته و عملکرد عصبی آنها مختل می‌شود.
• تومور: تومورها می‌توانند به روش‌های مختلفی باعث ایجاد فشار و تنگی اعصاب دست شوند. مثلا تومورهایی که درون یا اطراف استخوان‌ها و مفاصل دست رشد می‌کنند، با فشار مستقیم بر روی اعصاب، باعث تحت فشار قرار گرفتن و آسیب دیدن آن‌ها می‌شوند. یا تومورهایی که داخل تونل کارپال یا سایر مجاری عبور اعصاب مثل تونل گایون رشد می‌کنند، باعث تنگ شدن فضای تونل و فشار بر روی اعصاب عبوری می‌گردند. برخی تومورها قادرند موجب التهاب و تورم در بافت‌های اطراف اعصاب شده که این امر نیز خود به نوبه خود با ایجاد فشار، اعصاب را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این تومورها ممکن است بدبخیم و یا خوش‌خیم باشند. تومورهایی که بدخیم هستند، توانایی متاستاز و انتقال به بافت‌های اصراف خود را دارند.

متاستاز تومورها به استخوان و مفاصل باعث تخریب بافت و ایجاد التهاب شده که این امر هم بر روی اعصاب اطراف تاثیر گذاشته و باعث آسیب می‌شود. چنانچه دیدید، تومورها از طرق مختلف و با ایجاد فشار مکانیکی یا التهاب می‌توانند منجر به تنگ شدن فضای اطراف اعصاب و در نهایت آسیب به خود اعصاب دست شوند.

• نقرس: نقرس یک اختلال متابولیک است که طی آن، میزان اوریک اسید خون بالا رفته و منجر به تشکیل کریستال‌هایی از این ماده در مفاصل و اطراف تاندون‌ها و اعصاب می‌شود. مفاصل دست و انگشتان در نقرس از مناطق شایعی هستند که درگیر می‌شوند. وقتی این بلورهای تیز در اطراف اعصاب و تاندون‌های دست تشکیل شوند، باعث التهاب و تورم بافت‌های اطراف شده که موجب اعمال فشار به اعصاب می‌شود. علاوه بر این گاهی این کریستال‌ها مستقیماً روی خود اعصاب رسوب کرده و مثل خارهای ریز عمل کرده و بافت عصب را دچار آسیب می‌کنند.
• دیابت: دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که باعث آسیب عصبی در نواحی مختلف بدن از جمله دست و مچ دست می‌شود. در بیماران دیابتی کنترل نامناسب قند خون باعث آسیب به اعصاب محیطی بدن (نوروپاتی دیابتی) می‌شود. علت اصلی آن نیز اختلال در جریان خونرسانی به عصب در اثر آسیب به مویرگ‌ها و سلول‌های عصبی است. با پیشرفت این نوروپاتی، اعصاب دست و مچ دست نیز درگیر شده و دچار التهاب، تورم و فشار می‌شوند. علاوه بر این تغییر شکل استخوان‌ها، تحلیل غضروف‌ها و التهاب مفاصل ناشی از دیابت، خود باعث تشدید فشار بر روی اعصاب عبوری از این مناطق می‌گردد. در نهایت، دیابت با ایجاد انواع آسیب‌های عصبی، عروقی و بافتی باعث این عارضه نخاعی مچ دست می‌شود.

آیا سندرم تونل کارپال خطرناک است

معمولا افراد پس از اینکه متوجه می‌شوند مبتلا به این عارضه نخاعی مچ دست هستند، این سوال را مطرح می‌کنند که آیا این بیماری مچ دست خطرناک است یا خیر. بله، فشار مداوم و طولانی‌مدت بر روی اعصاب دست می‌تواند بسیار خطرناک باشد و منجر به عوارض جدی و دائمی گردد.

اعصاب دست شامل اعصاب کوچکی هستند که وظیفه انتقال احساس درد، لمس، فشار و دما از پوست به مغز را برعهده دارند. همچنین اعصاب حرکتی نیز وجود دارند که فرمان حرکت عضلات را از مغز به دست منتقل می‌کنند.

این اعصاب بسیار کوچک و حساس هستند؛ به طوری که با یک آسیب کوچک، عملکرد آن‌ها با اختلال مواجه می‌شود و درد شدیدی در ناحیه دست ایجاد می‌شود. وقتی فشار، تنگی، التهاب و تورمی بر روی این اعصاب اعمال شود، بافت عصبی آسیب جدی می‌بیند و در نهایت ممکن است منجر به تخریب غیرقابل بازگشت و از دست رفتن کامل عملکرد عصبی شود. یک حقیقتی که در رابطه با بافت عصبی بدن وجود دارد این است که متاسفانه سلول‌های عصبی قابلیت بازسازی و رشد مجدد ندارند.

شاید در تجربه هم دیده باشید که افراد قطع نخاع، هرگز سلامتی خود را بدست نمی‌آورند زیرا در صورت آسیب و از بین رفتن بافت عصبی، سلول‌ها تقسیم و ترمیم نخواهند شد.

بنابراین اگر فشار بر روی اعصاب دست برطرف نشود، آسیب و عواقب وخیم و دائمی مثل بی‌حسی، فلجی و درد مزمن خواهد داشت. به همین دلیل باید هرگونه علامت فشار اعصاب دست مثل خواب‌رفتگی، بی‌حسی و درد را جدی گرفت و سریعا تحت درمان قرار داد تا از عوارض خطرناک آن جلوگیری شود.

عواقب عدم درمان تنگی کانال نخاع دست

ممکن است گاهی احساس درد عصبی در ناحیه مچ دست خود داشته باشید. اما به این امید که به صورت خودبخودی بهبود می‌یابد به دنبال درمان آن نباشید.

اما باید بدانید که این بی‌توجهی و عدم پیگیری جهت درمان، آسیب‌های دائمی و جبران‌ناپذیری را در پی دارد. آسیب شدید و دائمی به بافت اعصاب، از دست دادن کامل حس انگشتان، درد مزمن و مقاوم به درمان، عفونت و زخم‌های پوستی مکرر و... تنها گوشه‌ای از این عواقب هستند.

• بی‌حسی کامل انگشتان: اعصاب دست شامل اعصاب حسی هستند که وظیفه انتقال احساساتی مثل درد، لمس، فشار و دما از پوست انگشتان به مغز می‌باشد. وقتی فشار و تنگی مداومی بر روی این اعصاب حسی وارد شود، بافت عصب شروع به التهاب و تورم می‌کند. التهاب باعث آسیب به غلاف میلین اطراف آکسون‌های عصبی می‌شود. حالا اگر این فشار ادامه پیدا کند، التهاب و تورم بیشتر شده و بافت عصب و آکسون‌ها از بین می‌روند. به مرور زمان تمامی الیاف عصبی از بین رفته و ارتباط عصبی بین پوست انگشتان و مغز قطع می‌شود. در نتیجه دیگر هیچ سیگنال حسی از نوک انگشتان به مغز مخابره نشده و فرد قادر به احساس درد، لمس، گرما و سرما در انگشتان نیست.
• درد مزمن و مقاوم به درمان: دلیل ایجاد درد مزمن این است که تحریک مداوم و التهاب ناشی از این بیماری مچ دست باعث فعال شدن مداوم گیرنده‌های درد و ارسال پیام درد به مغز می‌شود. در نتیجه مغز سیگنال درد مداومی را دریافت کرده و فرد احساس درد مزمن خواهد داشت. همچنین آسیب به اعصاب در طول زمان موجب التهاب مزمن، تغییر در فعالیت ژنتیکی سلول‌های عصبی و افزایش حساسیت بیش از اندازه آن‌ها نسبت به محرک‌های دردناک می‌شود. به همین علت درد پاسخی مزمن، شدید و مقاوم به درمان پیدا می‌کند. پس عدم درمان باعث تحریک مداوم گیرنده‌های درد و تغییر ساختار سلول‌های عصبی و در نهایت ایجاد درد مزمن و غیر قابل کنترل می‌گردد.
• فلجی و ضعف حرکتی مچ دست: دو نوع از اعصاب در مچ دست موجود هستند؛ اعصاب حسی و حرکتی. اعصاب حرکتی وظیفه انتقال فرمان‌های حرکتی از مغز و نخاع به عضلات دست و انگشتان را برعهده دارند. وقتی به هر دلیلی از جمله فشار مداوم، التهاب یا تنگی، آسیبی به اعصاب حرکتی وارد شود رساندن فرمان‌های حرکتی از مغز به عضلات دچار اختلال شده یا قطع می‌گردد. در نتیجه عضلات دیگر قادر به انقباض و حرکت نبوده و دچار ضعف یا فلج می‌شوند. بنابراین فرد دیگر نمی‌تواند مچ یا انگشتان خود را به طور کامل حرکت دهد. هرچه مدت زمان بیشتری از آسیب اعصاب بگذرد، ضعف و فلجی شدیدتر بوده و در نهایت منجر به از دست رفتن کامل توانایی حرکتی مچ و انگشتان می‌شود.

روش‌های تشخیص سندرم تونل کارپال

روش‌های گوناگونی برای تشخیص این عارضه معرفی شده است. گاهی پزشک با شرح حال گرفتن از بیمار و معاینات فیزیکی مرتبط با این عارضه نخاعی مچ دست پی می‌برد.

اما حتی در صورت تشخیص اولیه لازم است که آزمایشاتی جهت اطمینان از تشخیص و بررسی میزان پیشرفت تنگی انجام شود. رایج‌ترین و دقیق‌ترین آزمایش‌ها در این زمینه شامل روش‌های تصویربرداری مانند ام‌آر‌آی و سونوگرافی و روش‌های الکتریکی مانند تست الکترودیاگنوستیک هستند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

• تست الکترودیاگنوستیک: تست الکترودیاگنوستیک یک روش تشخیصی است که برای بررسی عملکرد اعصاب محیطی مثل این عارضه نخاعی مچ دست استفاده می‌شود. در این تست الکترودهای کوچکی روی پوست در نقاط مختلف دست و بازو قرار داده می‌شود. سپس جریان الکتریکی ضعیفی از طریق الکترودها به بدن فرستاده شده و سرعت انتقال سیگنال عصبی در طول مسیر عصب اندازه‌گیری می‌شود. اگر عصب دچار آسیب یا فشار وارد شده باشد مثلاً در اثر تنگی کانال عصبی مچ دست، سرعت هدایت سیگنال عصبی کاهش پیدا می‌کند. بنابراین با ثبت و تحلیل نتایج حاصل از تست الکترودیاگنوستیک می‌توان وجود مشکلاتی مثل تنگی کانال عصب میانی و میزان شدت آن را تشخیص داد.
• سونوگرافی: سونوگرافی یا اولتراسونوگرافی یک روش تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از امواج صوتی برای تشخیص بیماری‌ها به کار می‌رود. در این روش پروب یا سنسور دستگاه را روی پوست ناحیه مچ دست فرد قرار می‌دهند و امواج صوتی را ارسال می‌کنند. سپس با ثبت و تجزیه و تحلیل میزان بازتاب امواج صوتی از بافت‌ها تصاویری با جزئیات بسیار بالا از مچ دست و ساختارهای داخل آن ایجاد می‌شود. پزشک متخصص با بررسی این تصاویر می‌تواند التهاب، ورم و ضایعاتی که منجر به تنگ شدن کانال عصب میانی شده‌اند را تشخیص دهد.
• ام‌آر‌آی: ام‌آر‌آی یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی یک روش تصویربرداری پیشرفته است که به تشخیص دقیق این بیماری مچ دست کمک زیادی می‌کند. این روش در تشخیص این آسیب ناحیه کارپال با دقت بسیار بالا می‌تواند محل و میزان فشردگی یا فشار وارد شده بر روی عصب را نشان دهد. همچنین سایر علل ایجاد‌کننده فشار از جمله ضایعات، التهاب و آرتریت را مشخص می‌کند. علاوه بر این ام‌آر‌آی مزیت مهمی نسبت به سایر روش‌های تصویربرداری دارد و آن این است که بدون استفاده از پرتوهای یونیزه، تصاویر با کیفیت بالایی را فراهم می‌کند.
• تست EMG: الکترومیوگرافی یا EMG یک آزمایش تشخیصی است که برای ارزیابی عملکرد عضلات و اعصاب حرکتی به کار می‌رود و در تشخیص این محدودیت حرکتی مچ دست بسیار مفید است. در EMG الکترودهایی به عضلات و اعصاب متصل می‌شود تا فعالیت الکتریکی آنها ثبت شود. این فعالیت‌های الکتریکی به صورت نمودار ضبط می‌شوند. در حالت طبیعی الگوهای خاصی از فعالیت الکتریکی عضلات و اعصاب وجود دارد. اما اگر آسیب یا فشاری مانند تنگی کانال عصبی باعث اختلال در انتقال سیگنال‌های عصبی به عضلات شود، الگوهای الکتریکی ثبت شده توسط EMG غیرطبیعی خواهد بود. با تجزیه و تحلیل این الگوهای غیرطبیعی می‌توان محل دقیق آسیب عصبی، شدت تنگی کانال عصبی و اثر آن بر عملکرد عضلات را تعیین کرد.

راهکارهای درمانی تنگی کانال نخاعی مچ دست

هنگامی‌که برای این بیماری مچ دست خود به پزشک مراجعه می‌کنید، انتخاب نوع روش درمان وابسته به این است که بیماری شما تا چه میزان پیشرفت کرده باشد.

گاهی در اثر آسیب‌های فیزیکی، فشار بر اعصاب مچ دست وارد می‌شود و صرفا با استفاده از دارو و بانداژ برطرف خواهد شد. اما در موارد دیگر لازم است از روش‌های تخصصی برای بهبود استفاده شود. متداول‌ترین روش‌های درمان تنگی تونل‌های نخاعی در مچ دست به شرح زیر است.

• تزریق داخل تاندونی: تزریق داخل تاندونی یک روش درمانی برای تنگی کانال عصبی مچ دست در مراحل اولیه است. پزشک متخصص در این روش با استفاده از سوزن‌های بسیار نازک، داروهای ضدالتهاب و کورتیکواستروئید را داخل فضای اطراف تاندون عصب میانی تزریق می‌کند. هدف از این تزریقات، کاهش التهاب و ورم موجود در اطراف عصب است تا فضای داخل کانال محدود شده عصبی آزادتر شود و فشار وارده به عصب کمتر شود. زمانی‌که تنگی کانال عصبی در مراحل اولیه باشد و علائم خفیف تا متوسطی داشته باشد، تزریق داخل تاندونی می‌تواند به عنوان خط اول درمانی مد نظر قرار گیرد. این روش معمولاً سریع‌تر از سایر روش‌ها علائم را برطرف می‌کند.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی یکی از مهم‌ترین بخش‌های درمان تنگی کانال عصبی مچ دست است که به بهبود عملکرد و کاهش درد بیمار کمک زیادی می‌کند. فیزیوتراپیست با ارزیابی دقیق حرکت و قدرت عضلانی بیمار، برنامه ویژه فیزیوتراپی را برای او طراحی می‌کند. این برنامه شامل تمرین‌های کششی و تقویتی برای عضلات دست و انگشتان است تا از خشک و ضعیف شدن آن‌ها جلوگیری شود. در مراحل بعد نیز با دستگاه‌ها و وسایل خاص، حرکت و پایداری مچ دست را تقویت می‌نماید. انجام مرتب فیزیوتراپی باعث بهبود خون‌رسانی و تسریع در روند بهبودی می‌شود. همچنین احتمال برگشت و عود علائم را کاهش می‌دهد. بنابراین فیزیوتراپی بخش مکمل مهمی در درمان جامع تنگی کانال عصبی دست محسوب می‌شود.
• جراحی: جراح متخصص در این روش با برش کوچکی در ناحیه مچ دست به کانال عصب میانی دسترسی پیدا می‌کند. سپس فشار وارد شده به عصب را با باز کردن کانال برطرف کرده و بافت‌های التهابی یا توموری فشاردهنده عصب را برمی‌دارد. در مواردی که عصب دچار پارگی و آسیب‌دیدگی شدید شده باشد نیز جراح ممکن است نیاز به بخیه زدن اعصاب برای ترمیم آن‌ها داشته باشد. جراحی با برداشتن فشار مستقیم از روی عصب، باعث تسکین سریع درد و بهبود قابل توجه علائم می‌شود. هرچند پس از عمل نیز انجام فیزیوتراپی، استراحت و مراقبت‌های لازم ضروری است.

سخن پایانی

من از روزهایی که با درد و بی‌حسی ناشی از تنگی کانال نخاعی مچ دست سپری کردم درس بزرگی گرفتم: هیچ چیز مهم‌تر از سلامتی نیست. این تجربه‌ی تلخ اما آموزنده مرا به این نتیجه رساند که مراجعه به موقع به متخصص می‌تواند نه تنها درد و رنج را کاهش دهد بلکه از بروز عواقب جبران‌ناپذیر نیز جلوگیری کند.

اگر شما هم هرگونه نشانه‌ای از این بیماری را تجربه می‌کنید توصیه‌ام به شما این است که بدون تاخیر به متخصص معتمد ما مراجعه کنید. یادمان باشد که بدن ما بهترین دوست ماست پس این نشانه‌ها را نادیده نگیریم. درمان به موقع و پیگیری مستمر می‌تواند تفاوت بین یک زندگی پردرد و یک بازگشت سریع به زندگی پرنشاط و سالم را ایجاد کند.

من اکنون این تجربه را با شما به اشتراک می‌گذارم تا شاید کسی از تجربه من بهره ببرد و زودتر به دنبال درمان برود. متخصصان ما در انتظارند تا با دانش و تجربه خود به شما کمک کنند و شما را در مسیر بهبودی همراهی نمایند. پس لحظه‌ای درنگ نکنید و برای سلامتی خود ارزش قائل شوید.

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو