استراحت بعد از عمل تنگی کانال نخاعی چه ضرورتی دارد؟

استراحت بعد از عمل تنگی کانال نخاعی موضوعی است که نباید از آن غفلت کرد. اگر شما یا عزیزانتان به تازگی این عمل را انجام داده‌اید، این را درنظر داشته باشید که بلافاصله بهتر نخواهید شد و با مراقبت‌های لازم چیزی در حدود 90 روز طول می‌کشد تا بهبود یابید. اجازه دهید اینطور به شما توضیح دهیم؛ تنگی کانال نخاع، زمانی پیش می‌آید که فضای احاطه کننده نخاع، تنگ شده و این عارضه عامل فشار بر روی نخاع و اعصاب اطراف آن می‌شود که همین موجب درد و ناراحتی است. بهترین نتیجه بعد از عمل زمانی به دست می‌آید که با استراحت اصولی موجبات فروکش کردن التهاب فراهم شده باشد؛ چراکه با بی‌توجهی به این موضوع امکان عود مجدد بیماری وجود دارد. علاوه بر رعایت ملزومات استراحت به شما توصیه می‌کنیم که به مزیت همراهی یک دکتر خوب برای تنگی کانال نخاع در دوران نقاهت‌ خود توجّه داشته باشید.

فهرست مطالب

5دلیل عمده برای استراحتِ کافی بعد از عمل تنگی کانال نخاعی

استراحت بعد از هر عمل جراحی جانی دوباره به بدن می‌بخشد و این اجازه را می‌دهد که بیمار خیلی سریع به روال عادی زندگی خود برگردد. در ابتدای پروسه درمان، بیشتر افراد سه الی پنج روز در بیمارستان بستری می‌شوند و تحت مراقبت تیم پزشکی قرار می‌گیرند که البته مدت زمان ذکرشده تقریبی است. استراحتِ بعد از انجام عمل در منزل، بسیار مهم است. دلیل توصیه اکید پزشک در این زمینه، مواردی است که در پایین برای شما نوشته شده:

• کاهش فشار: بعد از عمل تنگی کانال نخاعی، استراحت به بدن اجازه می‌دهد که فشار در منطقه عمل کمتر شود.
• بهبود عملکرد مغز و نخاع: استراحت کافی، به مغز و نخاع اجازه می‌دهد که آنها به طور کامل بازسازی شده و بهبودی سریع‌تر اتفاق بیفتد.
• کاهش خطر عوارض: استراحت صحیح باعث جلوگیری از عوارض بعد از عمل مثل درد، تورم، عفونت و تشکیل لخته خون می‌شود.
•   کمک به ترمیم بافت‌ها: با استراحت، بافت‌های مجروح زمان کافی برای ترمیم خود را دارند و نیز موجب کاهش التهاب و علائم ناخوشایند مرتبط با جراحی می‌شود.
• کنترل درد: عمل جراحی تنگی کانال نخاعی در برخی موارد بسته به نوع جراحی انجام شده، با درد شدید همراه است. استراحت مناسب با مصرف داروهای ضد درد و مراقبت‌های پس از عمل به کنترل درد کمک می‌کند.

بنابراین، این موضوع یکی از عوامل مهم برای بهبود سریع و کاهش خطرات پس از عمل است و به نوبه خود به بدن و مغز اجازه می‌دهد تا انرژی مورد نیاز خود را به منظور بهبودی حاصل کند.

علائم بالینی بیمار بعد از عمل تنگی کانال نخاعی

پس از عمل تنگی کانال نخاعی، بیماران ممکن است با چند نشانه متفاوت مواجه شوند. این علائم موقت و یا در برخی موارد حتی تا بعد از دوره نقاهت نیز ادامه‌دار هستند. در هر صورت، مراقبت و پیگیری به موقع از اهمیت بالایی برخوردار است. این نشانه‌های ناخوشایند به شرح زیر هستند:

ضعف عضلانی

 برخی از بیماران پس از عمل تنگی کانال نخاعی، احساس ضعف عضلانی، به ویژه در ناحیه پایینی بدن، کمر و پاها خواهند داشت.

مشکلات حسی

 در بعضی افراد پس از جراحی مشکلاتی از قبیل احساس سوزش، سوختگی یا مورمور شدن در ناحیه عمل رخ می‌دهد.

  مشکلات کمری

ممکن است بیماران پس از عمل تنگی کانال نخاعی دچار مشکلات کمری شوند؛ از آن جمله می‌توان به دردهای مزمن و مشکلات حرکتی و کاهش انعطاف‌پذیری در ناحیه کمر و ستون فقرات اشاره کرد.

مشکلات مرتبط با نگهداری مدفوع و ادرار

 برخی بیماران پس از عمل، مشکلاتی مانند ناتوانی کنترل ادرار و مدفوع را تجربه می‌کنند که نیازمند مداخله پزشکی فوری است.

   تغییرات در عملکرد جنسی

 بعضی از بیماران نیز تغییراتی در عملکرد جنسی خود تجربه می‌کنند، نظیر کاهش توانایی نعوظ در آقایان یا دیگر مشکلات جنسی در خانم‌ها و آقایان.

 مشکلات روانی

گاهی استرس، اضطراب و یا افسردگی پس از عمل، برای بیمار به وجود می‌آید که باید نسبت به درمان آن اقدام کرد.

همیشه لازم است که بیماران هرگونه علامت یا عارضه‌ای که پس از عمل احساس می‌کنند را به پزشک متخصص گزارش دهند. چرا که اگر عارضه به وجود آمده در همان مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، درمان سریعتری صورت خواهد گرفت.

مدت زمان نقاهت بعد از عمل تنگی کانال نخاع، چقدر است؟

استراحت اصولی بعد از عمل به شدت توصیه می‌شود، اما مدت زمان و نوع استراحت به ویژگی‌های هر بیمار و نحوه انجام عمل او بستگی دارد. به طور معمول این توصیه‌ها شامل حالت مطلوب استراحت در بستر، میزان فعالیت بدنی و در برخی موارد استفاده از وسایل کمکی برای حرکت است.

همانطور که گفتیم هیچ دو عمل جراحی کاملا شبیه به هم نیستند و بسته به سن، شدّت بیماری و وضعیت سلامتی فرد، ممکن است بیماری، نیاز به استراحت کمتر و بیماری دیگر نیاز به استراحت بیشتری داشته باشد. به هر حال برای بهبودی سریعتر، استراحت کافی داشته باشید و برای فعالیت زودهنگام عجله نکنید و توصیه‌های پزشکتان را به درستی انجام دهید.

معمولاً پزشکان پس از عمل توصیه می‌کنند که بیماران حداقل چند هفته در زمینه‌هایی مانند بلند کردن اشیاء سنگین، خم و راست شدن برای دفعات متوالی، راه رفتن‌های طولانی مدّت، نشستن برای مدّت زیاد و مواردی از این دست با احتیاط اقدام کنند.

دقّت کنید که فعالیت زود هنگام می‌تواند آثار مخربی برای بدن داشته باشد و در بعضی موارد حتی دوره نقاهت شما را نیز طولانی‌تر خواهد کرد. برای برخی بیماران نیز باعث ایجاد جراحی مجدد شده و آنها مجبور هستند مجدداً زیر تیغ عمل بروند. پس در این خصوص مدبرانه عمل کنید تا بهبودی سریع‌تر حاصل شود و مشکلی جدی ایجاد نشود.

آیا پس از استراحت کاملا بهبود خواهید یافت؟

بسیاری از بیماران هستند که پس از گذراندن مدت زمان استراحت بعد از عمل تنگی کانال نخاع به طور کامل بهبود می‌یابند. اما واقعیت این است که نتایج مورد انتظار برای هر فرد و همچنین سرعت بهبود و پاسخ به درمان آنها نیز متفاوت است.

عواملی مانند سن، سابقه‌ی پزشکی و سلامت نخاع قبل از عمل، چگونگی جراحی، میزان مهارت پزشک و سپس پیگیری‌های درمانی بیمار پس از جراحی، بر روند بهبود او تأثیر می‌گذارند. از طرفی اجرای توصیه‌های پزشکان، استراحت به میزان کافی، مصرف به موقع داروها، انجام تمرینات فیزیوتراپی(در صورت نیاز)، رعایت رژیم غذایی، مصرف برخی ویتامین‌ها و انجام ندادن فعالیت‌های سنگین در این روند کمک کننده هستند.

به هیچ عنوان خودتان را با بیمار دیگری که جراحیِ مشابه شما انجام داده است، مقایسه نکنید. اجازه دهید روند بهبودی شما برحسب شرایط فعلی‌تان صورت گیرد. و به هیچ عنوان بدون نظر پزشکتان، کاری انجام ندهید و تمامی توصیه‌ها را طبق برنامه پیش ببرید.

نکات طلایی مراقبت‌های پس از عمل تنگی کانال نخاعی

علاوه بر استراحت کافیِ بعد از عمل تنگی کانال نخاعی، مراقبت‌های دیگری هم نیاز است. این مراقبت‌ها توسط پزشک تعیین می‌شوند. برخی مراقبت‌ها نیز هستند که پس از دوره نقاهت نیاز خواهند شد. برای اطلاع بیشتر شما عزیزان، تمامی مراقبت‌هایی را که یک بیمار پس از عمل جراحی به آن‌ها نیاز دارد، در زیر آورده‌ایم:

 در ابتدا لازم است که بعد از جراحی هم شما و هم همراهتان در خصوص علائم و نشانه‌ها هوشیار باشید. هرگونه مشکل از قبیل: تب، افزایش درد و یا عفونت را فوراً به پزشک خود اطلاع بدهید.

سپس باید بدانید که محل جراحی باید هربار کاملا تمیز شود تا خطر عفونت کاهش پیدا کند. برای این کار دستورالعمل‌های مربوط به تمیزکردن و نیز تعویض بانداژ را از پزشک خود جویا شوید.

• سالم غذا بخورید. یک رژیم غذایی متعادل، شامل مواد غذایی کم چرب، غنی از میوه و سبزیجات و کلسیم کافی است. بعضی از بیماران پس از عمل، باید از یک رژیم درمانی خاص پیروی کنند. به طور مثال این افراد باید از مواد غذایی کم کالری و پر از پروتئین استفاده کنند تا انرژی از دست رفته‌ی آنها بازگردد.
• تمرینات فیزیوتراپیِ بعد از عمل نیز به بهبود عملکرد فیزیکی بیمار کمک می‌کند. فیزیوتراپی، عضلات را تقویت کرده و از ایجاد عوارض پس از عمل جلوگیری می‌کند. حتی شاید لازم باشد با تشخیص پزشک خود، از یک کمربند طبی نیز استفاده نمایید.
•   سعی کنید درست بنشینید و بایستید. همچنین طرز صحیح بلند کردن وسایل را نیز یاد بگیرید. رفتار‌های روزانه‌ی خود، مانند راه‌رفتن و تحرک را کاملا زیرنظر بگیرید و مدام سعی در اصلاح آنها داشته باشید.
• یک کلیشه‌ی همیشگی اما همچنان مهم! سیگار نکشید و از مصرف الکل اجتناب کنید!
• پیاده‌روی باعث تقویت عضلات کمر و پا می شود و به بهبود جراحی نیز کمک می‌کند. با نظر پزشکِ خود می‌توانید پیاده‌رویِ ورزشی و مستمر را نیز آغاز کنید. سعی کنید از این به بعد ورزش را به طور منظم در سبک زندگی خود قرار دهید. حتی ممکن است پزشک بنا به تشخیص خود از شما بخواهد روزانه ورزش‌های خاصی را نیز در دوران استراحت انجام دهید.
• برخی بیماران پس از جراحی ممکن است به پشتیبانی روحی و روانی نیاز داشته باشند. متاسفانه بیمارانی هستند که روحیه خود را پس از عمل از دست می‌دهند و هیچ امیدی به بازگشت سلامتیِ دوباره خود ندارند. این افراد باید مورد مشاوره قرار گیرند تا هرچه سریع‌تر روند بهبودی برایشان مجدد هموار شود.

عوارض بعد از عمل تنگی کانال نخاع کدامند؟

گاهی بعد از عمل تنگی کانال نخاع، بیمار با برخی از عوارض مواجه می‌شود. این عوارض بسته به نوع جراحی، وضعیت بیمار و سایر عواملِ متغیر، متفاوت هستند. در برخی موارد، بیمار با درد غیرقابل تحملی پس از جراحی مواجه می‌شود. این درد معمولاً خود به خود به مرور زمان کاهش می‌یابد، اما گاهی اوقات برای کاهش آن نیاز به داروها و یا درمان‌های فیزیوتراپیِ خاصی است.

عوارض دیگری همچون عفونت محل جراحی، خونریزی، واکنش‌های آلرژیک، آسیب‌های عصبی و یا نخاعی و انواع مشکلات دیگر نیز ممکن است پیش بیاید. سلامت کلی بیمار، مهارت جراح و میزان تنگی کانال نخاعی همه از عواملی هستند که می‌توانند در عوارض بعد از عمل نقش داشته باشند.

آن چه باعث می‌شود فرد بعد از عمل جراحی، بهبودی موفقیت‌آمیزی داشته باشد، صرف نظر از مهارت پزشک، مراقبت‌های بعد از آن توسط خود و همراهانش است، که عوارض بعد از عمل را به حداقل می‌رساند. در کل اگر چه برخی از این عوارض نادر هستند، اما هوشیاری شما و نیز داشتن اطلاعات کامل در مورد علائم و نشانه‌ها و نحوه مراقبت پس از عمل به بهبودی هر چه سریع‌تر کمک می‌کند.

طبِ سنتی درمورد استراحت بعد از عمل چه می‌گوید؟

برای بهبودی سریع‌تر بیمار در کنار استراحت کافی بعد از جراحی، طب سنتی نیز تعدادی راهکارِ پیشنهادی دارد. توجه داشته باشید که استفاده از روش‌های طب سنتی نیازمند مشاوره و هماهنگی با یک حکیم طب گیاهی است. بسیاری از این نوع درمان‌های شرقی، از نوع درمان‌های خانگی محسوب می‌شوند و برای نتایج بهتر می‌توان موازی با درمان اصلی و زیرنظر پزشک اصلی خودتان پیش ببرید. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

   تغذیه سالم و مناسب

 طبِ سنتی به تغذیه مناسب و سالم تأکید زیادی دارد. خصوصا مصرف پروتئین‌ها و ویتامین‌های C و  A که در مواد غذایی مانند جگر، سبزیجات تازه، مرکبات و لبنیات کم چرب وجود دارند. همینطور از مصرف موادغذایی که محرک خون‌ریزی هستند مانند سیر خام و یا موادغذایی نفاخ خودداری کنند.

  تکنیک‌های حرکتی طب سنتی

 برخی از روش‌های حرکتی- درمانی طب سنتی، باعث کاهش التهاب و درد عضلانی می‌شوند. مثلاً تکنیک‌های ماساژ، یوگا، و تمرینات اصلاحی به بهبود حالات بیمار کمک می‌کنند و به نوعی فرآیند سلامتی را تسریع می‌کنند. اما توجّه داشته باشید که بعضی از حرکات در طب سنتی یا یوگا دارای ریسک بسیار زیادی هستند که می‌توانند به قطع نخاع شدن و دیگر عوارض نخاعی منجر گردند، بنابراین به شما توصیه می‌کنیم پیش از هرگونه تمرین حرکتی، با پزشک فیزیوتراپ و ارتوپد مشورت کنید.

 مکمل‌های گیاهی

برخی از گیاهان دارویی و مکمل‌های گیاهی مثل زنجبیل، کرفس، چای سبز و غیره، از نظر طب سنتی به عنوان کمک‌کننده در فرآیند بهبودی و التهاب‌ زخم‌ها مطرح می‌شوند. به خصوص فرآورده‌های بهارنارنج به عنوان گیاهی برای التیام زخم‌ها بسیار مفید است.

  خواب مناسب

خواب مناسب برای بهبودی بدن بسیار مهم است. رعایت خواب کافی پس از عمل باعث ترمیم بهتر بافت‌های بدن می‌شود.

این روش‌ها تنها یک بخش از مراقبت‌های کلی بعد از عمل هستند و همواره نیاز به هماهنگی با پزشک معالج دارند.

امکان عود مجدد بیماری در دوران استراحت

گاهی پس ‌از یک دوره استراحت بعد از عمل کانال نخاعی نیز ممکن است عود مجدد بیماری اتفاق بیفتد. این موضوع به عوامل مختلفی از جمله مراقبت پس از درمان، استفاده درست از داروها، استراحت کامل، عوارض ناخواسته، وضعیت سلامتی فرد و موارد دیگر وابسته است.

درمان تنگی کانال نخاعی معمولاً به وسیله عمل جراحی یا درمان‌های ترکیبی از روش‌های غیرجراحی صورت می‌گیرد؛ اگر این درمان به خوبی انجام شود و فشار بر نخاع کاهش یابد، بهبود وضعیت بیمار را به دنبال خواهد داشت. اما توجه به این نکته ضروری است که هر بیماری دارای مشکلات و پیچیدگی‌های خاص خود است و ممکن است با وجود درمان‌های صحیح و مراقبت‌های پس از آن، باز هم بازگشت بیماری اتفاق بیفتد.

در برخی موارد، با توجه به شرایط بالینی بیمار و سایر عوامل، شاید نیاز به درمان مکمل و یا مراقبت‌های مداوم بعد از درمان اصلی نیز باشد. همچنین، فعالیت‌های روزمره‌ی شما می‌تواند بر نتیجه درمان تأثیر بگذارد. در واقع، مشکلات بعد از درمان تنگی کانال نخاعی، چه بخواهید و چه نخواهید ممکن است رخ دهد، اما توصیه اکید آن است که با بروز هر عارضه جدید بعد از درمان، حتماً با پزشک‌تان در ارتباط باشید تا علت هر نشانه‌ای به درستی بررسی شود و درمان مناسب برای جلوگیری از شدید شدن علائم به کار گرفته شود.

سخن پایانی

در این مطلب پیرامون اهمیت استراحت بعد از عمل تنگی کانال نخاعی صحبت شد. درواقع این استراحت است که به بدن اجازه می‌دهد بیمار خیلی سریع‌تر به روال عادی زندگی برگردد. همچنین، بیان کردیم علاوه ‌بر توجّه به مدت زمان استراحت بعد از عمل تنگی کانال نخاع، مراقبت‌های دیگری نیز ممکن است نیاز باشد که تنها توسط پزشک تعیین می‌شوند. از طرفی، بیمار ممکن است با برخی عوارض پس از جراحی نیز مواجه شود.

این عوارض می‌تواند بسته به نوع جراحی و وضعیت بیمار متفاوت باشند که شامل: درد، عفونت، خونریزی، واکنش‌های آلرژیک و آسیب‌های نخاعی و ... ‌هستند.

از طرفی بعضی از درمان‌های مکمل نیز در این راستا برای بهبودی سریع‌تر مانند: فیزیوتراپی، تمرینات توانبخشی، مراقبت‌های کمکی و داروهای تسکین‌دهنده درد (بنا به تشخیص پزشک) برای بیمار تجویزمی‌شود. متاسفانه ذکر این نکته ضروریست که امکان عود مجدد بیماری حتی بعد از درمان نیز وجود دارد. این موضوع به عوامل مختلفی ازجمله مراقبت‌های پس از درمان، استفاده صحیح و به موقع از داروها، استراحت کامل و وضعیت سلامتیِ خود فرد وابسته است. بنابراین بسیار اهمیت دارد که شما در دوران استراحت خود، ارتباط‌تان را با پزشکی حاذق و مورد اعتماد حفظ نمایید. برای این منظور می‌توانید از متخصصین ما در این زمینه استفاده کنید تا سلامت خود را در این راه تضمین کرده باشید.