نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
درد انگشت کوچک دست نشانه چیست
درد انگشت کوچک دست نشانه چیست؟ این سؤالی است که چندی پیش زمانی که حین کار طولانی‌مدت با لپ‌تاپم دردی در انگشت کوچک دستم احساس کردم، در ذهنم شکل گرفت. ابتدا فکر کردم شاید فقط خستگی موقت باشد، اما درد به تدریج شدیدتر شد. این تجربه شخصی، مرا به سمت جست‌وجوی علت درد انگشتان کوچک دست سوق داد. افرادی که به طور مکرر با صفحه کلید کامپیوتر یا لپ‌تاپ کار می‌کنند، مانند من اغلب با درد، بیحسی و کرختی انگشتان مواجه می‌شوند. گاهی این درد می‌تواند نشانه‌ای از کشیدگی ساده باشد و گاهی اشاره‌ای است به بیماری‌های مفصلی یا مشکلات عروقی. در این مقاله به بررسی دقیق علت‌های شایع درد انگشت کوچک دست و عوارض جدی آن می‌پردازیم و بهترین روش‌های پیشگیری و درمان قطعی را معرفی می‌کنیم.
فهرست مطالب
برای مشاوره و اخذ نوبت جهت درمان درد دست و انگشتان
درد انگشت کوچک دست نشانه چیست؟
در بسیاری موارد اگر در انگشت کوچک دست درد وجود داشته باشد، مشکل جدی محسوب نمی‌شود و با استراحت و محدود کردن فعالیت‌های دردناک به مرور زمان، درد بهبود می‌یابد؛ اما دردهای ناگهانی و شدید انگشت کوچک می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل خطرناک و جدی باشد؛ مثلاً حمله قریب‌الوقوع قلبی، در این موارد که عموماً با درد قفسه سینه، تهوع، ضعف و بیحالی و تنگی نفس همراه است، نباید وقت را برای تماس با اورژانس تلف کرد.
چرا انگشت کوچک دستم درد میکند؟
در این قسمت، عوامل مختلف ایجادکننده درد انگشت کوچک و ارتباط آنها با سؤال «درد انگشت کوچک دست علامت چیست؟» مورد تحلیل قرار می‌گیرد. این درد می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات مختلفی باشد که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
1) آسیب‌دیدگی‌ها و جراحات: آسیب‌هایی نظیر بریدگی‌های ناشی از وسایل نوک‌تیز، شکستگی استخوان انگشت، دررفتگی مفاصل، سوختگی‌ها و ورود جسم خارجی مثل تکه شیشه یا خار می‌توانند باعث درد در انگشت کوچک شوند.
2) مشکلات ناخن: عفونت‌ها، شکستگی‌ها و حتی کوتاه کردن نادرست و بیش از حد ناخن می‌تواند ایجاد درد کند.
3) التهاب غضروف و مفصل: انگشت کوچک دارای دو بند و بافتهای غضروفی است که در تشکیل مفصل نقش دارند. التهاب این مفاصل به دلایل مختلفی مانند آرتروز یا بیماری‌های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید می‌تواند ایجاد درد کند.
4) التهاب‌های متابولیک: بیماری‌هایی مانند نقرس که با تجمع بلورهای اورات در مفاصل همراه است، می‌تواند باعث درد شود.
5) گیر افتادن رشته‌های عصبی: اگر رشته‌های عصبی در مسیر طولانی از گردن تا انگشت کوچک تحت فشار قرار گیرند، می‌توانند باعث درد، گزگز و خواب‌رفتگی شوند.
6) اسپاسم عضلانی: انقباض عضلات در گردن، شانه، بازو و ساعد می‌تواند فشاری بر عصب انگشت کوچک وارد و درد ایجاد کند.
7) شکستگی و دررفتگی‌های استخوانی: آسیب‌های استخوانی در مسیر حرکت عصب انگشت کوچک از ستون فقرات گردن تا نوک انگشت می‌تواند باعث درد شود.
8) کیست‌ها: کیسه‌های پر از مایعی هستند که گاهی بر عصب فشار وارد می‌کنند و ممکن است درد انگشت کوچک را به وجود آورند.
9) سندرم رینود: این پدیده سبب میشود تا فرد در شرایط استرس یا سرما بر اثر منقبض شدن رگ‌های خون‌رسان، دچار درد، سوزش و تغییر رنگ در انگشتان دست شود.
10) التهاب بافتهای نرم: التهاب تاندون‌ها و بورس‌ها که باعث تحریک و فشار بر روی عصب مجاور می‌شوند از دیگر دلایل ایجاد درد در انگشت کوچک هستند.
11) نوروپاتی‌های محیطی: آسیب‌های عصبی ناشی از دیابت، مصرف الکل، سوء تغذیه و برخی داروها می‌توانند باعث درد در انگشت کوچک شوند.
12) رگ به رگ شدن: آسیب‌دیدگی موقتی عضلات یا تاندون‌ها ممکن است باعث درد موقتی در انگشت کوچک شود.
13) داکتیلیت: این التهاب پوستی باعث درد شدید، قرمزی و تورم در انگشت میشود و نیازمند درمان فوری است.
14) آسیب‌دیدگی‌های عصب اولنار: آسیب به این عصب می‌تواند در انگشت کوچک درد ایجاد کند و نیازمند درمان و توجه ویژه است.
در هر یک از این موارد تشخیص دقیق و درمان مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. مراجعه به پزشک متخصص و انجام معاینات لازم می‌تواند به شناسایی دلیل درد و انتخاب روش‌های درمانی مناسب کمک کند، همچنین در برخی موارد، انجام تغییرات در سبک زندگی و فعالیت‌های روزمره می‌تواند به کاهش خطر بروز درد و تسریع در فرآیند بهبودی کمک کند.
تشخیص و درمان درد انگشت کوچک: گام به گام به سوی بهبودی
تشخیص درد انگشت کوچک دست نیازمند اقدامات دقیق و گاهی پیچیده است. در این فرآیند، پزشکان با استفاده از روش‌های مختلف تلاش می‌کنند تا علت درد مفصل انگشت کوچک دست را شناسایی کنند:
-
معاینه فیزیکی: اولین گام، معاینه دقیق انگشت و نواحی اطراف آن است. پزشک به دنبال نشانه‌هایی از التهاب، تورم، قرمزی، گرما یا هرگونه تغییر شکل غیر عادی می‌گردد.
-
سابقه پزشکی و بالینی: سؤالاتی درباره سابقه پزشکی فرد، شرایط کاری، فعالیت‌های روزانه و هرگونه آسیب یا تغییرات اخیر مطرح میشود.
-
تصویربرداری: برای بررسی بیشتر، ممکن است از روش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، ام‌آر‌آی یا سی‌تی اسکن استفاده شود. این روش‌ها به شناسایی شکستگی‌ها، آسیب‌های بافت نرم و مشکلات مفصلی کمک می‌کنند.
-
آزمایش‌های خون: در صورتی که پزشک مظنون به التهاب یا عفونت باشد، آزمایش خون می‌تواند به تشخیص کمک کند.
-
ارزیابی عصبی: برای تشخیص مشکلات عصبی که می‌توانند باعث درد شوند، ممکن است از آزمایش‌های عصبی مانند الکترومیوگرافی استفاده شود.
-
بررسی ارتوپدی: در صورت نیاز، پزشک متخصص ارتوپدی می‌تواند برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت انگشت و مفاصل آن اقدام کند.
پزشکان با استفاده از این روش‌های تشخیصی می‌توانند به درک دقیق‌تری از علت درد انگشت کوچک دست برسند و بر اساس آن، روش درمانی مناسب را تجویز کنند.
برای مشاوره و اخذ نوبت جهت درمان درد دست و انگشتان
تمرینات و ورزش‌ها برای درد انگشت کوچک دست
یکی از راهکارهای بسیار مهم برای پیشگیری از ابتلا به دردهای مچ دست، انگشت کوچک و انگشتان دست، آموزش و انجام حرکات کششی و تقویتی است. در قدم اول توصیه میشود قبل از اینکه به این ورزش‌ها بپردازید، حتماً با پزشک‌تان مشورت کنید تا مبادا این حرکات برای بیماری و مشکل کنونی شما مضر باشند.
-
حرکت اول: حرکتی است که در آن دست را مشت می‌کنیم. زمانی که این حرکت انجام میشود، قدرت مچ دست و انگشتان افزایش می‌یابد؛ به این ترتیب با قوی شدن مچ دست و انگشتان، دامنه حرکت انگشتان و دست‌ها اصلاح و از شدت درد کاسته میشود. برای انجام این حرکات لازم است که دست‌تان را مشت کنید، شست دست‌تان را بر روی چهار انگشت تاشده دیگرتان قرار دهید؛ ۳۰ الی ۶۰ ثانیه این حالت را حفظ، سپس انگشتان خود را باز کنید. این حرکت را می‌توانید برای هر کدام از دست‌های‌تان چهار الی پنج بار در طول شبانه‌روز تکرار کنید.
-
حرکت دوم: حرکتی است که اصطلاحاً انجام کشش شست دست نامیده میشود. برای انجام این حرکت، انگشت شست یک دست‌تان را تا جایی که قادر هستید از چهار انگشت دیگر دور کنید، در حالی که چهار انگشت دیگر متصل به هم باقی مانده باشند. حدود ۳۰ الی ۶۰ ثانیه این حالت را حفظ کنید. این حرکت را هر بار ۱۰ الی ۱۵ بار برای دست راست و ۱۰ الی ۱۵ بار برای دست چپ تکرار کنید. در مجموع یک شبانه‌روز می‌توانید این حرکت را یک نوبت انجام دهید. پزشکان توصیه می‌کنند که ۴۸ ساعت بین هر جلسه تمرین فاصله بیندازید؛ بهتر است در هفته این حرکت را نهایتاً سه نوبت در هفته تکرار کنید.
-
حرکت سوم: اصطلاحاً لمس شست نامیده میشود. با این حرکت دامنه حرکت انگشت شست زیاد و به قدرت انگشتان دیگر اضافه میشود. برای انجام این حرکت کف دست باید به صورت عمودی باشد، سر انگشت شست‌تان را نوبت به نوبت به نوک چهار انگشت دیگر برسانید و ۳۰ الی ۶۰ ثانیه حفظ کنید. بهتر است روزانه چهار نوبت این حرکت را برای تقویت انگشت کوچک و پیشگیری از درد آن انجام دهید.
-
حرکت چهارم: حرکت نیشگون گرفتن نام دارد. برای انجام این حرکت به یک توپ یا اسفنج نرم نیاز دارید و لازم است این توپ یا اسفنج را ۳۰ الی ۶۰ ثانیه با سر انگشتان خود به صورت سفت بفشارید. بهتر است این حرکت را دو روز در میان انجام دهید. به یاد داشته باشید، اگر مفصل انگشت کوچک شما آسیب‌دیده باشد از انجام این حرکت اجتناب کنید.
-
حرکت پنجم: حرکت کشش انگشت نام دارد. این حرکت کمک میکند تا درد شما بهبود یابد. کف دست‌تان را روی یک میز یا یک سطح صاف بگذارید، انگشت‌های‌تان را به صورت صاف و باز شده به روی سطح بکشید و حالت سفت‌شده را ۳۰ الی ۶۰ ثانیه حفظ کنید و سپس آزاد شوید.
-
حرکت ششم: انگشتان دست را در حالی که بر روی کف دست و روی یک میز قرار گرفته است به نوبت بلند کنید و چند ثانیه نگه دارید و آن را بر روی سطح برگردانید.
نکتة مهم این است که اگر هنگام این حرکات احساس درد شدیدی داشتید، فوراً حرکت را متوقف کنید. با هم در ادامه چند حرکت ورزشی برای پیشگیری و همچنین بهبود درد انگشت کوچک مرور می‌کنیم.
برای مشاوره و اخذ نوبت جهت درمان درد دست و انگشتان
شیوه‌های پیشگیری از درد انگشت کوچک دست
آیا راهی وجود دارد تا بتوان از درد انگشت کوچک پیشگیری کرد؟ معرفی شیوه‌های پیشگیری از عود و تشدید درد انگشت کوچک برای افرادی که دردهای آزاردهنده انگشت کوچک دست را تجربه کرده‌اند، بسیار هیجان‌انگیز است؛ بنابراین به روش‌های پیشگیری که توسط پزشکان ارتوپد مورد تأیید قرار گرفته‌اند و در ادامه ذکر می‌کنیم توجه کنید.
-
از انجام حرکات تکراری که در آنها انگشتان دست، مچ دست، آرنج و شانه تحرک و جابه‌جایی زیادی دارند، خودداری کنید؛ مثلاً هر موقع تایپ می‌کنید، چند دقیقه به دستان خود استراحت دهید.
-
انجام ورزش‌ها و فعالیت‌هایی که در آنها آرنج مرتباً خم و راست میشود احتمال ایجاد آسیب‌دیدگی عصب را که مسئول تأمین حس انگشت کوچک است، افزایش میدهد؛ پس این فعالیت‌ها را محدود کنید. اگر ورزشکار هستید، حتماً ورزش‌هایی را که باعث تقویت بافتهای اطراف آرنج و ساعد میشود از مربی خود جویا شوید و مرتب به انجام آنها بپردازید.
-
ناخن‌های‌تان را همیشه به صورت مربعی و کوتاه نگه دارید. کوتاه کردن ناخن به صورت سرگرد، باعث میشود ناخن در گوشت انگشت فرو رفته، ملتهب شود و عفونت و درد شدیدی ایجاد کند.
-
به یاد داشته باشید بریدگی‌ها و پارگیهای کف دست در قسمت انگشت کوچک و انگشت کناری آن بسیار مهم هستند. احتمال آسیب‌دیدگی به بافتهای خاصی در این ناحیه وجود دارد و حتماً باید توسط ارتوپد بررسی و ترمیم شوند.
دارو و درمان‌های درد انگشت کوچک دست
در این قسمت از مقاله قصد داریم برای سؤال درد انگشت کوچک دست علامت چیست؟ راهکارهایی ارائه دهیم و به صورت مفصل درباره درمان‌های قطعی صحبت کنیم و روش‌های درمان ابتدایی و داروهایی را که از نظر علمی و تخصصی مطمئن هستند معرفی کنیم تا برای همیشه از شر درد انگشت کوچک خلاص شوید، اگر دردی دارید که با گذشت دو هفته درمان خانگی هنوز بهبود نیافته است، اگر درد انگشت شما همراه با مشکل در خم و راست کردن بندهای انگشت است، اگر همراه درد، بیحسی و گزگز و کرختی هم شما را آزار میدهد، اگر درد به قدری شدید است که نمی‌توانید کارهای معمولی روزانه خود را با دست‌های‌تان انجام دهید یا اگر خواب شبانه شما را مختل کرده است یا اگر به دنبال تصادف، ضربه و سقوط ایجاد شده است، حتماً به مشاوره تخصصی و فوری با پزشک ارتوپد متخصص نیاز دارید.
1- درمان‌های ابتدایی درد انگشت کوچک دست
در این قسمت، روش‌های اولیه درمانی درد انگشت کوچک را مورد بحث قرار می‌دهیم:
-
محدود کردن فعالیت‌های زیان‌آور: کاهش یا قطع فعالیت‌هایی که باعث آغاز یا تشدید درد می‌شوند.
-
مصرف داروهای غیر نسخه‌ای: استفاده از داروهای ضد درد و ضد التهاب مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن برای مدت کوتاه حدود پنج تا هفت روز
-
کمپرس سرد و گرم: استفاده از کمپرس سرد در ۴۸ ساعت اول و سپس گرم کردن ناحیه دردناک
-
انجام حرکات کششی: اجرای حرکات کششی استاندارد، مگر در موارد وجود شکستگی، دررفتگی یا عفونت‌های پوستی
-
بالا نگه داشتن دست آسیب‌دیده: جلوگیری از آویزان کردن دست آسیب‌دیده و نگه داشتن آن در وضعیت بالاتر از سطح قلب
2- درمان‌های تخصصی درد انگشت کوچک دست
اگر با رعایت توصیه‌های بهداشتی و استراحت، درد انگشت کوچک شما بعد از 10 تا 14 روز همچنان ادامه داشته باشد یا حتی بدتر شود، ضروری است که فوراً با یک ارتوپد مشورت کنید. در این شرایط، ارتوپد ممکن است روش‌های درمانی تخصصی زیر را در نظر بگیرد و پاسخی برای سؤال درد انگشت کوچک دست علامت چیست؟ داشته باشد:
-
داروهای تخصصی: استفاده از داروهای ضد درد و ضد التهاب قوی‌تر به منظور کاهش درد و التهاب
-
تزریق‌های تخصصی: تزریق مستقیم داروهای ضد التهاب و ضد درد به ناحیه دردناک. استفاده از پی‌آرپی که شامل تزریق خون غنی‌شده با عوامل ترمیم‌کننده و رشد بافتی است، می‌تواند به تسریع ترمیم بافت آسیب‌دیده کمک کند.
-
بریس یا آتل تخصصی: استفاده از آتل‌های شبانه و سایر وسایل بی‌حرکت‌کننده برای محافظت از انگشت و کمک به بهبودی متناسب با نوع آسیب، مانند گچ‌گیری
-
جراحی: در صورتی که درد، ناشی از مشکلات جدی‌تری باشد، پزشک ممکن است روش‌های جراحی مانند خشک کردن مفصل یا بازسازی مفصل را در نظر بگیرد.
در هر حال، مراجعه به‌موقع به پزشک و انجام اقدامات درمانی تحت نظر متخصص، اهمیت زیادی دارد تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری شود و فرآیند بهبودی به بهترین شکل ممکن پیش رود.
سخن پایانی
اگر با مطالعه این مقاله هنوز سؤال «درد انگشت کوچک دست نشانه چیست؟» در ذهن شما باقی مانده است یا اگر درد انگشت کوچک شما پس از آزمون روش‌های معرفی‌شده بهبود نیافته است، توصیه می‌کنیم برای یافتن پاسخ‌های دقیق‌تر و دریافت درمان تخصصی به متخصصان معتمد ما مراجعه کنید. هدف ما ارائه اطلاعاتی است تا شما را در درک بهتر علت‌های ایجاد درد و یافتن راه‌حل‌های مؤثر کمک کند. ما در کنار شما هستیم تا در مسیر بهبودی، همراه و راهنمای شما باشیم.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو