نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
معرفی بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی+ گزینه‌های غیرجراحی
بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی چیست؟ یکی از سؤالات بیماران مبتلا به تنگ بودن کانال میان نخاعی از پزشک خود این است که «داروهای تنگی درون کانال در داخل نخاعی چیست؟» تنگی کانال نخاعی یکی از مشکلات جدی و دردناک است که نیاز به درمان دقیق و مؤثر دارد. انتخاب بهترین دارو جهت درمان تنگی کانال نخاعی بستگی به‌شدت علائم، وضعیت کلی بیمار و واکنش بدن به داروهای مختلف دارد.
داروهای ضدالتهابی و مسکن‌ها و تزریق‌های استروئیدی و داروهای شل‌کننده عضلات، هر یک می‌توانند نقش مهمی در کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیماران ایفا کنند. اگر دچار تنگ بودن کانال میان نخاعی هستید و در جستجوی دارو برای تنگی کانال نخاع هستید، با ما در ادامه مطلب همراه باشید تا به طور مفصل در مورد دارو برای تنگ شدن کانال میان نخاعی صحبت کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
بررسی اجمالی بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی
تنگ بودن کانال میان نخاعی به چه معناست؟ تنگ بودن کانال میان نخاعی به معنای وقوع باریک‌شدگی در یک یا چند قسمت از فضای کانال نخاعی است. کانال نخاعی در واقع تونلی است که حاصل روی‌هم قرارگرفتن مهره‌های استخوانی ستون مهره‌ها است و از میان هر یک از مهره‌های ستون فقرات می‌گذرد و از داخل این فضا نخاع و انشعابات عصبی آن عبور می‌کند.
باریک شدن فضای داخل کانال یا تونل نخاعی منجر به تحت‌فشار قرارگرفتن نخاع و یا ریشه‌های عصبی منشعب از آن می‌شود که به دنبال آن علائمی همچون کمردرد، درد گردن، گزگز و سوزن‌سوزن‌شدن دست یا پاها و حتی در موارد شدید ایجاد بی‌حسی در این نواحی در بیماران تظاهر پیدا می‌کند.
تنگ بودن کانال میان نخاعی در بیشتر موارد در دو ناحیه از کانال نخاعی رخ می‌دهد:
-
کمر (تنگی کانال ستون مهره‌های کمری): ستون مهره‌های کمری از پنج مهره استخوانی تشکیل شده است. مهره‌های کمری به نام‌های L۱ تا L۵ شناخته می‌شوند و بزرگ‌ترین مهره‌های ستون فقرات به‌حساب می‌آیند.
-
گردن (تنگی کانال ستون مهره‌های گردنی): ستون فقرات گردنی از هفت مهره در ناحیه گردن تشکیل شده است. این مهره‌ها به‌صورت C۱ تا C۷ نام‌گذاری می‌شوند.
وقوع تنگی داخل کانال یا تونل نخاعی در ستون مهره‌ها ناحیه قفسه سینه نیز امکان‌پذیر است اما احتمال رخداد آن بسیار پایین است.
تنگی کانال نخاع چقدر شایع است؟
تنگی کانال نخاع یک بیماری نسبتاً شایع است و به همین دلیل یافتن بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی امری ضروری است. تنگ بودن کانال میان نخاعی ممکن است در هر سنی ایجاد شود، اما احتمال ابتلا به آن در سن بالای ۵۰ سال بیشتر است.
تغییرات مرتبط با سن که در ستون مهره‌ها رخ می‌دهد می‌تواند بر ساختار کانال یا تونل نخاعی و مهره‌های کمری تأثیر منفی بگذارد به‌طوری‌که تا ۹۵ درصد افراد بالای ۵۰ سال دچار مشکلات مربوط به مهره‌های کمری می‌شوند. همچنین شایع‌ترین علت جراحی مهره‌های کمری در افراد بالای ۶۵ سال، تنگ بودن کانال میان نخاعی در ستون فقرات کمری است.
انتخاب بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی بر اساس علل و علائم بیمار
تنگ بودن کانال میان نخاعی چه علائمی ایجاد می‌کند؟ بسته به اینکه تنگ بودن کانال میان نخاعی در چه ناحیه‌ای از مهره‌های کمری رخ‌داده و چقدر شدید است، ممکن است علائمی همچون درد، بی‌حسی، گزگز کردن یا سوزن‌سوزن‌شدن و ضعف عضلانی را در گردن، پشت، بازوها، پاها، دست‌ها یا پاهای بیماران ایجاد کند.
تنگ بودن کانال میان نخاعی معمولاً طی یک پروسه تدریجی ایجاد می‌شود. به همین دلیل، ممکن است بیماران در مراحل اولیه بیماری هیچ علامتی را احساس نکنند، حتی اگر در عکس‌برداری با اشعه ایکس یا سایر روش‌های تصویربرداری تنگی داخل کانال رویت شود. علائم ممکن است در برخی بیماران دائمی باشند اما در برخی دیگر از آنها به‌صورت متناوب و گهگاهی تظاهر پیدا کنند.
تظاهرات بالینی تنگ بودن کانال میان نخاعی کمری
علائم تنگ بودن کانال میان نخاعی در مهره‌های کمری عبارت‌اند از:
-
درد در کمر که از ناحیه باسن شروع می‌شود و تا پایین ساق پا کشیده می‌شود. در برخی موارد ممکن است درد تا پای بیمار نیز ادامه یابد.
-
گرفتگی عضلانی و یا حتی ضعف و کرختی در اندام تحتانی
-
بی‌حسی یا سوزن‌سوزن‌شدن (احساس گزگز کردن) در باسن، ساق یا پاها.
-
احساس دردی که با ایستادن طولانی‌مدت، راه‌رفتن یا پیاده‌روی در سراشیبی یا مسیرهای ناهموار بدتر می‌شود یا تسکین درد کمر و پاها با خم‌شدن به جلو، راه‌رفتن در سربالایی یا نشستن
علائم تنگ بودن کانال میان نخاعی گردن
علائم ناشی از تنگ بودن کانال میان نخاعی در مهره‌های فقرات گردنی در نواحی تحت عصب‌دهی ریشه‌های نخاع گردنی که تحت‌فشار هستند تظاهر پیدا می‌کند. بنابراین بیماران مبتلا به تنگ بودن کانال میان نخاعی گردنی بسته به محل تنگی ممکن است علائمی همچون گردن درد، بی‌حسی یا سوزن‌سوزن‌شدن در بازو یا دست، احساس ضعف یا کرختی در بازو یا دست، مشکلات تعادل و ناتوانی دست‌ها در انجام حرکاتی مانند نوشتن یا بستن دکمه پیراهن را تجربه کنند.
درد تنگ بودن کانال میان نخاعی چگونه توصیف می‌شود؟
ماهیت درد ناشی از تنگ بودن کانال میان نخاعی همانند شدت آن می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی از بیماران درد ناشی از تنگ بودن کانال میان نخاعی را به‌صورت درد مبهم توصیف می‌کنند. درحالی‌که برخی دیگر آن را به شکل یک درد سوزشی یا احساس برق‌گرفتگی تجربه می‌کنند. همان‌طور که قبلاً به آن اشاره شد در بخش بیماران درد به‌صورت مداوم وجود دارد اما در بیشتر بیماران درد ناشی از تنگ بودن کانال میان نخاعی به‌صورت متناوب و در موقعیت‌های خاص ایجاد می‌شود.
چه عواملی می‌توانند باعث ایجاد تنگ بودن کانال میان نخاعی شوند؟
قبل از اینکه به معرفی بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی بپردازیم، بهتر است ابتدا با عواملی که می‌توانند باعث ایجاد تنگ بودن کانال میان نخاعی آشنا شویم. بروز تنگی داخل کانال داخل نخاعی دلایل مختلفی دارد. تغییرات یا آسیب‌های مختلف به مهره‌های کمری می‌تواند باعث باریک شدن کانال داخل نخاعی و بروز علائم شود. علل ایجادکننده تنگ بودن کانال میان نخاعی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
-
اکتسابی: عللی که بعد از تولد و در طول زندگی باعث ایجاد تنگی داخل کانال نخاعی می‌شوند.
-
مادرزادی: عللی که قبل از تولد و در زمان جنینی باعث باریک‌شدگی در فضای داخل کانال یا تونل نخاعی می‌شوند.
علل اکتسابی تنگی در کانال درون نخاعی نسبت به علل مادرزادی شیوع بیشتری دارند به‌طوری‌که تنها ۹ درصد موارد تنگی داخل کانال به دلیل مسائل مادرزادی است. تغییرات و آسیب‌هایی که به مهره‌های کمری در طول سالیان متوالی وارد می‌شود به بافت‌های حفاظت‌کننده ساختمان مهره‌های کمری لطمه وارد کرده و باعث تغییر شکل استخوان‌های مهره‌ای و دیسک غضروفی بین آنها می‌شود.
علل اکتسابی تنگی داخل کانال درون نخاعی
علل اکتسابی تنگی داخل کانال شامل عواملی است که بعد از تولد و در طول زندگی بر ساختار ستون فقرات آسیب وارد کرده و باعث به‌هم‌خوردن نظم طبیعی آن می‌شود. این آسیب‌ها که بیشتر در سنین بالای ۵۰ سال اثرات منفی خود را نشان می‌دهند، در طول سالیان متمادی و به طور مکرر باعث صدمه به مهره‌های کمری می‌شوند و در نهایت منجر به باریک شدن فضای داخل کانال یا تونل نخاعی و فشار به نخاع می‌شوند.
علل اکتسابی تنگی کانال نخاعی عبارت‌اند از:
-
رشد بیش از حد استخوان: در بیماری استئوآرتریت که یک بیماری مرتبط با افزایش سن است، غضروف پوشاننده استخوان‌ها در سطح مفاصل به‌مرورزمان و در اثر تحمل فشار بیش از حد دچار ساییدگی شده و از بین می‌رود. به دنبال این وضعیت استخوان مهره‌ها روی یکدیگر ساییده شده و دچار التهاب می‌شوند.
پاسخ بدن به چنین شرایطی افزایش استخوان‌سازی در سطح استخوان مهره‌ها است که در نتیجه باعث تشکیل خارهای استخوانی و فشار به نخاع می‌گردد. بیماری استخوانی دیگری که با رشد بیش از حد استخوان‌های مهره‌ای می‌تواند باعث تنگی در کانال شود بیماری پاژه است.
-
بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک غضروفی: در بین هر دو استخوان مهره در مهره‌های کمری یک دیسک غضروفی وجود دارد که وظیفه آن ضربه‌گیری و کنترل فشار وارد بر مهره‌های کمری است. شرایطی مانند افزایش سن، واردشدن فشار بیش از حد به مهره‌های کمری (در شرایطی مثل بلندکردن اجسام سنگین) و یا آسیب به مهره‌های کمری می‌تواند منجر به فشار آمدن به دیسک بین مهره‌ای شده و باعث بیرون‌زدگی یا پارگی آن شود که در نتیجه آن فضای داخل کانال یا تونل نخاعی باریک‌تر شده و به نخاع یا ریشه‌های آن فشار وارد می‌شود.
-
رباط‌های ضخیم‌شدن: رباط‌ها نوارهای فیبری هستند که به استحکام بیشتر مهره‌های کمری کمک کرده و مهره‌های استخوانی را بر روی یکدیگر نگه می‌دارند. برخی بیماری‌های زمینه‌ای مثل آرتریت می‌تواند باعث ضخیم‌شدن رباط‌ها در طول زمان و ایجاد برآمدگی در کانال یا تونل نخاعی شود.
-
شکستگی‌ها و آسیب‌های مهره‌های کمری: اگر به دنبال یک آسیب حاد و شدید، مهره‌های استخوانی ستون فقرات دچار شکستگی یا دررفتگی شوند و یا بافت‌های حفاظت‌کننده مهره‌های کمری دچار التهاب شوند، می‌توانند باعث تحت‌فشار قرارگرفتن نخاع و ریشه‌های آن در کانال نخاعی شوند.
-
کیست‌ها یا تومورهای نخاعی: رشد کیست یا تومور در طناب نخاعی یا در بافت‌هایی که بین نخاع و مهره‌ها قرار گرفته‌اند می‌تواند باعث تنگی داخل کانال درون نخاعی و بروز علائم شود.
علل مادرزادی تنگی در کانال درون نخاعی
علل مادرزادی تنگی داخل کانال باعث بروز علائم در نوزادان و کودکان می‌شود. علل مادرزادی تنگی در کانال درون نخاعی شامل موارد زیر می‌شوند:
-
مشکلات تشکیل ستون فقرات در طول رشد جنین.
-
شرایط ژنتیکی (ارثی) که بر رشد استخوان تأثیر می‌گذارد. اینها به دلیل جهش (تغییرات) ژنتیکی است.
برخی از علل مادرزادی تنگی نخاع عبارت‌اند از:
-
آکندروپلازی: یک اختلال در رشد استخوان که به دلیل یک جهش ژنتیکی در کروموزوم‌ها ایجاد می‌شود و منجر به کوتولگی در فرد می‌شود.
-
بدشکل گرفتن ستون فقرات: یکی دیگر از علل مادرزادی تنگی در کانال این است که ستون فقرات به شکل طبیعی در طول رشد جنین شکل نمی‌گیرد. علل مختلفی مثل کمبودهای تغذیه‌ای تا مسائل ژنتیکی می‌توانند در این مسئله دخیل باشند. اسپینا بیفیدا که به معنای دوشاخه بودن ستون فقرات است و سایر نقایص لوله عصبی نمونه‌هایی از بدشکل گرفتن ستون فقرات هستند.
-
کیفوز مادرزادی: در حالت عادی ستون فقرات در ناحیه قفسه سینه کمی تحدب به خارج دارد اما زمانی که ستون فقرات کودک بیش از آنچه که باید به سمت بیرون دچار خمیدگی و تحدب می‌شود به آن کیفوز مادرزادی گویند. در نتیجه این وضعیت قسمت بالایی ستون فقرات این بیماران بیش از حد دچار قوز می‌شود. علت این اختلال مشکل در رشد ستون فقرات در دوران جنینی است.
-
پایه‌های مهره‌ای کوتاه: پایه‌های مهره‌ای کوتاه نیز وضعیتی است که باعث تنگی مادرزادی کانال یا تونل نخاعی و بروز مشکلات ناشی از آن می‌شود.
-
استئوپتروز: استئوپتروز یک بیماری ژنتیکی نادر است که باعث می‌شود استخوان‌های کودک به طور غیرطبیعی رشد کرده و بیش از حد متراکم شوند. رشد بیش از حد استخوان‌ها به داخل کانال یا تونل نخاعی باعث باریک شدن کانال نخاعی می‌شود.
روش تشخیص و آزمایش‌های لازم جهت انتخاب داروی درمان تنگی کانال نخاع
برای اینکه به جواب مسئله بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی برسیم ابتدا لازم است به‌درستی و به‌موقع این بیماری را تشخیص بدهیم. متخصصان جراحی مغز و اعصاب قبل از تجویز دارو برای درمان‌کردن تنگی در داخل کانال درون نخاع ابتدا به انجام یک‌سری بررسی‌ها و معاینات نیاز دارند تا بتوانند علت ایجاد تنگی در کانال و شدت آن را ارزیابی کرده و سپس بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی را تجویز کنند.
برای تشخیص تنگی در کانال درون نخاعی به چه اقداماتی نیاز است؟
پزشک متخصص طب فیزیکی ابتدا شرح‌حال دقیقی از بیماری شما که شامل مواردی همچون زمان شروع علائم، شدت علائم، اقداماتی که باعث تسکین یا تشدید علائم می‌شوند و دیگر ویژگی‌های درد است را پرسیده و در کنار سوابق بیماری‌های قبلی شما به مجموعه‌ای از اطلاعات مرتبط دست در مورد بیماری شما دست پیدا می‌کند.
در مرحله بعدی انجام معاینات فیزیکی کامل می‌تواند در تکمیل اطلاعات اولیه به پزشک معالج کمک نماید. در مرحله آخر استفاده از روش‌های تصویربرداری به پزشک کمک می‌کند تا علاوه بر تأیید تشخیص خود از شدت تنگی در کانال درون نخاعی و محل‌های از کانال یا تونل نخاعی که دچار تنگی شده‌اند آگاهی پیدا کند. در ادامه این روش‌های تصویربرداری همراه با کاربرد آنها در تشخیص تنگی در کانال معرفی شده‌اند:
-
تصویربرداری با اشعه ایکس از ستون فقرات: این نوع عکس‌برداری می‌تواند تغییراتی که در ساختار ستون فقرات رخ داده‌اند را مشخص کند. همچنین تغییراتی که در اجزای تشکیل‌دهنده ستون فقرات یعنی استخوان مهره‌ها و دیسک بین آنها رخ می‌دهد نیز در این نوع عکس‌برداری قابل رویت است.
-
MRI: ام‌آرآی تصاویر دقیقی از کانال نخاعی، مهره‌ها و دیسک بین آنها و نخاع ارائه می‌دهد. همچنین می‌تواند هر توموری در سطح نخاع یا کانال یا تونل نخاعی را آشکار کند.
-
سی‌تی‌اسکن: این روش تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس، تصاویر مقطعی از ستون فقرات ایجاد می‌کند. نوعی از سی‌تی‌اسکن وجود دارد که با استفاده از رنگ کنتراست تصاویر واضح‌تری از نخاع و کانال یا تونل نخاعی را برای پزشک فراهم می‌کند.
نحوه درمان و بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی
تجویز بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی پس از بررسی‌هایی که توسط پزشک معالج انجام می‌شود، صورت‌گرفته و داروهای بهتر برای تنگی در کانال درون نخاعی برای هر بیمار ممکن است متفاوت باشد. در واقع پزشک معالج بر حسب شدت علايم بیمار و عامل زمینه‌ساز بیماری داروهای درمان تنگی درون کانال در نخاع را برای بیمار تجویز می‌کند. اگر شدت تنگی در کانال به حدی باشد که به داروهای تنگ شدن کانال درون نخاعی پاسخ ندهد، ممکن است انجام عمل جراحی بهترین روش درمان برای رفع تنگی در کانال باشد.
چه گزینه‌هایی برای درمان تنگی در کانال درون نخاعی وجود دارد؟
پاسخ این است که گزینه‌های درمانی زیادی برای درمان تنگی در کانال وجود دارد. داروهای بهتر برای تنگی در کانال درون نخاعی بر اساس نتایج حاصل از ارزیابی‌های اولیه و یافته‌های تصویربرداری توسط پزشک معالج تجویز می‌شود.
اگر علائم شما خفیف باشد، ممکن است پزشک معالج ابتدا استفاده از روش‌های محافظه‌کارانه مثل استراحت و مراقبت در منزل را به شما توصیه کند. اگر این روش‌ها جواب نداد و یا علائم تنگ شدن کانال‌های نخاعی بدتر شدند، پزشک ممکن است انجام فیزیوتراپی، تجویز داروهای خوراکی و تزریقی را در نظر بگیرد و در نهایت در صورت تداوم علائم علی‌رغم درمان‌های قبلی، انجام جراحی را به بیمار توصیه کند.
مراقبت در منزل برای تنگ شدن کانال‌های نخاعی
روش‌های مراقبت در منزل شامل انجام اقداماتی همچون موارد زیر است:
-
کمپرس گرم: گرما معمولاً انتخاب بهتری برای درد ناشی از تنگ شدن کانال‌های نخاعی است. گرما جریان خون به بافت‌های اطراف ستون فقرات را افزایش می‌دهد و با این کار ماهیچه‌هایی که دچار سفتی و انقباض شده‌اند را شل می‌کند و با کاهش التهاب درد مفاصل را تسکین می‌دهد. هنگام استفاده از گرما باید مراقب باشید درجه‌حرارت بالا پوست بدنتان را نسوزاند.
-
کمپرس سرد: اگر اعمال کمپرس گرم در تسکین علائم شما ناموفق بود، استفاده از کمپرس سرد می‌تواند یک گزینه عالی برای سرکوب التهاب و بهبود درد ناشی از تنگ شدن کانال‌های نخاعی باشد. کمپرس سرد را به مدت ۲۰ دقیقه روی محل درد قرار داده و سپس به مدت ۲۰ دقیقه به این ناحیه استراحت بدهید. یخ با کاهش تورم، حساسیت و التهاب در رفع علائم تأثیرگذار است.
-
ورزش: انجام ورزش‌های سبک می‌تواند به تسکین درد و دیگر علائم تنگ شدن کانال‌های نخاعی کمک کند. همچنین ورزش عضلات حمایت‌کننده ستون فقرات را تقویت می‌کند و انعطاف‌پذیری و تعادل شما را بهبود می‌بخشد و از این طریق نقش بسزایی در بهبود و کنترل علائم دارد. بهتر است قبل از انجام هر نوع فعالیت ورزشی ابتدا با پزشک خود در مورد فواید آن و روش صحیح انجام آن مشورت کنید.
درمان غیرجراحی برای تنگ شدن کانال‌های نخاعی
درمان‌های غیرجراحی عمدتاً به مدیریت علائم تنگی نخاع کمک می‌کنند. آنها عبارت‌اند از:
-
داروهای خوراکی: یکی از مواردی که به مسئله بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی پاسخ می‌دهند، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی هستند. درمان‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مثل ناپروکسن و ایبوپروفن می‌توانند به تسکین التهاب و تسکین درد ناشی از تنگ شدن کانال‌های نخاعی کمک کنند. حتماً استفاده از این داروها را زیر نظر پزشک معالج خود آغاز کرده و در مورد مشکلات احتمالی مصرف طولانی‌مدت این داروها با وی مشورت کنید.
-
یکی دیگر از گزینه‌هایی که شامل داروهای بهتر برای تنگی در کانال می‌شوند، داروهایی هستند که دارای خواص تسکین درد هستند. این داروها شامل مواردی همچون داروهای ضدتشنج مثل گاباپنتین یا داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای مانند آمی‌تریپتیلین است. همچنین اگر گرفتگی یا اسپاسم عضلانی دارید، استفاده از شل‌کننده‌های عضلانی می‌تواند بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی باشد.
-
فیزیوتراپی: در پاراگراف قبلی به معرفی داروهای بهتر برای تنگی در کانال درون نخاعی پرداختیم. اما استفاده از دارو همیشه راهگشا نیست و گاهی روش‌های دیگر مثل فیزیوتراپی می‌توانند تأثیر چشمگیری در بهبود علائم ناشی از تنگ شدن کانال‌های نخاعی داشته باشند.
-
مشورت با یک فیزیوتراپیست ماهر برای داشتن یک برنامه تمرینی سالم برای ستون فقرات می‌تواند به شما کمک کند تا با تقویت عضلات حمایت‌کننده ستون فقرات، تعادل، انعطاف‌پذیری و ثبات در ستون فقرات خود را بهبود ببخشید.
-
تقویت عضلات پشت و شکم ستون فقرات شما را انعطاف‌پذیرتر کرده و استحکام بیشتری به آن می‌بخشد. علاوه بر این فیزیوتراپیست می‌تواند به شما یاد بدهد که چطور به‌گونه‌ای راه بروید که به ستون فقرات فشار کمتری وارد شده و تنگ شدن کانال‌های نخاعی کمتر شود، کاری که می‌تواند به کاهش فشار روی اعصاب شما کمک کرده و در تسکین علائم شما مؤثر باشد.
-
تزریق استروئید: تزریق کورتیکواستروئید در فضای مفصلی اطراف اعصاب نخاعی تحت‌فشار ممکن است به کاهش التهاب و تحریک آنها و در نتیجه تسکین درد ناشی از آنها کمک کند.
-
درمان تنگ شدن کانال‌های نخاعی با داروهای گیاهی: استفاده از داروهای گیاهی برای تنگی درون کانال در نخاع نیز یکی از روش‌های درمانی است که به‌تازگی مورداستفاده قرار گرفته است. توصیه می‌شود قبل از شروع استفاده از این داروها و یا برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه حتماً با پزشک معالج خود مشورت کنید.
جراحی برای تنگ شدن کانال‌های نخاعی
در برخی موارد حتی استفاده از داروهای بهتر برای تنگی در کانال درون نخاعی نیز مؤثر نبوده و علائم بیمار علی‌رغم دریافت انواع روش‌های درمانی همچنان پایدار باقی می‌مانند. انجام جراحی بر روی کانال یا تونل نخاعی عوارض بسیاری دارد. به همین دلیل، پزشک معالج تنها در صورتی انجام جراحی را در نظر می‌گیرد که به‌کاربردن انواع روش‌های درمانی از جمله داروهای بهتر برای تنگی در کانال نیز مؤثر واقع نشده باشند. خوشبختانه اکثر بیماران مبتلا به تنگ شدن کانال‌های نخاعی نیازی به درمان جراحی ندارند.
انواع جراحی ستون فقرات عبارت‌اند از:
-
لامینکتومی (جراحی رفع فشار): این روش شایع‌ترین نوع جراحی برای تنگ شدن کانال‌های نخاعی است. این جراحی شامل برداشتن بخشی از مهره به نام لامینا است که همراه با آن ممکن است برخی از رباط‌ها و خارهای استخوانی نیز برداشته شود. این روش فشار را از روی نخاع برداشته و فضای بیشتری را برای نخاع و اعصاب شما ایجاد می‌کند.
-
لامینوتومی: این عمل جراحی در واقع یک لامینکتومی جزئی است. طی این عمل جراح تنها بخش کوچکی از لامینا را که در واقع ناحیه‌ای است که بیشترین فشار را بر عصب وارد می‌کند، برمی‌دارد.
-
لامینوپلاستی: این روش جراحی فقط برای تنگ شدن کانال‌های نخاعی گردن کاربرد دارد. در جریان این عمل جراحی، جراح بخشی از لامینا را برمی‌دارد تا فضای بیشتری برای کانال فراهم کند. سپس از یک‌سری صفحات و پیچ‌های فلزی برای ایجاد یک پل لولایی در سراسر ناحیه‌ای که استخوان لامینای آن حذف شده است، استفاده می‌کنند.
-
فورامینوتومی: فورامن ناحیه‌ای در مهره‌های ستون فقرات است که ریشه‌های عصبی از آنجا خارج می‌شوند. این روش جراحی به‌منظور برداشتن استخوان یا بافت‌هایی است که در این ناحیه قرار گرفته‌اند و به اعصاب عبوری از فورامن فشار وارد می‌کنند تا فضای بیشتری برای ریشه‌های عصبی فراهم شود.
-
فیوژن ستون فقرات: جراحان مغز و اعصاب از همجوشی مهره‌های ستون فقرات به‌عنوان آخرین گزینه برای درمان تنگ شدن کانال‌های نخاعی استفاده می‌کنند. آنها فقط در صورتی انجام این روش جراحی را در نظر می‌گیرند که علاوه بر این که بیمار درد عصبی ناشی از تنگ شدن کانال‌های نخاعی دارد، ستون فقرات وی نیز دچار ناپایداری شده باشد و سایر درمان‌ها به رفع این مشکلات کمکی نکرده باشند. جراحی فیوژن ستون فقرات به طور دائم دو مهره را با استفاده از پیچ و مهره‌های مخصوص به هم متصل می‌کند.
پیشگیری بر مصرف داروی مناسب برای تنگی کانال نخاع مقدم است؟
آیا می‌توان از ابتلا به تنگ شدن کانال‌های نخاعی جلوگیری کرد؟ ازآنجایی‌که بیشتر علل ایجادکننده تنگ شدن کانال‌های نخاعی شرایط «ساییدگی و پارگی» طبیعی مرتبط با سن است، نمی‌توان به طور کامل از تنگی کانال نخاع جلوگیری کرد. اما می‌توان با انجام اقدامات خاصی به حفظ سلامت ستون فقرات خود کمک کرده و ابتلا به تنگ شدن در کانال میان نخاعی و استفاده از داروی تنگی کانال یا تونل نخاعی در کانال درون نخاعی را به تعویق انداخت. این اقدامات ممکن است به کاهش خطر ابتلا یا کاهش پیشرفت تنگ شدن کانال‌های نخاعی کمک کنند. این اقدامات عبارت‌اند از:
-
داشتن رژیم غذایی سالم: داشتن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از کلسیم به حفظ سلامت و استحکام استخوان‌ها کمک نموده و در بهبود عملکرد عضلات نیز مؤثر است.
-
ورزش و داشتن تحرک کافی: داشتن برنامه منظم ورزشی باعث افزایش انعطاف‌پذیری ستون فقرات و تقویت عضلات محافظت‌کننده از ستون فقرات می‌شود.
-
پرهیز از سیگار یا ترک سیگار: استعمال دخانیات به شریان‌های تغذیه‌کننده ساختارهای ستون فقرات آسیب می‌زند که این امر می‌تواند به التهاب و بدتر شدن کمردرد کمک کند و ترمیم هر گونه جراحت را دشوار کند.
-
تمرین وضعیت بدنی خوب: مشورت با یک فیزیوتراپیست جهت آموزش وضعیت بدنی مناسب در هر حالتی می‌تواند در کاهش فشار به ستون فقرات و بهبود علائم تنگ شدن کانال‌های نخاعی مؤثر باشد.
سخن آخر
تنگ شدن کانال‌های نخاعی وضعیتی است که به دنبال آسیب یا فشار بیش از حد به ستون فقرات و یا در نتیجه فرایندهای مرتبط با افزایش سن ایجاد می‌شود. هر چند که در برخی موارد نادر ممکن است علل مادرزادی در بروز این بیماری دخیل باشند. بیماران مبتلا به تنگ شدن کانال‌های نخاعی علائمی همچون کمردرد و گزگز شدن پاها را تجربه می‌کنند و برای خلاصی از این علائم به دنبال بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی هستند.
خوشبختانه روش‌های درمانی بسیاری برای رفع تنگی داخل کانال در نخاعی وجود دارد که با استفاده از آنها بیماران می‌توانند به روند زندگی روزمره خود بازگردند. تشخیص به‌موقع باریک شدن کانال یا تونل نخاعی و درمان مناسب آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
اگر به دنبال استفاده از داروهای تنگی کانال نخاعی خود هستید و یا تمایل دارید در مورد داروی مناسب برای تنگی کانال یا تونل نخاعی اطلاعات بیشتری کسب کنید، توصیه می‌کنیم با یک پزشک متخصص در زمینه بیماری‌های ستون فقرات مشورت نمایید. متخصصان ما به شما کمک خواهند کرد تا یک برنامه درمانی شخصی‌سازی شده بر اساس نیازها و ترجیحات منحصربه‌فرد شما تدوین گردد.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو