نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

درد شانه بعد از سزارین؛ افزایش وزن، اثرات بیهوشی و تغییرات هورمونی

بروز درد عضلات شانه نه تنها در دوران بارداری بلکه پس از سزارین نیز محتمل است. معمولا مادرانی که در دوره بارداری هستند و یا سزارین انجام داده‌اند، به جز شانه درد علائم دیگری نیز خواهند داشت که شامل یبوست، ورم در نواحی مختلف بدن، حالت تهوع و همین‌طور افزایش وزن است. ارزیابی درد شانه بعد از سزارین بسیار مهم است و باید مشخص شود که شانه درد‌ به چه علت رخ داده، شدت آن چقدر است، به همراه درد شانه علائم دیگری نیز وجود دارد و همین‌طور چه زمان‌هایی بیشتر درد احساس می‌شود.

Shoulder-pain-caesarean-section

ماهیت درد شانه بعد از سزارین

شناسایی ماهیت درد شانه بعد از سزارین جزو اولین مواردی است که باید توسط پزشک انجام شود. در ادامه برایتان شرح می‌دهیم که برای درد شانه به چه دکتری مراجعه کنیم. 
دردهای عضلانی در دوران بارداری و پس از بارداری مخصوصا زمانی که عمل سزارین انجام داده‌اند به شکل شایع رخ می‌دهد که گاهی سر منشا آن عوامل تنش زا و استرس‌های است که در طول دوران بارداری و یا انجام عمل سزارین فرد درگیر آن بوده است گاهی هم ماهیت درد به موارد دیگر خلاصه می‌شود.
سه ماهه دوم بارداری و بعد از زایمان معمولا زمانی است که شانه درد‌، کتف و یا گردن رخ می‌دهد که ممکن است به طور همزمان باشد. معمولا دردهایی که در دوره بارداری و مخصوصا در ناحیه شانه اتفاق می‌افتد به‌ علت برخی تغییرات در بدن و همین‌طور تغییرات هورمونی رخ می‌دهد که به مرور برطرف خواهد شد و جای نگرانی وجود ندارد مگر آن که درد شانه‌ زندگی روزمره شما را دچار مشکل کرده باشد و یا به همراه آن علائم دیگری را نیز شاهد باشیم که در این صورت باید معاینه فیزیکی انجام شود.
با افزایش وزن کودک در شکم مادر، فشارهای عصبی افزایش می‌یابد و حتی گاهی تا یک مدت بعد از به دنیا آمدن نوزاد نیز همراه مادر خواهد بود. 
دردهایی که ریشه عصبی دارند و در دوران بارداری نیز همراه نادر بوده‌اند، بعد از عمل سزارین و به دنیا آمدن نوزاد رو به بهبودی خواهد رفت اما گاهی در دوره بارداری دردی در شانه احساس نمی‌شود اما پس از عمل سزارین درد در ناحیه شانه آغاز می‌شود که ما در ادامه عنوان خواهیم کرد این درد به علت چیست و آیا باید جدی گرفته شود یا نه.
معمولا پس از سزارین شانه درد با درد گردن همراه است و ما در این‌جا قصد داریم این موضوع را به‌طور جامع بررسی کنیم که اگر با ما همراه شوید علاوه بر موضوع اصلی، با درمان درد شانه بعد از بیهوشی، درد پشت بعد از سزارین، موارد مهمی که جهت رفع شانه درد باید به آن توجه کرد و همین‌طور مدت زمانی که درد شانه‌ پس از سزارین ادامه پیدا می‌کند نیز آشنا می‌شوید.
 

یافتن علت اصلی درد شانه بعد از سزارین

این که بدانیم درد شانه بعد از سزارین به چه دلیلی رخ داده است قطعا از نگرانی‌های ما می‌کاهد و به جز این در این صورت می‌توانیم به دنبال یافتن راهکاری برای درمان سریع‌تر آن باشیم. 
قبل از هر چیز باید به شما بگوییم شانه درد بعد از عمل سزارین کاملا طبیعی است و جزو اتفاقات شایعی است که اغلب زنان آن را تجربه می‌کنند. پس مهم است که اگر درد شانه بعد از سزارین دارید، از نگرانی و تنش خود بکاهید زیرا تنش خود عامل شدت گرفتن درد شانه ها پس از سزارین است.
اثرات بیهوشی: شانه درد پس از سزارین به احتمال زیاد به‌خاطر بیهوشی رخ می‌دهد و این‌ جزو اصلی‌ترین مواردی است که اغلب مادران آن را تجربه می‌کنند. درد شانه و گردن بعد از سزارین و حتی درد در ناحیه کمر ممکن است تا چند روز و حتی چندین هفته ادامه داشته باشد اما چرا بیهوشی در سزارین موجب شانه درد شده است؟
 در پاسخ این سوال باید گفت در برخی موارد برای انجام عمل سزارین از ستون فقرات داروی بی‌حسی تزریق می‌شود و همین امر نیز موجب اسپاسم‌های عضلانی و در نهایت درد در عضلات مختلف بدن از جمله شانه شود.
افزایش وزن: عامل دیگر درد شانه بعد از سزارین افزایش وزن است. قطعا پرورش کودک درون رحم یکی از تجربه‌های بسیار لذت بخش خواهد بود اما با برخی علائم نیز همراه است که با افزایش وزن کودک ممکن است رخ دهد. 
مادرانی که حس درد شانه بعد از عمل سزارین دارند، ناشی از وزن نوزاد بوده است که در دوره بارداری آن را حمل کرده و به ستون فقرات فشار وارد شده است. با وارد شدن هرگونه فشار به ستون فقرات، احساس درد در ناحیه شکم، کتف، کمر و یا شانه‌ها احساس خواهد شد که تا بعد از به دنیا آمدن نوزاد نیز ممکن است ادامه پیدا کند.
شیردهی: شانه درد پس از سزارین ممکن است به‌خاطر شیردهی نیز باشد زیرا اغلب مادران برای شیر دادن به نوزاد خود در وضعیت نامناسبی قرار می‌گیرند و همین امر نیز باعث افتادگی شانه، کشیدگی شانه و در نهایت درد در این بخش خواهد شد. 
اگر می‌خواهید درد شانه ها پس از سزارین به سراغتان نیاید، حتما در وضعیت درستی به نوزاد خود شیر دهید. برای این کار می‌توانید از بالشتی در زیر آرنج خود استفاده کنید و یا در وضعیتی قرار بگیرید که فشاری بر روی شانه‌ها نباشد.
تغییرات هورمونی: شانه درد پس از سزارین در بسیاری مواقع به علت تغییرات هورمونی رخ می‌دهد. معمولا زمان بارداری تخمدان هورمون بارداری را ترشح می‌کند و همین امر نیز باعث شل شدن برخی از عضلات از جمله عضلات ناحیه لگن می‌شود و در نهایت با گشادتر شدن و نرم‌تر شدن دهانه واژن نوزاد آماده برای زایمان شود. 
با ترشح هورمون ریلکسین علاوه بر شل شدن رباط‌ها و مفاصل پایین تنه، ممکن است باعث درد شانه و گردن بعد از سزارین شود و تا چندین هفته ادامه پیدا کند. البته لازم به ذکر است درد شانه بعد از سزارین نه فقط به‌خاطر تغییر این هورمون بلکه به‌ علت تغییرات هورمونی دیگر نیز رخ می‌دهد.
آسیب‌های مفصلی و آرتریت: گاهی درد شانه بعد از سزارین به مشکلات مفصلی و یا آرتریت مربوط می‌شود. درد‌های مفصلی ممکن است ربطی به سزارین نداشته باشند ولی زمانی که به شکل همزمان رخ دهد، به اشتباه با دردهای مرتبط با سزارین اشتباه گرفته شود. چنانچه قبل از عمل سزارین به دردهای مفصلی و یا آرتریت مبتلا بوده‌اید، احتمال آن که پس از سزارین به شدت درد افزوده شود بالاست.
 

آیا درد پشت بعد از سزارین طبیعی است؟

درد پشت بعد از سزارین اتفاقی غیرطبیعی نیست و همانند سایر دردهایی که اغلب زنان در دوره بارداری و یا بعد از زایمان تجربه می‌کنند ممکن است رخ دهد. درد پشت گاهی به ستون فقرات مرتبط می‌شود و گاهی هم ممکن است کتف، شانه و یا بخش‌های دیگری از بدن را شامل شود و همگی اثرات داروهای تزریقی به ستون فقرات، برخی تغییرات در بدن و مواردی از این قبیل است که در سزارین اتفاق می‌افتد.
درد پشت بعد از سزارین گاهی بلافاصله پس از بازگشت هوشیاری رخ می‌دهد و گاهی هم بعد از مرخصی از بیمارستان و در منزل اتفاق خواهد افتاد که گاهی فقط یک نقطه از پشت بدن درد دارد و گاهی هم با گسترش درد، بخش بزرگی از ناحیه پشت با درد همراه خواهد بود که معمولا با استراحت کردن و توجه به توصیه‌های پزشکی بهبود پیدا می‌کند.
 
برش‌های ایجاد شده در شکم برای سزارین باعث ایجاد برخی تغییرات در بدن خواهد شد که یکی از آن‌ها احساس درد در قسمت پشتی بدن است. 
معمولا دردهایی که در پشت بدن پس از سزارین احساس می‌شود نیاز به بررسی و معاینه پزشکی ندارد مگر آن‌که شدت درد بالا باشد، درد به شکل ناگهانی و یا تیر کشنده شروع شده باشد، به همراه درد پشت، تپش قلب، تعریق، حالت تهوع، گیجی و یا موارد جدی دیگر مشاهده شود و یا با گذشت چندین روز از انجام عمل سزارین، درد پشت به‌جای بهبود، شدت گرفته باشد.

مواردی که برای رفع درد شانه و گردن بعد از سزارین باید به آن توجه شود

درد شانه بعد از عمل سزارین به خودی خود برطرف خواهد شد اما اگر به حدی است که باعث آزار شما شده و زندگی روزمره‌تان را مختل کرده با راه‌های ساده درمانی می‌توانید اقدام به برطرف کردن آن کنید که ما رایج‌ترین روش‌های درمانی را در اینجا برایتان عنوان می‌کنیم.
 قبل از آن باید بگوییم اگر درد شانه بعد از سزارین زیاد است به پزشک مراجعه کنید تا مسکن‌های قوی‌تری برایتان تجویز شود و در غیر این صورت از روش‌های ساده درمانی بهره بگیرید.
ماساژ دادن برای رفع درد شانه پس از سزارین ساده‌ترین راه‌کار است که می‌توانیم به شما پیشنهاد دهیم. البته زمانی موثر خواهد بود که منشأ درد جای دیگر نباشد ولی به طور کلی حتی برای مدت محدود و موقت هم که شده می‌تواند شانه درد و گردن‌درد را تسکین دهد.
 برای ماساژ دادن شانه‌ و گردن پس از سزارین می‌توانید از روغن‌های طبیعی همچون روغن زیتون، روغن اسطوخودوس، روغن بادام، روغن درخت چای و سایر روغن‌های طبیعی نیز استفاده کنید.
مصرف داروهای مسکن بدون نسخه جهت جلوگیری از درد شانه ها پس از سزارین راه دیگری است که پیش روی شماست به جز آن، می‌توانید از کمپرس سرد و یا گرم نیز برای کاستن درد گردن و شانه استفاده کنید. گاهی شانه درد پس از سزارین به‌خاطر تنش بالاست. اگر فردی استرسی هستید، مطمئن باشید با کنترل تنش و استرس می‌توانید بخش زیادی از دردهای شانه و گردن را کم کنید.
 

برای درمان درد شانه بعد از بیهوشی چه اقداماتی لازم است انجام شود؟

 ما در قسمتی از این مطلب برایتان توضیح دادیم که اکثر دردهایی که در بخش شانه و بلافاصله بعد از عمل سزارین احساس می‌شود، به بیهوشی مرتبط است. یعنی در واقع تزریقی که از ناحیه ستون فقرات برای بی‌حسی انجام شده عامل درد در برخی بخش‌های بدن از جمله کمر، شانه و گردن است که به خودی خود برطرف می‌شود اما بهتر است چند نکته مراقبتی را برای کنترل درد و درمان سریع‌تر رعایت کنید.
 
حفظ وضعیت بدنی برای درمان درد شانه بعد از بیهوشی یکی از اقدامات مهمی است که باید انجام دهید. در هنگام نشستن باید صاف بنشیند و یا به بالش تکیه بدهید تا کمر و شانه‌ها در وضعیت نرمالی قرار بگیرند. گاهی دردهای شکمی و کمردرد باعث می‌شود در به نواحی بالاتنه و شانه‌ها منقل شود که برای جلوگیری از آن بهتر است از گن‌های مخصوص پس از سزارین استفاده نمایید.
 
زمانی که قصد شیردادن به نوزاد را دارید، پشت خود را به طور کاملا صاف نگه دارید به نحوی که ستون فقرات حفظ شود. علاوه بر آن بعد از مشورت گرفتن از پزشک خود ورزش‌های ملایم انجام دهید تا گردش خون به خوبی انجام گیرد. ورزش‌های همچون یوگا، پیلاتس و سایر ورزش‌های سبک دیگر برای کنترل شانه درد بعد از زایمان بسیار مفید و موثر هستند. 
 
اگر بعد از عمل سزارین مجاز به حمام کردن هستید و پزشک شما را در این مورد مجاز کرده است، با آب گرم حمام کنید زیرا موجب کاهش اسپاسم عضلانی، کاهش التهابات و شانه درد می‌شود و همین‌طور گردش خون را نیز افزایش خواهد بخشید. 
به جز این، سعی کنید استراحت کافی داشته باشید زیرا فعالیت بدنی زیاد موجب کشیده شدن عضلات و درد در شانه و سایر بخش‌ها خواهد شد. در نهایت با رعایت مسائل بهداشتی می‌توانید از بروز عفونت که باعث افزایش درد در نواحی مختلف بدن از جمله شانه‌ها می‌شود جلوگیری کنید.
 

درد شانه بعد از سزارین تا چه زمانی ادامه دارد؟

در پاسخ به این سوال که درد شانه‌ بعد از سزارین تا چه مدت زمانی ادامه دار است باید گفت همه چیز وابسته به شرایط مادر است اما به طور معمول درد در ناحیه شانه اگر به‌خاطر بارداری و سزارین بوده باشد، ممکن است تا 6 ماه نیز همراه مادر باشد و در این بین تنها باید از روش‌های درمانی برای کنترل درد استفاده کرد. برای کاستن درد شانه بعد از سزارین و همین‌طور کمتر شدن مدت زمان درد بهتر است رژیم غذایی مناسبی داشته باشید.
ورزش کردن به طور مداوم البته به نحوی که به مفاصل شانه فشاری وارد نشود نیز بسیار مفید خواهد بود. برای این کار می‌توانید از ورزش‌های آبی در صورت امکان استفاده کنید تا درد شانه و مفصل کاهش پیدا کند. با رعایت نکات ساده قطعا طول زمانی که درد در شانه رخ داده کاهش پیدا می‌کند البته بهتر است قبل از همه چیز، برای انجام هر فعالیتی به منظور درمان شانه درد پس از سزارین با پزشک دست صحبتی داشته باشید زیرا گاهی برخی از فعالیت‌ها نه تنها کمکی به درمان درد شانه نخواهند کرد بلکه موجب شدت گرفتن درد خواهد شد.
 
چنانچه علاوه بر ماساژ، ورزش‌های ملایم، استفاده از کمپرس سرد و گرم و یا طب سوزنی در کاهش درد شانه موثر نبود و همین‌طور بیش از 9 ماه از شانه درد می‌گذرد، آنجاست که باید آزمایش‌های لازم برای یافتن علت درد شانه بعد از سزارین مشخص شود. به طور کلی هر چه که زمان می‌گذرد، باید از شدت درد شانه پس از سزارین کاسته شود اما اگر شدت درد بیشتر شد و راه‌های درمانی ذکر شده در کنار مصرف دارو موثر واقع نشد، اقدامات پزشکی برای تشخیص و درمان قطعی درد نیاز است. 
 

نتیجه گیری

در پایان باید گفت نه تنها دوران بارداری بلکه پس از سزارین، درد و اسپاسم عضلانی از مواردی است که برای زنان اتفاق می‌افتد با شدت‌های مختلف که گاهی در مدت زمان چند روز یا چند هفته درمان خواهد شد و گاهی هم پایان یافتن درد شانه ماه‌ها زمان می‌برد. 
در مدت زمانی که درد در شانه خود پس از سزارین احساس می‌کنید بهتر است با انجام دادن ورزش، ماساژ دادن شانه‌، مصرف داروهای کنترل کننده درد از شدت شانه درد بکاهید و در کنار آن نیز برخی موارد را رعایت کنید برای مثال در هنگام شیردادن به نوزاد خود به‌گونه ای بنشینید که فشار بر روی شانه‌ها نیفتند و همین‌طور درست خوابیدن را نیز فراموش نکنید.
در این بخش سعی شد به درد شانه بعد از سزارین پرداخته شود که مشکل بسیاری از زنان است. به جز این، شما در اینجا با ماهیت شانه درد پس از سزارین، یافتن علت اصلی درد شانه پس از سزارین، مواردی که برای رفع شانه درد و همین‌طور گردن پس از سزارین باید به آن توجه کرد، راه‌هایی برای درمان درد شانه سزارین بعد از بیهوشی و این‌که درد شانه بعد از سزارین تا چه زمانی ادامه دارد نیز آشنا شدید و امیدواریم با مطالعه کامل مطلب بتوانید درد به‌وجود آمده در عضلات مختلف مخصوصا شانه را درمان کنید.
 

 

تماس و اخذ نوبت ویزیت با پزشک متخصص
دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو