درد پشت کتف؛ ضربات و کوفتگی‌های دست تا آسیب‌های عصبی و تومورهای احتمالی

به صورت کلی میتوان گفت علت درد پشت کتف مربوط به ناحیه و قسمت خاصی از بدن انسان نیست و با مناطق مختلفی ارتباط دارد. درد پس کتف در بعضی از موارد درمان دائمی و در موارد دیگر درمان دائمی ندارد و فقط قابل کنترل است. ما در ادامه این مطلب به بررسی بیشتر بیماری هایی که منجر به درد پشت کتف شده اند، عوارض و درمان آن و اینکه "برای درد شانه به چه دکتری مراجعه کنیم"، به صورت جامع و کلی میپردازیم.

درد پشت کتف می‌تواند ظواهر مختلفی داشته باشد و به انواع مختلف توسط افراد مبتلا بیان و اظهار شوند. درد پشت کتف می‌تواند بسیار تیز، برنده و خنجری و گاهی تیرکشنده و مبهم و استرس و درد پشت کتف چپ و تنگی نفس و درد پشت کتف باشد که بین دو تیغه‌ی شانه‌ و بین دو کتف احساس شود. 

این دردها میتوانند به قدری شدید باشند که مانع انجام فعالیت‌های روزانه شما شوند. گاهی اوقات بعضی از افراد دردهای مربوط به کتف و پشت کتف را تحت عنوان دردهای بالای ستون فقرات و یا بالای پشت به اصطلاح آپر بکپین هم اظهار می‌دارند.

بسیار مهم است که در بررسی‌ها متوجه شویم که علت این درد چه می‌تواند باشد؛ بسیاری از اوقات علت این دردها، اسپاسم و گرفتگی‌های عضلانی و یا تحت فشار بودن رشته‌های عصبی بر اثر آسیب‌هایی است که به ستون فقرات و رشته‌های مجاور ستون فقرات وارد شده است و در حیطه تخصص ارتوپدی قرار می‌گیرد. در موارد بسیار نادری ممکن است علت درد پشت در خانمها ، اولین نشانه و اولین علامت هشدار دهنده در مورد قریب الوقوع بودن سکته‌ها و حملات قلبی باشد.

علت اول درد پشت کتف؛ شایع‌ترین و رایج‌ترین علتی که باعث درد پس کتف میشود، دردهای مربوط به سیستم عضلانی- اسکلتی و از همه شایع‌تر، کشیدگی ها، اسپاسم ها و گرفتگی‌های عضلات است. 

افرادی که در بازه‌ی زمانی کوتاهی حجم زیادی از فعالیت‌های بدنی را انجام داده اند که تمرکز اصلی این فعالیت‌ها به روی تحرکات و حرکات شانه، بازو و اندام فوقانی و دست‌ها بوده است، این افراد ممکن است بعد از اتمام این فعالیت‌ها و حتی یک یا دو روز بعد از این فعالیت ها اظهار کنند که دچار درد پشت کتف و تنگ‌شدن تنفس و درد پس کتف شده اند، پس به عبارتی استفاده‌ی زیاد از مفصل شانه، بازوها و اندام فوقانی می‌تواند باعث شایع‌ترین علت ایجاد دردهای پشت کتف باشد.

معمولا در این افراد علاوه بر درد متمرکز به روی کتف و پشت کتف، دردهای بالا و کناره‌ی خارجی بازوی همان سمت، درد شانه هم وجود دارد و تا حدودی، محدوده‌ی تحرک مفصل شانه کاهش پیدا کرده است. دلیل اول تحت عنوان دلایل موسکولواسکلتال یا دلایل عضلانی-اسکلتی که شایع‌ترین علت است قرار دارد.

علت دوم درد پشت کتف؛ درگیری‌ها و مشکلات و بیماری‌های مربوط به استخوان و مفاصل است. آرتریت ها یا التهاب های مفصل، هر کدوم از مفاصلی که مجاور و نزدیک به استخوان کتف هستند، می‌توانند به طور مستقیم خودشان درگیر و ملتهب شوند و باعث دردهای ریفرال یا دردهای منتشر شونده ای شوند که فرد آن‌ها را می‌تواند در شانه‌، کتف، ستون فقرات گردنی و حتی قفسه‌ی سینه و دنده‌اش احساس کند.

از علل دیگری که در این دسته قرار می‌گیرند، فشرده شدن عصب‌ها دلیل دیگری است که در زیر گروه مشکلات مفاصل و استخوان ها قرار می‌گیرد. عصب‌های فشرده شده به عبارتی هر فشاری که به روی این رشته‌های عصبی وارد شود که از ستون فقرات دارند جدا میشوند یا اینکه تنه ی عصبی ای را تشکیل داده اند و تحت فشار به علت به طور مثال اسپاسم عضلات یا توده قرار گرفته اند؛ همه‌ی این‌ها می‌توانند باعث ایجاد درد پس کتف و یا کتف شوند.

از عواملی که باعث فشرد شدن رشته‌های عصبی میشوند و با درد کتف همراهی دارند، به موارد زیر اشاره می‌کنیم. مشکلات مربوط به ستون فقرات به طور مثال تنگی نخاع، آرتروز، توده‌ها و تومورهایی که در ستون فقرات نخاعی چه داخل قرار گرفته است و چه از بیرون فشار می آورد و همچنین مشکلات دیسک گردن مانند بیرون زدگی دیسک، برآمدگی دیسک و پارگی دیسک است.

علت بعدی که جزئی از  فشرده شدن عصب ها است و می‌توانیم به آن اشاره کنیم؛ تحت فشار قرار گرفتن رشته‌های عصبی خارج نخاع توسط توده‌ها و تومورها و حتی عضلات دچار اسپاسم و سفتی است.

مورد بعدی ای که می‌توانیم آن را تحت عنوان کلی بنویسیم، میلوپاتی است. میلوپاتی را اینگونه توصیف کنیم؛ هر عاملی که باعث ایجاد فشار و آسیب دیدگی طناب نخاعی و رشته‌های عصبی داخل کانال نخاعی شود. پس همه‌ی این‌ علل ها می‌توانند نهایتا، باعث فشرده شدن عصب و ایجاد دردهای تیر کشنده و ریفرال شوند که یکی از مناطقی که این دردهای ریفرال در آن حس می‌شود، پشت کتف و کتف است.

علت عمده‌ی سوم برای درد پشت کتف علل مربوط به قلب است. از این گروه به 3 اختلال اشاره می‌کنیم. اختلال اول، حملات قلبی  است. حملات قلبی می‌توانند به عنوان هشدار قبل از وقوع اصل خود سکته‌ی قلبی فرد را آگاه کند. یکی از علائم هشدار حملات قلبی، درد پس کتف و استرس و درد پشت کتف چپ است. درد پس کتف و تنگی نفس و درد پشت کتف، درد بالای ستون فقرات، درد بالای پشت یکی از علائم هشدار دهنده بسیار شایع در زنان است؛ یعنی میتوانیم بگوییم که درد قفسه‌ی سینه که در مردان علامت کلاسیک و شایع حمله‌ی قلبی است، در زنان درد قفسه‌ی سینه در مرتبه‌ی اول قرار نمی‌گیرد، زیرا در زنان دردهای کتف، درد شانه، درد بالای پشت به عنوان شایع‌ترین علامت هشدار حملات قلبی است.

این علامت را باید جدی بگیرید، به خصوص اگر سابقه‌ی بیماری‌ها و سکته‌های قلبی در خود دارید. اگر سیگاری، دیابتی، دچار چاقی بخصوص در ناحیه شکم و دارای فشار خون هستید؛ و مهم تر از آنها استرس و درد پشت کتف چپ و تنگ‌شدن تنفس و درد پس کتف داشته اید این علامت ها را جدی بگیرید و فورا با اورژانس تماس بگیرید. از مصرف داروهای خانگی، خوددرمانی‌های خانگی جدا پرهیز کنید، زیرا با این درمان‌های خودسرانه زمان طلایی نجات جان خود را از دست میدهید.

اختلال دوم، دایسکشن آئورت است. دایسکشن آئورت عبارت است از ایجاد یک شکاف که در دیواره‌ی داخلی رگ آئورت ایجاد میشود و یک درد شبیه به شکافته شدن قفسه‌ی سینه اتفاق می افتد. جالب است که باز هم این عارضه‌ی کشنده و بسیار خطرناک در اوایل با درد‌های پشت و در پشت کتف بروز می‌کند.

اختلال سوم، پریکاردیت یا التهاب پرده‌ی پوشاننده‌ی قلب یا التهاب پریکارد قلب است. پریکارد کیسه ای است دو لایه، که قلب را در داخل خود نگه داشته است.

 از یک سمت کاملا به سطح خارجی عضله قلب متصل است و پرده‌ای است که بین دو لایه خود ماده اندکی وجود دارد؛ به علل مختلف از جمله التهاب‌ها که می‌تواند ویروسی باشد، به عنوان مثال به علت ویروس کرونا و سایر ویروس‌ها، به علت ضربه و گاهی به علت بیماری‌های خودایمن مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و بسیاری از بیماری‌های خودایمنی دیگر، این سلول‌های پوشاننده‌ی دیواره این پرده ملتهب میشوند و مایع بیشتری تولید می‌کنند. پریکاردیت یکی از عللی است که باعث ایجاد درد پشت کتف و بالای پشت میشود.

تاکید می‌کنیم که حملات قلبی بالاخص بین زنان می‌تواند با علائم غیر درد قفسه‌ی سینه بخصوص درد پس کتف، شانه یا احساس گرفتگی در ناحیه‌ی بالای پشت بروز کند. این نکته بسیار مهم است و متاسفانه بسیاری از افراد از این موضوع آگاه نیستند و دیر به اورژانس مراجعه می‌کنند. 

گروه عمده‌ی چهارم برای درد پشت کتف، مشکلات مربوط به ریه است. در این دسته چند مثال داریم. بیماری‌های ریوی مانند سرطان های ریه، سرطان‌های پرده‌ی پوشاننده‌ی دور ریه که اصطلاحا پرده جَنب نامیده میشود؛ از مواردی است که بسیار زیاد با دردهای شانه،تیغه‌های شانه، درد پس کتف و تنگ‌شدن تنفس و درد پس کتف و استرس و درد پشت کتف چپ همراهی دارند. 

نوعی تومور وجود دارد که همراهی بسیاری با درد پس کتف دارد؛افرادی که سیگاری هستند و یا سابقه کار کردن طولانی مدت در کارخانه‌ها و کارگاه‌های رنگ سازی و کارگاه‌های مواد شیمیایی را داشته اند، و اکنون درد پشت کتف و پشت را به صورت مزمن دارند، حتما برای رد کردن مشکلات احتمالی ریه به متخصص مراجعه کنند.

از بیماری‌های دیگری که مربوط به ریه‌ است و باعث ایجاد درد پشت کتف و کتف میشود، به دو مورد دیگر هم اشاره می‌کنیم. مورد اول آمبولی‌های ریه است. 

آمبولی ها ریه که به دنبال انسداد شریان های ظریف، آلول‌های انتهایی ریه توسط لخته خون ایجاد میشود، میتواند با تنگی نفس و درد پشت کتف ناگهانی، درد قفسه‌ی سینه‌ی شدید، سرفه ی ناگهانی و استرس و درد پشت کتف چپ ظاهر شود و یکی از علائم همراه آن درد پس کتف است که بسیاری از مواقع درد پس کتف و کتف قبل از اینکه آمبولی به مرحله‌ای برسد که تنگی کامل بدهد و باعث ایجاد علائم پیشرفت انتهایی شود بروز می‌کند. بیماری دیگری که باز هم در زیر مجموعه‌ی ریه است، نوموتوراکس(Pneumothorax) است. نوموتوراکس گاهی تحت عنوان ریه‌ی کلاپس و یا ریه ی روی هم خوابیده هم میگویند.

گروه عمده‌ی پنجم مشکلاتی است که مربوط به قفسه سینه است. مشکلات مربوط به قفسه سینه هم می‌توانند باعث ایجاد درد پشت کتف و پشت شوند؛ قفسه سینه‌ی ما از ضمایم پوست، زیر پوست، عضلات، چربی‌ها و دنده‌ها و عضلات بین دنده ای تشکیل شده است و مشکلات مربوط به هر کدام از این اجزا می‌تواند به علت این که رشته‌های عصبی این مناطق با هم در ارتباط هستند باعث ایجاد درد های ریفرال و یا منتشر شونده به کتف شود.

به عنوان مثال فردی که آبله مرغان و یا زونا دارد و اکنون قفسه سینه و پوست قفسه سینه اش درگیر این بیماری است، میتواند درد پشت کتف و تنگ‌شدن تنفس و درد پس کتف را احساس کند. 

گاهی اوقات گفته میشود به خصوص در افراد سالمند، چون گردن، قفسه سینه و شانه ها در یک سمت از موارد شایع درگیری زونا است، چندین روز قبل از اینکه تظاهرات پوستی تاول مانند و زخم مانند ایجاد شود، معمولا درد پس کتف،پشت، شانه، رخوت، کرختی، سوزن سوزن شدن، حتی دردهای سوزاننده، درد های شدید در کتف ممکن است چند روز قبل از این ضایعات پوستی وجود داشته باشد.

گروه عمده ششم علل مربوط به شکم و لگن است. شکم و لگن و مشکلات آنها می‌توانند باعث ایجاد درد در تیغه شانه و احساس درد پس کتف و تنگی نفس و درد پشت کتف و استرس و درد پشت کتف چپ شوند؛ اما این دلایل همیشه ارجع به علل دیگری که در قسمت بالا نام برده ایم نیستند. 

عضلاتی که در واقع قفسه‌ی سینه یا فضای قفسه‌ی سینه را از شکم جدا می‌کنند و دیافراگم نام دارند، رشته‌های عصبی دارند که به هر دلیل آزرده شود؛ باعث ایجاد دردهای ریفرال میشود که افراد می‌توانند آن را در تیغه‌ی شانه یا کتف و پشت کتف خود احساس کنند.

بسیاری از مواقع، بسیار از مشکلات مربوط به کیسه‌ی صفرا، التهاب‌های کیسه صفرا، بسیاری از التهاب‌های مربوط به کبد، هپاتیت ها به علت این که آن التهاب و تورم و افزایش حجم همراه است و این افزایش حجم نا به جا باعث فشار به روی رشته‌های عصبی دیافراگم شده است، این رشته‌های عصبی دیافراگم باعث ایجاد دردهای ریفرال به کتف و کتف راست و شانه راست میشود.

در مواردی که علت گوارشی برای درد پشت کتف مطرح است و فرد تهوع و استفراغ دارد، استرس و درد پشت کتف چپ، تنگ‌شدن تنفس و درد پس کتف و علائم گوارشی به هم می‌زند و حتی زردی پوست و سایر علائم مربوط به انسداد های صفراوی، مشکلات کبدی را می‌تواند تظاهر کند که فقط در معاینه و بررسی‌های دقیق مشخص میشود. 

به طور مختصر از مشکلات گوارشی و مشکلات شکم و لگن که باعث درد پشت کتف میشوند به موارد زیر اشاره می کنیم. سنگ‌های کیسه صفرا، زخم‌های معده ، زخم عثنی عشر تحت عنوان زخم های پپتیک نامیده میشوند، ریفلاکس اسید معده و همچنین بیماری‌ها و التهاب‌های مربوط به کبد از هپاتیت ها گرفته است تا بعضی از انواع تومورها!

 

علت درد پشت در خانمها چیست؟