معمولا درد کتف و بازو در مفاصل شانه و اطراف آن رخ می دهد. تشخیص درد کتف و بازو از گردن درد تنها توسط پزشک متخصص صورت می‌گیرد. باید توجه داشت که در برخی موارد درد های گردن سبب بروز درد شانه شده و با درمان گردن درد شانه نیز بهبود پیدا می‌کند. شانه‌ها بیشترین میزان حرکت را در بین مفاصل بدن بر عهده خواهند داشت. معمولا شانه درد در اثر وجود یک بیماری یا آسیب دیدگی رخ می هد که بر ساختارهای مفصل شانه تاثیر خواهد گذاشت. ممکن است درد شانه و بازو تا چند هفته، یا چند سال یا حتی برای همیشه با فرد همراه باشد.
درهمین ابتدای مقاله هشدار می‌دهیم دردهایی که در شانه و کتف احساس میکنید ممکن است به مشکلات قلبی مربوط باشد و مراجعه دیرهنگام به پزشک ممکن است عوارض جدی برای فرد به همراه داشته باشد. حال ممکن است سوال پیش بیاید که برای درد شانه به چه دکتری مراجعه کنیم؟ برا پاسخ به این سوال با همراه باشید.
دردهای کیسه صفرا و علل گوارشی نیز دردهایی هستند که در کتف راست احساس میشوند. باید توجه داشت در صورتی که به موقع مشخص شود که درد شانه به چه دلیل است و درمان مناسب صورت گیرد، درد به طور چشمگیری کاهش یا درمان خواهد شد.
بورسیت:
کیسه های سینوویال یا بورس ها، حاوی مایعی هستند که در مفاصلی از جمله شانه وجود دارند. این کیسه‌ها سبب کاهش اصطکاک بین استخوان ها وعضلات خواهند شد. در برخی موارد، استفاده بیش از حد از شانه سبب التهاب و باد کردن بورس بین تاندون شانه و استخوان کتف می گردد که عارضه ی بورسیت نام دارد.
تاندونیت:
تاندونیت بیشتر در اثر از بین رفتن تاندون در اثر گذشت زمان رخ می دهد. تاندونیت شامل دو نوع حاد و مزمن می باشد. انجام فعالیت هایی مثل پرتاب بیش از حد توپ یا کار در بالای سر می توانند سبب بروز تاندونیت حاد گردند. بیماری های تخریبی مانند آرتروز شانه می توانند باعث ایجاد تاندونیت مزمن شوند. آرتروز شانه از بیماری های بالینی می باشد که درآن غضروف مفصل دچار فرسایش و ساییدگی خواهد شد. در شرایط عادی، سطح استخوان های مفصل با غضروف پوشیده شده و این سطح هموار می باشد.
در اثر بیماری آرتروز غضروف مفصلی به تدریج دچار آسیب شده و درنتیجه استخوانی که در زیر آن قرار دارد بیرون خواهد زد. در بیشتر موارد، هدف از درمان آرتروز شانه، کاهش درد و کمک به ترمیم غضروف فرسایش یافته و صدمه دیده با کمک فیزیوتراپی می باشد. تاندون های شانه که دچار آسیب می شوند دارای عضلات گرداننده ی شانه هستند.
پارگی تاندون:
احتمال دارد پارگی تاندون ها در اثر یک آسیب شدید، یک جراحت ناگهانی و یا در اثر بالا رفتن سن ایجاد شوند. معمولا پارگی های تاندون شانه بسیار کوچک هستند اما ممکن است به قدری بزرگ باشند که سبب جدا شدن تاندون گردند. در اثر پارگی کامل، تاندون از محل اتصال به استخوان جدا شده و آسیب به تاندون های عضلات گرداننده ی شانه و عضلات دو سر بازو، از انواع پارگی تاندون به شمار می روند.
بی ثباتی:
بی ثباتی شانه زمانی که انتهای استخوان بازو از مفصل شانه به سمت بیرون مایل شود رخ می دهد. مشکل بی ثبات می تواند در اثر یک جراحت یا استفاده ی بیش از حد ایجاد گردد. در رفتگی شانه ممکن است جزئی بوده و در اثر آن انتهای استخوان بازو از مفصل شانه خارج گردد که به آن در رفتگی ناقص گفته می شود.
در اثر ضعیف یا پاره شدن رباط ها و تاندون ها در اطراف شانه، در رفتگی به طور مداوم رخ می دهد. در رفتگی های مکرر، ناقص یا کامل، با درد همراه هستند و سبب سستی و لرزش دست می گردند. در اثر تکرار در رفتگی ها احتمال بروز آرتروز در مفصل نیز افزایش خواهد یافت.
آرتروز:
احتمال دارد درد شانه بازو در اثر آرتروز ایجاد شده باشد. آرتروز دارای انواع مختلفی است که رایج ترین نوع آن شانه استئوآرتریت بوده که به آرتروز پیری معروف گردیده است. علائم این آرتروز شامل التهاب، درد و گرفتگی شانه است که معمولا از سنین میانی آغاز و با گذر زمان پیشرفت خواهد کرد.
احتمال دارد استئوآرتریت در اثر آسیب دیدگی‌های ناشی از ورزش یا در اثر فرسودگی مزمن و پیری ایجاد گردد. همچنین انواع دیگر آرتروز در اثر پارگی های عضلات گرداننده ی شانه، عفونت یا التهاب ایجاد خواهند شد. معمولا برای کاهش دردهای آرتروز، افراد از حرکت دادن شانه خودداری کرده که این موضوع سبب سفت شدن و گرفتگی بافت های نرم مفصل می گردد.
ترک یا شکستگی استخوان:
ترک های شانه در استخوان های ترقوه، بازو و کتف بروز می یابند. مشکل ترک در بیماران مسن به دلیل افتادن از ارتفاع کم و در بیماران جوان در اثر آسیب های شدید مثل تصادف رانندگی یا حوادث ورزشی به وجود می آید. ترک ها معمولا با درد بسیار شدید و کبودی همراه خواهند بود.
درد شانه و بازوی راست شاید به این دلیل که بیشتر افراد راست هستند. اما مشکلات ارتوپدی دیگر از جمله شانه یخ زده، التهاب و پارگی تاندون ها، تومورها، شکستگی ها و آرتروز شانه به طور یکسان در هر دو شانه ایجاد می شوند. همچنین برخی از دردها مانند سنگ کیسه صفرا، مشکلات کبدی، سرطان سینه راست و یا حتی مشکلات قلبی، با درد شانه راست همراه خواهند بود.
شانه نابرابر به وضعیتی اطلاق می شود که یکی از کتف ها بالاتر یا پایین تر از دیگری قرار گیرد. علت ایجاد شانه نابرابر، قرار داشتن در وضعیت بدنی نادرست برای مدت طولانی، حمل یک طرفه کیف، نشستن های یک طرفه و گرفتن گوشی با گردن و شانه، نوشتن مداوم با یک دست، ورزش هایی مانند گلف و تنیس، استفاده بیش از حد از عضو در اندام فوقانی و کج گردنی می باشد.
حملات قلب:
درد شانه و بازو سمت چپ معمولا در اثر پیری ایجاد می شود. در کنار پیری، درد ناگهانی یا غیرمعمول بازو یا شانه چپ می تواند از علائم یک مشکل پزشکی جدی تر مثل حمله قلبی بوده که ممکن است نشان از یک آسیب باشد که نیاز به درمان خواهد داشت. درد شانه و بازوی چپ از علائم حمله قلبی است که در کنار سایر علائم بروز پیدا می کند.
معمولا حملات قلبی به دلیل تنگ شدن رگ کرونر رخ می هد. رگ ها در اثر تجمع پلاک باریک شده و در صورتی که یک تکه پلاک از دیواره شریان جدا شود، ممکن است جریان خون غنی از اکسیژن به قلب را قطع نماید و سبب حمله قلبی گردد. درد دست چپ نیز از علائم حمله قلبی می باشد. اعصابی منشعب از قلب و آن هایی که از بازو بیرون می آیند سیگنال های یکسانی را به سلول های مغزی ارسال می نمایند.
در نتیجه ، مغز نمی تواند منبع درد را تشخیص دهد. این عارضه درد ارجاعی نام دارد و در اثر آن فردی که دچار حمله قلبی می شود، ممکن است بدون درد قفسه سینه احساس درد کتف و بازو را نیز تجربه نماید. در صورتی که درد ناگهانی دست چپ در چند دقیقه تشدید شد یا در کنار هر یک از علائم زیر ظاهر شود باید بیمار سریعا به اورژانس مراجعه نماید.
۱- درد و ناراحتی در مرکز قفسه سینه که طول بکشد یا برطرف شود.
۲- درد ناگهانی یا ناراحتی غیرمعمول در پشت، گردن، فک یا پایین شکم
۳- تنگی نفس با یا بدون درد قفسه سینه
۴- سوء هاضمه
۵- تهوع یا استفراغ
6- تعریق ناگهانی
7- گرگرفتگی
ناراحتی قفسه سینه به صورت فشار، سفت شدن، سوزش یا به تدریج درد خود را نشان می دهد. با این وجود، زنان در مقایسه با مردان در هنگام حمله قلبی علائمی مانند تنگی نفس و حالت تهوع را بیشتر تجربه می نمایند. احتمال دارد افراد این علائم را به اشتباه به ویروس، سوء هاضمه یا استرس نسبت دهند. چنان چه فردی هر گونه تهوع ناگهانی، استفراغ، تنگی نفس یا درد در
زیر شکم داشته باشد باید به پزشک مراجعه نماید.
آ
نژین قلبی:
اشخاصی که دچار آنژین می شوند، در اثر دریافت اکسیژن کمتر از نیاز قلب، احساس ناراحتی یا درد را تجربه می نمایند. همراه با درد دست چپ، ممکن است درد بين شانه ها، گردن، پشت یا فک ظاهر گردد. آنژین یک حمله قلبی نیست و نشان از یک مشکل قلبی خواهد بود. گرفتگی یا تنگ شدن عروق کرونر نیز از علت آنژین می باشند.
انتخاب روش های درمانی درد کتف و بازو به علت آن بستگی دارد. در این شرایط درد ایجاد شده با استفاده از روش های محافظه کارانه درمان می گردد. در ادامه به شرح این روش ها می‌پردازیم.
سرما یا گرما درمانی:
در زمان بروز درد کتف و بازو مهم است که به شانه استراحت داده و از انجام فعالیت هایی که سبب تشدید درد می گردند یا فشار اضافی به مفصل وارد می نمایند، پرهیز شود. در این شرایط می توان از روش های درمانی مثل سرد یا گرم کردن ناحیه آسیب دیده به جهت کاهش درد و التهاب ایجاد شده استفاده نمود.
دارو درمانی:
مصرف داروهایی مثل استامینوفن سبب کاهش و درمان درد کتف و بازو می گردد و استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئید می تواند کمک کننده باشد. مصرف این داروها ممکن است عوارض جانبی از جمله درد معده، خون ریزی سیستم گوارش، و در موارد نادر مشکلات کبد و کلیه را برای فرد همراه داشته باشد.
ممکن است درد شانه ای که با داروهای مسکن بهبود پیدا نکرده با تجویز داروهای قوی تر مثل سلبرکس درمان شود. مصرف این داروها ممکن است با خون ریزی سیستم گوارشی و عوارض جانبی قلبی و عروقی همراه باشد. چنان چه درد کتف و بازو در اثرعفونت ایجاد شده باشد، می توان داروهای آنتی بیوتیک مصرف نمود. چنان چه داروهای آنتی بیوتیک خوراکی نتواند تاثیر کافی را برای به همراه داشته باشند، احتمال دارد نوع تزریقی این داروها توسط پزشک تجویز شود.
تزریق:
تزریق کورتیزون‌ها در درمان بعضی انواع شانه درد که با روش های محافظه کارانه بهبود پیدا نکرده اند، توصیه می‌شود. این روش درمانی با تزریق مستقیم کورتیزون به شانه همراه است. لازم به ذکر است با گذشت زمان، تزریق کورتیزون می تواند سبب ضعیف شدن و وارد شدن آسیب به بافت ها و ساختارهای داخل مفصل گردد.
فیزیوتراپی:
روش‌های مختلف فیزیوتراپی می توانند در کم شدن میزان درد و التهاب ایجاد شده و تقویت عضلات و کاهش سایش آنها در مفصل شانه استفاده شوند. همچنین فیزیوتراپی می تواند برای آموزش مکانیزم های صحیح بدن که می تواند کاهش ریسک عود مجدد شانه درد را به همراه داشته باشد، موثر واقع شود. در بعضی از انواع شانه درد باید مفصل بی حرکت باشد. در بیشتر موارد، این آسیب دیدگی طی سه ماه درمان می گردد.
عمل جراحی:
چنان چه درد کتف و بازو و ضربه های وارد شده به شانه شدید باشد ممکن است پزشک عمل جراحی را برای درمان بیمار توصیه نماید. عمل جراحی شانه به صورت باز یا عمل آرتروسکوپی توسط متخصص انجام می گیرد. همچنین جهت کاهش درد و مشکلات کتف و بازو پس از جراحی شانه سرما و گرما درمانی، دارودرمانی و … مورد استفاده قرار می گیرند. پس از انجام عمل جراحی یک دوره بی حرکت سازی و فیزیوتراپی جهت بازیابی توان عضلات توصیه خواهد شد.
درد شانه برای چیست سوالی است که افراد بسیاری را به خود درگیر کرده است. بسیاری از بیمارانی که به پزشک متخصص در کلینیک های تخصصی مراجعه می نمایند، در اثر وضعیت نادرست نشستن به این بیماری دچار شده اند. درد کتف و بازو در بین افرادی که پشت میز کار می کنند، کسانی که در خانه بی تحرک هستند و دانش آموزانی که کیف های سنگین حمل می کنند رایج است. در ادامه به شرح روش های درمانی خانگی برای درد کتف و بازو پرداخته می شود.
ماساژ سرکه سیب:
از آن جایی که سرکه سیب یک عامل ضد التهابی و قلیایی است سبب تسکین دردها می گردد. خاصیت ضد التهابی سرکه سیب برای درمان التهاب هایی که باعث درد شانه می شوند بسیار توصیه شده است. توصیه می شود محل درد با سرکه سیب ماساژ داده شود. ماساژ سرکه سیب سبب افزایش سرعت گردش خون، تجدید سلول ها و بافت های آسیب دیده می گردد.
استفاده از یخ:
از کاربردی ترین روش ها برای تسکین درد کتف و شانه استفاده از یخ می باشد. یخ دارای اثرات ضد التهابی است که درد و التهاب را تسکین خواهد داد. ممکن است در اثر برداشتن یک وسیله سنگین، درد موقتی در شانه ها ایجاد گردد که در این موارد ماساژ دادن با یخ کمک کننده خواهد بود.
زردچوبه:
زردچوبه دارای خواص ضد التهابی است که التهاب و تورم را تسکین می بخشد. ماده فعال زردچوبه کورکومین نام داشته که دارای خواص مهار کننده التهاب می باشد. همچنین این ادویه یک مسکن عالی برای تسکین درد است.
زردچوبه را می توان به صورت خوراکی همراه با شیر استفاده نمود یا در وعده های غذایی گنجاند. همچنین می‌توان به صورت موضعی برای درد کتف و بازو استفاده نمود یا پودر زردچوبه و روغن نارگیل را با هم مخلوط کرده و قبل از خواب روی ناحیه شانه ماساژ داده و با پارچه ای پوشانده شود.
روغن اسطوخودوس:
یکی از روش های درمانی خانگی درد کتف و بازو که بسیار توصیه می شود استفاده از روغن اسطوخودوس می باشد. می توان این روغن رار روی محل درد ماساژ داده و یا چند قطره از این روغن را به آب حمام اضافه نمود. استفاده از این روغن سبب شل شدن ماهیچه ها می گردد.
راه مشخصی برای پیشگیری از درد کتف و بازو وجود ندارد. بنابراین برای کمک به جلوگیری از شانه درد، توصیه می شود از استفاده ی بیش از حد از مفاصل شانه خودداری کرده و مراقبت های لازم در زمان فعالیت هایی که سبب وارد شدن فشار به مفاصل شانه می گردند، صورت گیرد. انجام صحیح فعالیت ها و قرار گرفتن شانه در وضعیت مناسب، گرم کردن عضلات و انجام حرکت های کششی می توانند در کاهش و درمان دردهای شانه موثر باشند.
توصیه می شود پیش از انجام برنامه های تمرینی برای کمک به تقویت عضلات شانه با پزشک متخصص مشورت شود. درمان دردهای شانه در صورتی که زودهنگام به پزشک متخصص در کلینیک های تخصصی مراجعه شود با روش های بالا به سادگی صورت می پذیرد. اما در صورتی که بیماری پیشرفت کند استفاده از روش های بالا نمی تواند کمک کننده باشد و پزشک به ناچار عمل جراحی را توصیه خواهد کرد.