نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
عمل دیسک کمر برای بار دوم: پیچیده‌ترین مرحله درمان
تصور کنید پس از ماه‌ها درد طاقت‌فرسا زیر تیغ جراحی رفته‌اید تا از شر دیسک کمر خلاص شوید؛ اما حالا دوباره از نو شروع شده؛ درد در ناحیه کمر یا پاها برگشته، پاهایتان بی‌حس و راه‌رفتن برایتان دشوار شده؛ اینجا دقیقاً کابوس عمل دیسک کمر برای بار دوم آغاز می‌شود.
عمل مجدد دیسک کمر زمانی انجام می‌شود که درد و علائم نه تنها کاهش نیافته بلکه تشدیدتر هم شده است. این وضعیت دلایل مختلفی دارد، از بازگشت فتق دیسک گرفته تا آسیب‌های جدید به مهره‌ها. اما اگر این وضعیت نادیده گرفته شود، با عوارضی چون: دردهای مداوم و غیرقابل‌تحمل، بی‌حسی دائمی اندام تحتانی، از‌دست‌دادن توانایی راه‌رفتن یا حتی از کنترل خارج‌شدن ادرار و مدفوع مواجه می‌شود.
در اینجا همه‌چیز را دربارۀ عمل مجدد بررسی می‌کنیم؛ از دلایل و علائم گرفته تا عوارض، مراقبت‌ها و روش‌های درمانی موجود. همچنین به معرفی بهترین مراکز جراحی دیسک کمر با لیزر در تهران می‌پردازیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
علائم عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی
شاید شما نیز با شنیدن اصطلاح عمل دوبارۀ دیسک کمر با سؤالات مختلفی در ذهن خود مواجه شده باشید. بسیاری از افراد از خود می‌پرسند چه ضرورتی دارد که برخی پزشکان انجام این عمل را برای بار دوم به بیماران خود پیشنهاد می‌دهند؟ واقعیت این است که دلایل متعددی وجود دارد که باعث می‌شود بیماران به جراحی مجدد جابه‌جایی مهره‌های کمر نیاز پیدا کنند. در ادامه به مهم‌ترین این دلایل می‌پردازیم:
-
به‌وجود آمدن دوبارۀ مشکلات دیسک: در برخی موارد، بیمار عمل اول را با موفقیت پشت سر گذاشته اما پس از مدتی با مشکلات جدیدی در سایر نواحی کمر روبه‌رو می‌شود. گاهی همان دیسکی که در عمل قبلی مورد جراحی قرار گرفته، دوباره دچار آسیب می‌شود. این اتفاق بیشتر در اثر فشار بیش از حد به ناحیه ستون فقرات رخ می‌دهد.
-
ترمیم ناموفق: جراحی دیسک کمر از جمله عمل‌هایی است که نیاز به دقت، تخصص بالا و تجربۀ کافی دارد. در مواردی دیده شده که نتیجۀ عمل نخست موفقیت‌آمیز نبوده و ترمیم دیسک به درستی انجام نشده است. بیمار پس از مدتی درمی‌یابد که مشکل اصلی همچنان باقی‌ست. در چنین شرایطی، برای تسکین درد و بازگرداندن عملکرد طبیعی کمر، عمل دوم ضروری می‌شود.
-
عود درد: در برخی بیماران، عمل اول تنها برای مدت کوتاهی مؤثر بوده است. پس از گذشت چند هفته یا چند ماه، درد دوباره بازمی‌گردد؛ این بار با شدتی بیشتر و ناراحتی‌های گسترده‌تر. علت این وضعیت مربوط به ترمیم ناقص یا بروز مشکلات جدید در ناحیۀ دیسک است. در چنین مواردی، پزشکان انجام مجدد عمل جراحی را توصیه می‌کنند.
-
عدم مهارت پزشک معالج: یکی از دلایل تکرار جراحی، عدم تبحر و تجربۀ کافی پزشک در جراحی اول است. اگر فرد تحتِ عمل، توسط پزشکی فاقد تخصص و مهارت کافی قرار گرفته باشد، نتایج عمل نه تنها رضایت‌بخش نخواهد بود، بلکه گاهی وضعیت بیمار را نیز بدتر می‌کند. محدود شدن دامنۀ حرکتی، باقی ماندن یا حتی افزایش درد و کاهش توانایی انجام فعالیت‌های روزانه، از جمله نشانه‌هایی هستند که نیاز به بررسی مجدد و عمل دوم را نشان می‌دهند. در این موارد، مراجعه به پزشک متخصص و باتجربه الزامی است. پس از ارزیابی دقیق، جراحی مجدد دیسک کمر به‌عنوان راه‌حل پیشنهادی مطرح می‌شود.
مزایا و معایب عمل دیسک کمر برای دومین بار
جراحی مجدد دیسک کمر یکی از راه‌های درمانی در مواردی است که مشکلات جابه‌جایی مهره‌ها پس از عمل اول همچنان باقی می‌مانند. این جراحی از طریق کمر انجام می‌شود و هدف آن کاهش درد و بازگرداندن عملکرد طبیعی به ستون فقرات است. در ادامه، به بررسی مزایا و معایب این روش درمانی می‌پردازیم:
مزایای جراحی دیسک کمر برای بار دوم
برخی بیماران حتی پس از نخستین جراحی دیسک، همچنان با دردهای ناحیۀ کمر درگیر هستند. در چنین شرایطی، انجام جراحی دوم باعث کاهش فشار شدید دیسک‌ها بر اعصاب شده و درد مزمن را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. با بهبود عملکرد مهره‌ها و کاهش محدودیت‌های حرکتی، امکان بازگشت به زندگی عادی و انجام فعالیت‌های روزمره فراهم می‌شود. در نتیجه، کیفیت زندگی افزایش یافته و فرد بدون احساس ناراحتی یا درد، به امور شخصی و شغلی خود ادامه می‌دهد.
معایب جراحی دیسک کمر برای بار دوم
همۀ اعمال جراحی با درصدی از خطر و عارضه همراه هستند، و جراحی مجدد دیسک کمر نیز از این قاعده مستثنا نیست. عوارضی مانند: خونریزی، عفونت، ایجاد توده چربی در ناحیه عمل یا مشکلات دیگر، بخشی از چالش‌های احتمالی این روش درمانی به شمار می‌روند. روند بازیابی پس از عمل دوم، در بسیاری از موارد طولانی‌تر از عمل نخست است و نیاز به مراقبت بیشتری دارد. انجام مستمر فیزیوتراپی و رعایت دقیق دستورات پزشک، به بهبود سریع‌تر بیمار کمک می‌کند. با این حال، در برخی موارد، محدودیت‌های حرکتی تا پایان دوره نقاهت یا حتی پس از آن ادامه پیدا می‌کند و دست‌یابی به وضعیت جسمانی پیشین امکان‌پذیر نمی‌شود.
آیا جراحی دیسک کمر برای بار دوم راه‌حل مناسبی است؟
یکی از پرسش‌های مهم برای بسیاری از بیماران این است: «آیا عمل جراحی دیسک کمر برای دومین بار، واقعاً به من کمک می‌کند؟» پاسخ به این پرسش به عوامل گوناگونی وابسته است و تصمیم نهایی تنها پس از ارزیابی دقیق پزشکی گرفته می‌شود. متخصصان، ابتدا وضعیت ستون فقرات، شدت آسیب، و مزایا و معایب احتمالی جراحی را بررسی می‌کنند تا بتوانند بهترین مسیر درمان را پیشنهاد دهند.
در صورتی که دردهای شدید ناحیۀ کمر، ناشی از آسیب‌دیدگی دیسک، زندگی روزمره را مختل کرده باشند، جراحی مجدد دیسک کمر، در صورت انجام توسط یک پزشک باتجربه، باعث کاهش درد و بهبود عملکرد می‌شود. این نوع جراحی، زمانی مؤثر واقع می‌شود که درد، آزادی حرکت فرد را به شدت محدود کرده باشد و دیگر روش‌های درمانی نتیجه‌ای در پی نداشته باشند.
پیش از آن‌که جراحی دوم توصیه شود، معمولاً پزشکان از روش‌های غیرجراحی مانند: دارودرمانی، فیزیوتراپی، تزریق‌های موضعی یا تمرینات ویژه استفاده می‌کنند. تنها در صورت بی‌نتیجه‌ماندن این راه‌ها، جراحی به عنوان گزینۀ بعدی در نظر گرفته می‌شود.
در نهایت، تصمیم دربارۀ انجام جراحی دوم دیسک کمر باید بر پایۀ نظر تخصصی پزشک اتخاذ شود. او با تکیه بر تجربه و آگاهی خود، و پس از بررسی تمام گزینه‌های درمانی، مشخص می‌کند که جراحی انتخاب مناسبی هست یا خیر. گفتگو با پزشک و آگاهی کامل نسبت به وضعیت بدن، گام نخست برای انتخاب بهترین مسیر درمانی است.
پیش از عمل دوم جابه‌جایی مهره‌های کمر، چگونه آماده شویم؟
حال که تا حدودی با ضرورت انجام عمل جراحی جابه‌جایی مهره‌های کمر برای بار دوم آشنا شدید، خوب است کمی هم دربارۀ آمادگی‌های لازم برای این عمل صحبت کنیم. در نخستین جلسۀ مشاوره با پزشک متخصص، باید جزئیات کامل مربوط به جراحی مجدد به روشنی برایتان توضیح داده شود. پزشک موظف است شیوۀ انجام عمل و انتظارات پس از آن را به صورت دقیق و شفاف با شما در میان بگذارد.
همچنین آگاهی از مراحل پس از عمل اهمیت زیادی دارد. این مراحل شامل مدت‌زمان بستری در بیمارستان، جلسات فیزیوتراپی، و تغییراتی است که احتمال دارد در روند فعالیت‌های روزمره شما ایجاد شود. اطلاع دقیق از این نکات به شما کمک می‌کند تا آمادگی ذهنی و جسمی کافی برای عبور از این مسیر دشوار داشته باشید.
بدون شک، هر عمل جراحی با عوارض خاص خود همراه است و جراحی دیسک کمر برای بار دوم نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین باید در جلسه‌های مشاوره، دربارۀ ریسک‌ها و پیامدهای احتمالی این عمل با پزشک خود صحبت کنید. این عوارض شامل: عفونت، خونریزی، آسیب به اعصاب یا عضلات، و سایر مشکلات مربوط به روند جراحی هستند که در برخی بیماران بروز می‌کنند.
در مجموع، جراحی دوم جابه‌جایی مهره‌های کمر از جمله جراحی‌های پیچیده به شمار می‌رود و نیازمند همکاری تنگاتنگ با تیمی از پزشکان متخصص و باتجربه است. توصیه می‌شود تمام پرسش‌ها، نگرانی‌ها و ابهامات خود را بدون تردید با پزشکتان در میان بگذارید تا راهنمایی‌های لازم برای انتخاب آگاهانه‌تر را دریافت کنید.
آیا انجام عمل دیسک کمر برای دومین بار ضروری است؟
شاید بپرسید انجام عمل دیسک کمر برای دفعه‌ی دوم، چه ضرورتی دارد؟ تصمیم برای انجام چنین عملی زمانی مطرح می‌شود که مشکلات کمری شدت یافته باشند و آسیب‌دیدگی ناشی از جابه‌جایی مهره‌های کمر، به مرحلۀ حاد و غیرقابل‌تحملی رسیده باشد. همچنین، اگر عمل اول جابه‌جایی مهره‌های کمر نتیجۀ مطلوبی به همراه نداشته باشد، هیچ راهی جز جراحی مجدد پیش روی پزشکان باقی نمی‌ماند.
در ادامه، برخی از مهم‌ترین دلایلی که انجام مجدد عمل جابه‌جایی مهره‌های کمر را به یک ضرورت تبدیل می‌کنند، معرفی شده‌اند:
-
درد شدید و مزاحم: در بسیاری از بیماران، فشردگی دیسک موجب بروز درد شدید در ناحیۀ کمر و پایین‌کمر می‌شود. این دردها گاهی به اندازه‌ای آزاردهنده هستند که نه تنها فعالیت‌های روزمره را مختل می‌کنند، بلکه کیفیت زندگی فرد را نیز به شدت کاهش می‌دهند.
-
تنگی کانال نخاعی: فشار حاصل از دیسک آسیب‌دیده بر کانال نخاعی و ریشه‌های عصبی، در بسیاری از موارد به تنگی کانال نخاعی منجر می‌شود. این وضعیت، اختلالات جدی در عملکرد سیستم عصبی ایجاد کرده و به کاهش محسوس توانایی‌های حرکتی و حسی در اندام‌ها منتهی می‌شود.
-
عدم اثربخشی درمان‌های غیرجراحی: در مواردی، درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، داروها، تزریقات موضعی و تغییر در سبک زندگی، اثربخشی کافی نداشته و به بهبودی مطلوب منجر نمی‌شوند. در چنین شرایطی، عمل جراحی مجدد جابه‌جایی مهره‌ها به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی از سوی پزشکان مطرح می‌شود.
-
عدم موفقیت عمل اول: در برخی از بیماران، نتیجه‌ی عمل اول دیسک کمر با آنچه متخصصان انتظار داشته‌اند، فاصله دارد. در این شرایط، پزشک تشخیص می‌دهد که بیمار باید برای بار دوم تحت عمل جراحی قرار گیرد تا مشکلات ساختاری مهره‌ها به صورت ریشه‌ای برطرف شوند.
مراقبت‌های قبل و بعد از عمل دوم دیسک کمر
مراقبت‌های قبل و بعد از جراحی مجدد جابه‌جایی مهره‌های کمر بسیار مهم و تأثیرگذار هستند. توجۀ دقیق به این مراقبت‌ها کمک می‌کند تا بهترین نتایج از عمل حاصل شود. در ادامه، با مهم‌ترین اقدامات پیش و پس از عمل دیسک کمر آشنا می‌شوید:
مراقبت‌های قبل از عمل
پیش از هر چیز، لازم است با پزشک متخصص مشورت کرده و به تمام توصیه‌های پیش از عمل با دقت عمل کنید. پزشک ابتدا وضعیت دقیق ستون فقرات را ارزیابی می‌کند و پس از بررسی‌های لازم، در صورت نیاز، تصمیم به انجام جراحی دوم می‌گیرد. پیش از شروع عمل، تصویربرداری‌هایی مانند: ام‌آرآی یا سی‌تی‌اسکن از ناحیۀ کمر انجام می‌شود تا محل دقیق جابه‌جایی مهره‌ها مشخص شود. همچنین، آزمایش خون و سایر تست‌های تشخیصی انجام خواهند شد. اگر داروهایی مصرف می‌کنید، پزشک دربارۀ قطع یا ادامه آن‌ها پیش از عمل دستورالعمل مشخصی ارائه خواهد داد. معمولاً توصیه می‌شود که از شب قبل از جراحی ناشتا باشید.
مراقبت‌های پس از عمل
پس از انجام جراحی مجدد، برای مدتی مشخص در بیمارستان بستری خواهید بود تا روند بهبودی تحت نظر پزشکان قرار گیرد و نتیجۀ عمل ارزیابی شود. بعد از ترخیص، مراقبت در منزل اهمیت زیادی دارد. لازم است دستورالعمل‌های پزشک به دقت رعایت شوند.
اغلب متخصصان برای بازگشت سریع‌تر توان جسمی، جلسات فیزیوتراپی را توصیه می‌کنند. پس از عمل باید به مراکز فیزیوتراپی مراجعه کرده و تمرینات لازم را تحت نظر فیزیوتراپیست‌ها انجام دهید تا عملکرد کمر به تدریج بهبود پیدا کند.
داروهای تجویزشده توسط پزشک باید دقیق و به موقع مصرف شوند. این کار به پیشگیری از عفونت، کاهش درد و بهبود دوران نقاهت کمک می‌کند. همچنین برخی فعالیت‌های فیزیکی و ورزش‌ها تا مدتی باید کنار گذاشته شوند. اختصاص زمان کافی برای استراحت در منزل نقش مهمی در تسریع روند بهبودی و بازگشت به زندگی عادی ایفا می‌کند.
سخن پایانی
در نهایت، تصمیم برای عمل دیسک کمر برای بار دوم آسان نیست. این جراحی نقطۀ پایانی برای دردهای مزمن است، اما در عین حال نیازمند بررسی دقیق، تشخیص صحیح و اعتماد به تیمی متخصص و مجرب است. اگرچه بسیاری از بیماران پس از جراحی اول امید به بهبودی کامل دارند، اما بازگشت علائم، یا شدت گرفتن آن‌ها، نشانه‌ای جدی از نیاز به بررسی مجدد و حتی جراحی دوم خواهد بود. در این مسیر، انتخاب درست‌ترین کلینیک و پزشک معالج نقشی حیاتی دارد.
کلینیک تخصصی ما با بهره‌گیری از به‌روزترین تجهیزات، تیمی از جراحان ستون فقرات با سابقۀ موفق در عمل‌های پیچیده و سیستم پشتیبانی حرفه‌ای، آمادۀ همراهی شما در این مسیر دشوار اما قابل مدیریت است. ما باور داریم که هیچ دردی نباید تحمل شود و هیچ تصمیمی نباید بدون آگاهی گرفته شود. در کلینیک ما، هر بیمار با رویکردی شخصی‌سازی شده بررسی می‌شود و سپس بهترین گزینه‌ی درمانی با توجه به شرایط خاص او انتخاب می‌شود.
اگر در آستانۀ تصمیمی مهم هستید، با ما مشورت کنید؛ ما همراه مطمئن شما در مسیر درمان خواهیم بود.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو