نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

عمل غیر تهاجمی دیسک کمر: راهکاری مؤثر در درمان بیماری‌های دیسک کمر

دیسک کمر: یک نگاه کلی

ساختار دیسک داخل کمر

وظایف دیسک درون کمر

• ♦ حمایت از نخاع فشرده: دیسک‌های کمری همچون یک وسیله فیلتر کننده عمل می‌کنند که فشارهای وارد شده به ستون فقرات را جذب و تخلیه می‌کنند.
• ♦ اتصال مهره‌ها:  دیسک‌ها به مهره‌های ستون فقرات وصل می‌شوند و از آنها به‌عنوان نقاط اتصال بین مهره‌ها استفاده می‌کنند.
• ♦ اجازه حرکت‌های انعطاف‌پذیر:  دیسک‌ها به مهره‌ها اجازه حرکت‌های فلکسیون، اکستنشن و روتاسیون را می‌دهند و در نتیجه منجر می‌شوند که شخص فعالیت‌های روزانه خود را به طرز صحیح انجام دهد.

عمل غیر تهاجمی دیسک کمر: توضیحات عمیق

مراحل عمل غیر تهاجمی دیسک کمر

• ♦ تصویربرداری دقیق:  قبل از هر اقدامی، انجام تصویربرداری دقیق از ناحیه دیسک داخل کمر ضروری است. این تصاویر به جراح اطلاعات دقیق در مورد محل و اندازه مشکل را می‌دهند.
• ♦ تخلیه فشار: در مرحله اصلی عمل، جراح با استفاده از ابزارهای نوری و میکروسکوپ، فشار فیزیکی و عصبی را کاهش می‌دهد. این کار به بازسازی دیسک کمک کرده و فشار از روی عصب‌ها کم می‌شود.
• ♦ بسته‌بندی و آماده‌سازی: بعد از تخلیه دقیق فشار، دیسک مورد آماده‌سازی قرار می‌گیرد. اگر لازم باشد، مواد بیولوژیکی مخصوص مانند گلوله‌های خونی جهت ترمیم بافت‌های دیسکی استفاده می‌شوند.
• ♦ بستن جراحی:  پس از انجام ترمیم‌های لازم، محل عمل بسته می‌شود و بیمار به اتاق بیماری منتقل می‌شود.

مزایا و معایب عمل غیر تهاجمی دیسک کمر

مزایا:

• ♦ کاهش خطرات جراحی:  بدون نیاز به برش‌های بزرگ و باز نمودن دسترسی به دیسک، خطرات جراحی به‌شدت کاهش می‌یابد.
• ♦ زمان بهبودی سریع:  بیماران بلافاصله پس از عمل می‌توانند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند.
• ♦ کاهش درد و بهبود علائم:  با کاهش فشار و تخلیه دیسک، درد و علائم مرتبط کاهش می‌یابند.

معایب:

• ♦ ممکن است برای برخی موارد ناسازگار باشد : برخی موارد از جمله مکان و نوع مشکل دیسکی ممکن است با این روش درمانی سازگار نباشند.
• ♦ ریسک‌های کمی وجود دارد : همچنان که در هر عمل جراحی دیگری وجود دارد، این روش هم ممکن است با ریسک‌ها و عوارضی همراه باشد.

مزایا و معایب عمل غیر تهاجمی دیسک کمر

• ♦ کاهش خطرات جراحی:  یکی از مهم‌ترین مزایای جراحی بدون واردکردن ابزار به بیمار در دیسک، کاهش خطرات مرتبط با جراحی است. بدون نیاز به برش‌های بزرگ بر روی بدن، خطر عفونت، خونریزی و عوارض جراحی کاهش می‌یابد.
• ♦ زمان بهبودی سریع : بلافاصله پس از عمل، بیمار می‌تواند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد. این سرعت در بهبودی به بیمار امکان می‌دهد تا زندگی عادی خود را با حداقل محدودیت دوباره شروع کند. 
• ♦ بدون نیاز به بستری طولانی:  بیمار در این روش نیاز به بستری طولانی ندارد. اغلب می‌تواند بلافاصله پس از عمل به خانه برگردد و به زندگی عادی خود ادامه دهد.
• ♦ کاهش درد: با کاهش فشار بر روی عصب‌ها و تخلیه دیسک، درد بیمار به طرز چشمگیری کاهش می‌یابد، که این مسئله به بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک می‌کند.

• ♦ ناسازگاری با برخی موارد:  این روش برای همه موارد مناسب نیست. در برخی موارد به دلیل اندازه و نوع مشکل دیسکی، ممکن است با این روش درمانی سازگاری وجود نداشته باشد.
• ♦ ریسک‌ها و عوارض:  همچنان که در هر عمل جراحی دیگری وجود دارد، جراحی بدون واردکردن ابزار به بیمار در دیسک هم ممکن است با ریسک‌ها و عوارضی همراه باشد. این مسئله ممکن است شامل عوارض مختلفی مانند خونریزی، عفونت و درد مزمن پس از جراحی باشد.
• ♦ قیمت بالا : در مقایسه با برخی از روش‌های جراحی دیگر، هزینه جراحی بدون واردکردن ابزار به بیمار در دیسک ممکن است بیشتر باشد.

مواردی که عمل کم تهاجمی دیسک کمر را می‌تواند بهبود بخشد؟

• ♦ هرنیشیتد دیسک یا انزواج دیسک: این مشکل معمولاً به علت فشار زیادی که بر دیسک‌ها وارد می‌شود، ایجاد می‌شود. جراحی بدون واردکردن ابزار به بیمار در دیسک می‌تواند فشار را کاهش داده و بهبود قابل‌توجهی در درد و سیمپتوم‌ها ایجاد کند.
• ♦ بیماری هرنیاتد دیسک: در این حالت، مغزه دیسک به طور قابل‌ملاحظه‌ای فشرده می‌شود. جراحی بدون واردکردن ابزار به بیمار در دیسک می‌تواند فشار را کاهش داده و علائم مرتبط با این بیماری را بهبود بخشد.
• ♦ استنتاج دیسک‌های فشرده و بیرون‌آمده: عمل غیر تهاجمی دیسک کمر می‌تواند با کاهش فشار بر روی دیسک‌ها، دیسک‌های فشرده را بازسازی کرده و دیسک‌های بیرون‌آمده را تصحیح کند.
• ♦ استنتاج دیسک پس از عمل جراحی:  بعد از عمل جراحی دیسک، جراحی بدون واردکردن ابزار به بیمار می‌تواند به‌عنوان راهی برای بهبود مواردی مانند علائم پس از جراحی، درد مزمن و تخلیه فشار از روی عصب‌ها به کار رود.
• ♦ کیفیت زندگی بهبودیافته: ازآنجایی‌که جراحی بدون واردکردن ابزار به بیمار در دیسک به‌عنوان یک روش کم‌خطر و کم درد، بهبود کیفیت زندگی بیماران را ارتقا می‌دهد، می‌تواند در بهبود مسائلی نظیر افسردگی و اضطراب نیز مؤثر باشد.

مراحل بهبود بعد از عمل غیر تهاجمی دیسک کمر

• ♦ بستری‌شدن در بیمارستان: بعد از عمل، بیماران معمولاً چند روزی در بیمارستان باقی می‌مانند تا تحت‌نظر پزشکان و پرستاران باشند. در این مدت، نظارت دقیق بر وضعیت جراحی و کنترل درد انجام می‌شود.
• ♦ توجه به علائم عادی و عدم عودت درد: بیمار باید به هرگونه تغییر در علائم خود، مثل درد، تورم، یا احساس ناراحتی دقت کند. هرگونه عودت درد یا علائم نگرانی ‌برانگیز باید به پزشک اطلاع داده شود.
• ♦ بهره‌مندی از فیزیوتراپی و تمرینات مخصوص: پس از ترخیص از بیمارستان، بیماران نیاز به فیزیوتراپی دارند. تمرینات و فیزیوتراپی مخصوص که توسط متخصصین تنظیم می‌شود، به کمک بهبودی عضلات و افزایش استقامت بدنی کمک می‌کنند.
• ♦ تغذیه و وضعیت فیزیکی: تغذیه سالم و مناسب بسیار مهم است. مصرف غذاهای پرپروتئین و غنی از ویتامین D و کلسیم به بهبود سریع‌تر بافت‌ها کمک می‌کند. همچنین، حرکات آرام و قدرتی همچون راه‌رفتن و ورزش‌های منظم می‌توانند به احیاء عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری در اطراف ناحیه دیسک کمک کنند.
• ♦ پیگیری و مراقبت مداوم: پیگیری مداوم با پزشک و فیزیوتراپیست بسیار مهم است. ارتباط مستمر با پزشک به اطمینان از بهبود مستدام و جلوگیری از بازگشت مشکلات کمک می‌کند. همچنین، در صورت نیاز به مراقبت‌های بیشتر یا تغییرات در درمان، باید فوراً اطلاع رسانده شود.

آینده عمل غیر تهاجمی دیسک کمر

• ♦ پیشرفت‌های فناوری در عمل غیر تهاجمی دیسک کمر: یکی از جنبه‌های مهم آینده جراحی بدون واردکردن ابزار به بیمار در دیسک، پیشرفت‌های فناوری در زمینه تجهیزات تصویربرداری و ابزارهای جراحی است. با بهبود دقت و دانش جراحان و همچنین افزایش کارایی تجهیزات، این روش به شکل کامل‌تری اجرا می‌شود.
• ♦ استفاده از روش‌های هوش مصنوعی و واقعیت مجازی: استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل دقیق تصاویر تشخیصی و همچنین واقعیت مجازی برای آموزش جراحان و انجام عملیات در محیط‌های مجازی، امکان بهبود عملکرد و کاهش خطرات در روش عمل کم تهاجمی دیسک را فراهم می‌کند.
• ♦ توسعه درمان‌های نانوتکنولوژی برای ترمیم بافت‌ها: تحقیقات در حوزه نانوتکنولوژی به ساخت مواد و دستگاه‌هایی برای ترمیم بافت‌های دیسک کمک کرده‌اند. این پیشرفت‌ها ممکن است در آینده به وجود روش‌های جراحی بدون ورود ابزار به بدن بیمار در دیسک‌ها در کمر افزوده شوند و به نحو قابل‌توجهی بهبود در کیفیت درمان فراهم کنند.
• ♦ چالش‌ها و آینده‌نگری: با همه این پیشرفت‌ها، چالش‌هایی نیز وجود دارد. نگرانی‌های مربوط به امنیت داده‌ها، هزینه‌های درمان و نیاز به آموزش جراحان برای استفاده از فناوری‌های پیشرفته از جمله این چالش‌ها هستند که باید در آینده مدیریت شوند.

سخن آخر

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو