نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
درد کتف راست؛ یکی از شایعترین مشکلات اسکلتی، عضلانی و حملات قلبی
با وجود اکثر دلایل درد کتف راست مربوط به آسیبهای گذرا و موقتی در اجزا سیستم اسکلتی- عضلانی میباشد و جای نگرانی ندارد، اما مواردی کمی وجود دارد که باعث این عارضه می شوند و متاسفانه عدم آگاهی فرد، عدم تشخیص و درمان به موقع میتواند عوارض جدی و خطرناک را برای فرد مبتلا داشته باشد.
این درد میتواند به دلایل سکته یا حملههای قلبی، مشکلات التهابی یا عفونی کیسه صفرا (پانکراس) رخ داده باشد و در صورت عدم درمان ممکن است بیمار با مشکلات جدی و عفونتهای گسترده مواجه شود.

فهرست مطالب مورد استفاده در مقاله حاضر
آنچه از درد کتف راست باید بدانیم
درد کتف راست میتواند از عوامل مختلفی نظیر آسیب به بافتهای نرم اطراف مفصل کتف، التهاب مفصل، آسیب به بافتهای استخوانی و ... ناشی شود. همچنین اختلالات در ساختارهای مجاور مثل گردن، پشت و بازو نیز میتواند درد کتف راست را تحریک کند. درد کتف راست یا چپ میتواند به صورت سوزش، تیر کشیدن، درد عمیق و خفیف و یا درد رفت و برگشتی بروز کند و از همین رو ضروری است
بدانیم برای درد دست راست به چه دکتری مراجعه کنیم؟
همچنین درد کتف راست میتواند از عوامل مختلفی که شامل مشکلات عضلانی و اسکلتی، التهابات و آسیبهای بافتی، بیماریهای قلبی، مشکلات دیسک در گردن و عوامل دیگر هستند، ایجاد می شود.
درد کتف راست دلایل مختلفی دارد که ما در این مقاله به چند نمونه از شایع ترین آنها اشاره نمودیم.
⦁ کشیدگی عضلات:
این عارضه ممکن است به دلیل حرکات ناگهانی و خطرناکی که بازو در طول روز انجام میدهد، به وجود آید.
⦁ بورسیت شانه:
این عارضه در پی التهاب بورسیت کتف (کیسههایی که مایع معدنی دارند و در ارتباط با بافتهای کتف هستند) ایجاد میشود و میتواند باعث درد، سفتی و تورم شانه شود.
⦁ آرتروز کتف:
این عارضه ناشی از تخریب تدریجی بافتهای درونی کتف است که باعث درد، سفتی و محدودیت حرکت مفصل میشود.
⦁ سندرم تاندونی:
این عارضه به دلیل التهاب و صدمه به تاندونهای کتف ایجاد میشود و باعث درد و سفتی در کتف میشود.
⦁ شکستگی استخوان کتف:
در صورتی که کتف به شدت ضربه بخورد یا در آسیبی دیگر دچار شکستگی شود، میتواند درد و سفتی در ناحیه کتف را ناشی از آسیب دیدگی استخوان ایجاد کند.
⦁ بیماریهای مربوط به مفاصل:
مانند التهاب مفصل کتف یا آرتروز که باعث تخریب در سطح مفصل میشود و درد و تورم را در ناحیه کتف راست ایجاد میکند.
⦁ مشکلات، بیماریها و اختلالات رشتههای عصبی:
رشتههای عصبی در قسمت های مختلف بدن با شدت های مختلف می توانند آسیب ببینند. آسیب دیدگی رشتههای عصبی از دلایلی است که منجر به درد کتف میشود. مانند عصبهای فشرده شده در ستون فقرات که منجر به درد کتف راست میشود. رشتههای عصبی به طور کل به دو دسته تقسیم می شود.
⦁ بیماریهای گوارشی:
از شایعترین دلایلی که منجر به بروز درد شانه میشود میتوان به دردهای کیسه صفرا نیز اشاره کرد. این عارضهها شامل التهاب یا عفونت کیسه صفرا، انسداد خروجی کیسه صفرا و سنگ صفرا که اصطلاحا کولسیستیت (حاد و مزمن) میگویند. همچنین بیماری های دیگری مانند پانکراتیت و یا التهاب لوزالمعده از دلایل دیگر ابتلا به درد شانه می باشد. برخی از زخمهای معده که در بخشهای پایین معده قرار گرفتهاند (زخم های اثنی عشر) امکان ارجاع دادن این عارضه به سمت کتف وجود دارد.
⦁ بیماریهای قلبی:
در برخی موارد، درد کتف راست ممکن است ناشی از بیماریهای قلبی باشد که همراه با درد در ناحیه شانه و بازو میباشد. یکی از روشهای تشخیص بیماری های قلبی میتواند از طریق بروز درد در این ناحیه باشد. خصوصا در خانمها که نشانه اولیه دردهای ناشی از تنگی عروق قلب که در صورت استمرار ممکن است منجر به سکته قلبی شود و با درد قفسه سینه ظهور نمیکند بلکه با علائمی همچون درد شانه، بازو، کتف و بالای کمر (چپ یا راست) نشان میدهد.
⦁ میلوپاتی ها:
⦁ از دیگر دلایل شایع بروز درد شانه راست در دسته ملوپاتیها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
⦁ انواع تومورها (تومور رشته عصبی یا تومور اجزای ستون فقرات که ممکن است در داخل کانال نخاع اتفاق افتاده باشد)
⦁ آبسه ها
⦁ عفونتها
⦁ زوائد استخوانی نا به جا (داخل کانال نخاع)
⦁ فتق دیسک (داخل ستون فقرات و کانال ایجاد شده است)
⦁ تنگی کانال نخاع
⦁ نوروپاتی های محیطی:
عواملی که منجر به بروز و یا تشدید درد شانه راست یا چپ همچنین آسیب دیدگی رشتههای عصبی می شود عبارتست از:
⦁ دیابت
⦁ مصرف بالا الکل
⦁ کمبود تغذیهای (ویتامین B12)
⦁ مسمومیت برخی داروها مانند داروهای شیمیایی
⦁ مسمومیت سموم فلزات سنگین مانند جیوه و طلا
⦁ تحت فشار قرار گرفتن رشتههای عصبی که توسط عضلاتی که دچار گرفتگی، انقباض یا اسپاسم شدهاند. (مانند خوابیدن با پوزیشن نامناسب، حالت نشستن نامناسب پشت میز، ضرب دیدگی در ناحیه گردن و یا شانه
نوروپاتیهای محیطی انواع و دلایل مختلفی دارند. در ادامه با عوامل آسیب دیدگی رشتههای عصبی خارج ستون فقرات که موجب ایجاد نوروپاتی محیطی و در آخر درد کتف میشود، شامل موارد زیر است:
⦁ تحت فشار قرار گرفتن عصب توسط دیسک بیرون زده
⦁ زوائد استخوانی نا به جا در افرادی که آرتروز ستون فقرات دارند.
⦁ التهاب غضروف بین مفصلی مانند افرادی که بیماریهایی همچون مانند روماتیسم یا آرتریت روماتوئید دارند.
همچنین باید بدانید هنگامی که رشتههای عصبی خارج ستون فقرات آسیب ببینند در دسته اول به نام نوروپاتی محیطی قرار میگیرند و دسته دوم در مواقعی که رشتههای عصبی و نخاع داخل ستون فقرات یا کانال نخاعی آسیب دیده باشند، میلوپاتی نام دارد.
⦁ عوامل دیگر:
عواملی مانند کیفیت بدنی، سن، جنسیت، و عوامل ارثی نیز ممکن است به درد کتف راست یا چپ منجر شوند.
⦁ آسیب به عضلات و بافتهای نرم دیگر در نزدیکی مفصل کتف
⦁ آسیب به تاندون ها (تاندونیت) یا تاندونوپاتی (تنگی تونل تاندونی)
⦁ التهاب تاندون ناشی از فعالیت های روزمره با استفاده از دست و بازو (مانند تایپ کردن یا شستن ظروف)
⦁ آسیب به لیگامانهای کتف
⦁ التهاب عضلات ناشی از بیماریهای التهابی مانند آرتریت روماتوئید
حال با وجود شناخت بهتر در مورد موضوع درد کتف راست ممکن است برای برخی عزیزان این سوال پیش آید که به چه پزشکی باید مراجعه کنید در ادامه با ما همراه باشید که به این سوال نیز پاسخ دهیم.
علائم درد کتف راست چیست؟
علائم درد کتف راست میتواند به علائم مختلفی نظیر درد، تنگی نفس، تنش عضلانی، و ضعف عضلات مرتبط باشد. برخی از علائم شایع درد کتف راست یا چپ عبارتند از:
⦁ درد شدید و ناگهانی در ناحیه کتف راست
⦁ تورم
⦁ عدم توانایی در فعالیتهای روزانه و کاهش توانایی حرکتی در ناحیه کتف راست
⦁ درد در شانه، بازو و دست راست
⦁ درد در ناحیه گردن و پشت سر، همراه با درد در کتف راست
⦁ درد همراه با تنگی نفس، تنفس سخت و سرفه
5 علت درد شانه طرف راست و گردن
در صورتی که درد کتف و گردن با علائم دیگر مانند تب، سردرد، تنگی نفس و یا تورم و... همراه باشد، باید فورا به پزشک متخصص ارتوپدی نیز مراجعه کرد؛ زیرا ممکن است علت درد کتف راست و گردن به مشکلات جدی مانند عفونت های تنفسی، بیماری های قلبی، سکته مغزی و یا بیماری های عفونی خطرناکی مرتبط باشند که نیاز به تشخیص و درمان سریع دارند.
این جمله را تا به حال بسیار شنیدهاید که پیشگیری بهتر از درمان است؛ بنابراین در ادامه با چند توصیه برای پیشگیری از علت درد کتف راست و گردن نیز آشنا خواهیم شد، با ما همراه باشید.
⦁ به صورت مرتب و منظم ورزش کنید و تمرینات کششی و تقویتی انجام دهید.
⦁ سعی کنید از حرکات صحیح و نگهداری درست از قوس گردن استفاده کنید و در طول روز استراحت کنید.
⦁ در مواقعی که برای کار میایستید، از تجهیزات و وسایل بهداشتی استفاده کنید و حرکات نامطلوب را از طریق تغییر روش انجام کار کاهش دهید.
⦁ سبک زندگی سالمی داشته باشید.
⦁ از استعمال دخانیات و مصرف الکل پرهیز کنید.
درد پشت شانه راست و معده
درد پشت کتف راست و معده ممکن است به دلیل مشکلات مختلف در بدن ایجاد شود. در برخی افراد، درد پشت کتف راست ممکن است به دلیل علل عضلانی و اسکلتی ایجاد شود، مانند کمردرد، آسیب به عضلات پشتی، کمربند شانه، کمربند لگن، و .... همچنین ممکن است به دلیل علل دیگری مانند بیماری های ریوی، مشکلات قلبی، بیماری های مرتبط با گردن، و ... ایجاد شود. در مورد درد معده، این درد ممکن است به دلیل علل مختلف ایجاد شود، از جمله سرطان معده، التهاب معده، زخم معده، بیماری های مرتبط با مصرف الکل، بیماری های مرتبط با استرس.
در برخی از افراد، درد پشت کتف راست و درد معده با هم همراه هستند و ممکن است به دلیل علت مشترکی ایجاد شوند، مانند زخم معده یا بیماری های مرتبط با استرس. در صورت داشتن هر یک از این دردها، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت ایجاد درد بررسی و درمان مناسب انجام شود.
در برخی موارد، درد پشت کتف راست و درد معده با تنش روانی و استرس نیز مرتبط هستند. استرس و اضطراب ممکن است به دلیل تغییرات در سطح هورمونی، افزایش فشار خون و تغییرات در فعالیت گوارشی ایجاد شوند که می تواند با درد پشت کتف راست و درد معده همراه باشد. در این موارد، مشاوره روانشناسی و رفع تنش های روانی می تواند بهبود درد پشت کتف راست و درد معده را به همراه داشته باشد.
درمان درد پشت کتف راست و درد معده بستگی به علت ایجاد کننده آن دارد. در صورتی که درد به علل عضلانی و اسکلتی ایجاد شده باشد، بهتر است با استفاده از روش های غیر دارویی مانند فیزیوتراپی، ماساژ، تمرینات ورزشی و تغییر در روش زندگی، از درد خلاص شوید. در موارد دیگری نیز ممکن است نیاز به داروهای خاص داشته باشید که توسط پزشک تجویز شود.
به هر حال، بهترین روش برای پیشگیری از درد پشت کتف راست و درد معده، رعایت سبک زندگی سالم و منظم است، از جمله خوردن مواد غذایی سالم و متنوع، رعایت ساعات خواب و استراحت مناسب، اجتناب از مصرف الکل و سیگار، و انجام ورزش و تمرینات مناسب برای تقویت عضلات پشتی و شکمی است. همچنین، مشاوره پزشکی و روانشناسی نیز می تواند در پیشگیری و درمان درد پشت کتف راست و درد معده موثر باشد.
در صورتی که درد پشت کتف راست و درد معده با نشانه های دیگر همراه باشد، مانند تهوع، استفراغ، تغییر رنگ و شکل مدفوع، تب و یا خونریزی روده، بهتر است به طور فوری به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است علائمی از بیماری های خطرناک مانند عفونت های گوارشی، زخم های دیواره معده، سنگ کلیه، سرطان و یا بیماری های قلبی و عروقی باشد که نیاز به تشخیص و درمان سریع دارند.
لازم به ذکر است که در برخی موارد، درد پشت کتف راست و درد معده با علائم دیگری همراه باشند مانند تب، سفت شدن شدید شکم، اسهال شدید و استفراغ که به مشکلات جدی تری اشاره دارند. در این موارد، بهتر است به سرعت به پزشک مربوطه مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسبی صورت گیرد.
روشهای تشخیص درد شانه راست
تشخیص درد کتف راست ممکن است به کمک انواع مطالعات تصویری انجام شود، از جمله:
⦁ رادیوگرافی
⦁ سونوگرافی
⦁ مغناطیس تصویری (MRI)
⦁ CT scan
همچنین نیازمند برخی آزمایشات تشخیصی مانند آزمایش خون، اندازهگیری فشار خون ممکن است نیاز باشد.
راهکارهای پزشکی برای درمان درد کتف راست
درمان درد کتف راست بستگی به علت اصلی آن دارد. برای برخی از علل، اعمال سرما، استفاده از آرام بخشها، فیزیوتراپی، تغییر در الگوی فعالیتهای روزانه و یا مصرف داروهای ضد التهابی ممکن است موثر باشد. برای موارد بسیار شدید یا مقاوم به درمان، نیاز به جراحی ممکن است وجود داشته باشد. در هر صورت، توصیه میشود که در صورت بروز درد کتف راست، از اعمال فشار یا بار بر آن خودداری کنید و به علاوه، در صورتی که درد به همراه علائم دیگری مانند احساس سرگیجه، تاری دید، یا ناراحتی قلبی همراه باشد، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. درمان درد در ناحیه کتف راست یا چپ بستگی به علت آن دارد.
در صورتی که درد ناشی از آسیب ورزشی باشد، استفاده از یخ و استراحت موقتی ممکن است بهبود بخشید. همچنین، ممکن است پزشک شما برای بیمار فیزیوتراپی تجویز کند که شامل تمرینات تقویتی، کششی و ماساژ میباشد. در مواردی که درد ناشی از التهاب و یا بیماری مزمن باشد، پزشک متخصص ارتوپدی ممکن است داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی(NSAID)، آنتیدپرسان، یا داروهای دیگر را برای بیمار تجویز کند. در صورتی که درد شدید باشد و بهبود نیافته باشد، متخصص ارتوپد ممکن است برای بیمار روشهای درمانی دیگری مانند تزریق کورتیزون یا جراحی را نیز پیشنهاد دهد.
همانطور که در مطالب فوق نیز بیان کردیم، درد کتف راست میتواند باعث محدودیت حرکت، کاهش کارایی و اختلال در کار و زندگی روزمره فرد شود. بنابراین، درمان درد کتف راست بسیار مهم است. برای درمان درد کتف راست، میتوانید به روشهای زیر (تحت نظر پزشک) روی آورید:
⦁ آرامش و استراحت: استراحت بیشتری به شانه و دست دهید و فعالیتهایی که درد شما را تشدید می کند را کاهش دهید.
⦁ بسته های گرم و سرد: استفاده از بسته های گرم و سرد بر روی ناحیه دردناک ممکن است به شما کمک کند. برای درد کتف، بسته های گرم معمولاً موثرتر هستند.
⦁ داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی(NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و دیگر NSAIDs ممکن است به شما کمک کنند تا درد کمتری داشته باشید. ⦁ تزریقات کورتیکواستروئید: در برخی موارد، پزشک ممکن است از تزریقات کورتیکواستروئیدی برای کاهش التهاب و درد استفاده کند.
⦁ روشهای تسکین درد: روشهایی مانند تکنیکهای تنفس عمیق، تمرینات مدیتیشن، یوگا، اسکلتی- عضلانی و دیگر روشهای غیردارویی نیز ممکن است به کاهش درد کتف شما کمک کنند. ⦁ تراپی اولتراسونیک: این تراپی معمولاً توسط فیزیوتراپیستها انجام میشود و با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا به مناطق دردناک درمان میشود.
⦁ درمان با پلاسمای غنی از پلاکت: این تراپی معمولاً با استفاده از خون خود بیمار انجام میشود. پلاکتهای خون میتوانند عوامل التهابی و رشدی را آزاد کنند که باعث ترمیم بافت میشوند.
⦁ فیزیوتراپی: فیزیوتراپیستها میتوانند به شما تمریناتی را که میتوانید خانگی انجام دهید برای تقویت عضلات شانه و کتف شما آموزش دهند. همچنین ممکن است از روشهای تراپی همچون اپیکوندیلیت و افزایش محدوده حرکت استفاده کنند.
⦁ جراحی: در صورتی که درد کتف شما شدید و مزاحم است و با سایر روشهای درمانی بهبود نمییابد، ممکن است پزشک شما به جراحی اشاره کند. در این روش، پزشک با استفاده از تجهیزات جراحی برای ترمیم بافت آسیب دیده یا نامنظم در منطقه کتف شما استفاده میکند. لازم به ذکر است که هر درمانی که توصیه میشود، بسته به علت و شدت درد شانه، ممکن است متفاوت باشد. بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین راهکار درمانی برای شما را تعیین کند.
با چند روش برای درمان درد کتف راست در طب سنتی آشنا شوید.
همچنین، برای کاهش درد در ناحیه کتف راست، میتوانید از روشهای درمانی طب سنتی مانند استفاده از عصارههای گیاهی، یوگا، تمرینات تنفسی و روشهای آرامش بخشی مانند مدیتیشن استفاده کنید. با این حال، قبل از شروع هر روش درمانی، باید با پزشک خود مشورت کنید. در نهایت، برای بهبود درد در ناحیه کتف راست، باید تحت نظر پزشک قرار گرفته و راهکارهای درمانی برای شما تعیین شود. چندین درمان خانگی برای درد کتف راست یا چپ وجود دارد که میتواند به کاهش درد و تسکین علائم کمک کند. این درمانها عبارتند از:
⦁ استراحت و اعتدال در فعالیتهای روزمره ⦁ قرار دادن یخ بر روی شانه برای کاهش التهاب و درد
⦁ استفاده از روشهای گرما درمانی مانند دوش گرم و کمپرس آب گرم
⦁ تمرینات تقویت عضلات کتف و اطراف آن، به ویژه تمرینات کششی برای عضلات بزرگ کتف مانند عضله دلتوئید ⦁ استفاده از روغنهای اساسی ضد التهابی مانند روغن نعناع یا روغن کرچک
⦁ ماساژ دادن منطقه دردناک با استفاده از روغن ماساژ یا لوسیون بدن
⦁ در صورتی که درد کتف باعث تحریک نقاط فشاری خاصی در بدن میشود، میتوانید از تکنیکهای تحریک نقاط فشاری مانند آکوپرسور، شیاتسو و یا رفلکسولوژی استفاده کنید. ⦁ مصرف غذاهای حاوی آنتی اکسیدانها مانند میوههای تازه، سبزیجات و ماهی، میتواند به بهبود درد کتف کمک کند.
استفاده از ترکیباتی مانند آلوئه ورا، زردچوبه و زنجبیل ممکن است به کاهش التهاب و درد کمک کند.
⦁ تمرینات یوگا و پیلاتس میتوانند به تقویت عضلات کتف و بهبود رویکرد بدن کمک کنند. لازم به ذکر است در صورت عدم بهبودی در ناحیه کتف و میزان درد آن پس از اقدامات درمانی خانگی، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و روشهای درمانی دیگری را که ممکن است شامل داروهای ضد التهابی، فیزیوتراپی، تزریقهای محلی و یا حتی جراحی باشد، مورد استفاده قرار دهید.
سخن پایانی
همانطور که در این مقاله بیان کردیم در صورتی که درد کتف بیمار بیش از چند روز ادامه داشته و با تداوم استراحت و استفاده از داروهای ضد درد و التهاب بهبود نیابد، بهتر است به پزشک ارتوپدی مراجعه نماید. پزشک شما ممکن است نیاز به انجام آزمایشهای تشخیصی داشته باشد تا علت درد کتف بیمار را مشخص کند.
در برخی موارد، پزشک میتواند به بیمار پیشنهاد تزریق کورتیکواستروئیدها به ناحیه دردناک، جراحی یا فیزیوتراپی را داروی اصلی برای درمان درد کتف شما بیان کند. همچنین برای درمان درد کتف راست، ترکیبی از روشهای مختلف مانند استراحت، تمرینات تقویتی، استفاده از روشهای گرما درمانی و یا استفاده از روغنهای اساسی میتواند مفید باشد.
در صورت عدم بهبود، بهتر است به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کرده و روشهای درمانی دیگری را امتحان کنید. در نهایت، به یاد داشته باشید که درمان درست درد کتف راست بستگی به علت اصلی آن دارد و بهتر است با پزشک خود درباره روشهای درمان مناسب برای شما صحبت کنید.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو