نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
در چه صورت عمل باز دیسک کمر انجام می‌گیرد؟
عمل باز دیسک کمر در شرایط خاصی بر روی ستون فقرات انجام می‌شود. در واقع این مشکل برخی از علائم و نشانه‌های مرتبط با درد و محدودیت حرکتی در ناحیه کمر و پاها را به همراه دارد و ممکن است به شکل حاد یا مزمن ظاهر شود و برای بسیاری از افراد مبدل به یک منبع تحمل‌ناپذیر از درد و ناتوانی شود. جراحی باز دیسک کمر توسط بهترین دکتر برای عمل دیسک کمر به‌عنوان یکی از روش‌های درمانی برای مدیریت درد و بهبود علائم مرتبط با دیسک کمر در نظر گرفته می‌شود. در این روش، با استفاده از برش باز در ناحیه کمر، دسترسی به دیسک فقرات فراهم می‌شود و ضایعه بر روی اعصاب عصبی از بین برده می‌شود.
آنچه در این مقاله می خوانید:
شرایط اورژانسی جراحی باز دیسک کمر
به طور کل عمل باز دیسک کمر پس از بررسی‌های به‌عمل‌آمده و با برنامه‌ریزی قبلی انجام می‌شود. اما در برخی موارد خاص انجام جراحی باز داخل دیسک کمر، نیاز به اقدام فوری برای انجام این عمل را دارد. شرایط اورژانسی عمل باز دیسک کمر ممکن است به علت تهدید برای سلامت عمومی بیمار یا وجود علائم و نشانه‌های جدی ناشی از فشار بر روی نخاع و اعصاب عصبی به وجود آیند.
در واقع اگر بیمار تجربة کاهش شدید درک حسی یا نقصان قدرت حرکتی در عضلات پاها، کف پاها، یا رگ‌های زانویی پاها داشته باشد، احتمالاً نیاز به عمل جراحی فوری وجود دارد. این علائم می‌توانند نشانه‌های فشارقوی بر روی ریشه‌های عصبی باشند که نیاز به تخلیه فشار فوری دارند.
همچنین وجود فشارقوی بر روی نخاع می‌تواند علائم جدی و خطرناکی ایجاد کند. این شامل ضعف عضلانی شدید در پاها، نقصان حس در ناحیه کمر و پاها، کاهش کنترل مثانه و روده، و حتی نقصان قدرت تنفسی است. در این موارد، جراحی فوری برای کاهش فشار بر روی نخاع الزامی است.
البته اگر بیمار دچار درد شدیدی در ناحیه کمر و پاها باشد و به دلیل درد نتواند کنترل حرکت خود را داشته باشد، ممکن است نیاز به جراحی اورژانسی وجود داشته باشد. در برخی موارد، درد شدید ممکن است به علت فشارقوی بر روی ریشه‌های عصبی باشد و نیاز به تخلیه فشار فوری داشته باشد.
روش‌های عمل باز دیسک کمر
جراحی باز دیسک کمر یکی از جراحی‌هایی است که برای درمان بیمارانی با مشکلات جدی ناشی از فشار دیسک کمری مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این عمل، با ایجاد برش باز در ناحیه کمر، دسترسی به دیسک فقرات فراهم می‌شود و در ادامه، به برخی از روش‌های این جراحی می‌پردازیم. اولین مورد عمل لامینکتومی است که در این روش، قسمتی از لامینا (پوشش استخوانی فقرات) که بر روی دیسک فشار می‌آورد، تا حداکثر دسترسی به دیسک فراهم می‌کند. این روش معمولاً در مواردی استفاده می‌شود که فشار بر روی ریشه‌های عصبی نسبتاً کمتر باشد و نیاز به تخلیه فشار فوری نداشته باشد.
روش دیگر در جراحی باز دیسک کمر ، عمل دیسکتومی است که در آن دیسک فقرات که فشار بر روی ریشه‌های عصبی ایجاد می‌کند، به طور جزئی یا کامل برداشته می‌شود. این عمل می‌تواند به‌صورت میکروسکوپیک (استفاده از میکروسکوپ برای دید بهتر) یا با استفاده از میکروایینسر (استفاده از ابزارهای بسیار کوچک برای برداشت دیسک) انجام شود.
البته عمل فورامینوتومی نیز روشی است که در آن، برشی در لامینا ایجاد می‌شود تا فضای فورامن بین دو فقره فقرات باز شود. این کار باعث کاهش فشار بر روی ریشه‌های عصبی می‌شود و بهبود علائم بیمار را تسریع می‌کند.همچنین در مواردی که فشار بر روی نخاع زیاد است و نیاز به برداشت قسمتی از استخوان فقرات نیز وجود دارد، کورپرسکتومی استفاده می‌شود. در این عمل، بخشی از استخوان فقرات (کورپوس) و دیسک فشار آور بر روی نخاع برداشته می‌شود و فضای خالی با استفاده از گیره‌ها و مهره‌های تهویه شده پر می‌شود.
البته عمل‌کردن به روش باز در دیسک های کمر با استفاده از پروتز در برخی موارد، برای استحکام دادن ستون فقراتی و جلوگیری از حرکت نامناسب در محل عمل، انجام می‌شود. در این روش، پروتز (مانند تیتانیوم یا استیل) در محل عمل قرار می‌گیرد و استخوان‌های فقرات با هم متصل می‌شوند. این کار باعث استحکام و پایداری بیشتر ستون فقرات می‌شود.
البته روش‌های جراحی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شوند و نیازمند بستری‌شدن بیمار در بیمارستان است. پس از عمل، بیمار نیاز به بازیابی و توان‌بخشی دارد که شامل تمرینات فیزیکی، فیزیوتراپی و مراقبت‌های پس از عمل می‌شود. همچنین مهم‌ترین نکاتی که بیمار باید در نظر بگیرد شامل رعایت راهنمایی‌های پس از عمل، استفاده از داروهای تجویز شده به‌موقع، اجتناب از فعالیت‌های سنگین و جابه‌جایی‌های ناگهانی، حفظ وزن مناسب و اصولی، و پیگیری با پزشکان معالج است.
چه مواردی ممکن است نیاز به عمل کورپرسکتومی باشد؟
عمل به روش باز در دیسک داخل کمر به روش کورپرسکتومی یک فرایند جراحی است که در برخی موارد نیاز به آن است. این عمل در مواردی انجام می‌شود که فشار بر روی نخاع زیاد است و همچنین نیاز به برداشت قسمتی از استخوان فقرات نیز وجود دارد. در زیر، برخی از شرایط و مواردی که ممکن است نیاز به عمل کورپرسکتومی داشته باشند، آورده شده است:
در برخی موارد، از جمله وجود تومورهای خبیث (سرطانی) یا خوش‌خیم (غیر سرطانی) در نخاع، تورم نخاع رخ می‌دهد که می‌تواند فشار واضحی بر روی نخاع ایجاد کند. در این موارد، عمل کورپرسکتومی برای برداشت قسمتی از استخوان فقرات و کاهش فشار بر روی نخاع انجام می‌شود.
در برخی موارد، ممکن است استخوان فقرات به دلیل عواملی مانند تصادفات و شکستگی‌ها، عفونت، التهاب یا بیماری‌های استخوانی (مانند اوستئوپوروز) ضعیف شود. درصورتی‌که استخوان فقرات به حدی ضعیف شود که نخاع را تهدید کند، عمل به روش باز در دیسک داخل کمر به روش کورپرسکتومی برای برداشت قسمتی از استخوان فقرات و تخلیه فشار از نخاع انجام می‌شود.
درصورتی‌که ایجاد شکستگی در استخوان فقرات باعث فشار بر روی نخاع شود و خطر کمربندی نخاعی (کمپرشن نخاع) وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به عمل کورپرسکتومی باشد. در این عمل، بخش شکسته شده استخوان فقرات برداشته می‌شود و فضای خالی با استفاده از گیره‌ها و مهره‌های تهویه شده پر می‌شود.
در برخی موارد، به دلیل عواملی مانند سکولیوز (انحراف جانبی ستون فقرات) یا کیفیت ضعیف استخوان فقرات، استخوان‌های فقرات به شکل نامناسبی تغییر می‌کنند و فشار بیشتری بر روی نخاع وارد می‌شود. در این موارد، عمل کورپرسکتومی می‌تواند برای اصلاح انحراف و کاهش فشار بر روی نخاع انجام شود.
اسکلروز چندگانه یک بیماری اتو ایمنی است که باعث تخریب پوشش عصبی (میالین) در سیستم عصبی مرکزی می‌شود. در برخی موارد، اسکلروز چندگانه می‌تواند به فشار نخاع منجر شود و در این صورت، عمل کورپرسکتومی برای کاهش فشار و تخلیه نخاع موردنیاز است.
در برخی موارد، عفونت‌ها می‌توانند به استخوان فقرات نفوذ کنند و عفونت قابل‌ترمیم و پیشرفته‌تری را ایجاد کنند. درصورتی‌که عفونت باعث فشار بر روی نخاع شود و دارای عوارض جدی باشد، ممکن است عمل کورپرسکتومی برای درمان عفونت و تخلیه نخاع انجام شود.
به‌هرحال تشخیص و تصمیم نهایی در موردنیاز به عمل به روش باز در دیسک درون کمر روش کورپرسکتومی باید توسط پزشک تخصصی، معمولاً جراح مغز و اعصاب، بر اساس تاریخچه بالینی، امتحان جسمانی، تصاویر تشخیصی (مانند اسکن MRI) و سایر ملاحظات پزشکی گذاشته شود. همچنین، روش‌ها و جزئیات عمل کورپرسکتومی نیز بستگی به شرایط خاص هر بیمار و توصیه‌های پزشک خواهد داشت.
جراحی کردن دیسک درکمر باز چگونه انجام می‌شود؟
جراحی کردن دیسک در کمر باز، یا همان لامینکتومی، یک فرایند جراحی است که برای درمان مشکلات مربوط به دیسک فشرده در ناحیه کمر استفاده می‌شود. در این نوع جراحی، پزشک جراح برشی در پوست کمر برای دسترسی به منطقه موردنیاز ایجاد می‌کند و سپس بازوهای جراحی را برای حفظ باز ماندن فضای لامینا (قسمتی از استخوان فقرات) جدا می‌کند.
در ادامه، معمولاً یک قسمت از دیسک سفت (بخش داخلی دیسک) که فشرده و به فضای نخاعی فشار می‌آورد، برداشته می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، بخش فشرده دیسک بریده و تخلیه می‌شود. در نهایت، پزشک بازوهای جراحی را به حالت اولیه برمی‌گرداند و برش پوست را بخیه می‌زند. عمل به روش باز در دیسک درون کمر می‌تواند به صورتی با ایجاد برش بزرگ در پوست یا به‌صورت کم تهاجمی (با ایجاد برش‌های کوچک‌تر) انجام شود.
روش انجام جراحی بستگی به شرایط خاص هر بیمار و تصمیم پزشک دارد. البته با برداشتن بخش فشرده دیسک، فشار بر روی نخاع و عصب‌ها کاهش می‌یابد و تخلیه می‌شوند و با ازبین‌بردن علائم مربوط به فشار بر روی نخاع، مانند درد شدید، تحسین کمر و کاهش قدرت و حس در پاها، بیمار بهبود می‌یابد.
عمل باز دیسک کمر توسط چه متخصصی انجام می‌شود؟
عمل باز دیسک کمر اغلب توسط یک جراح نخاع و اعصاب یا نوروسرجری یا یک جراح ارتوپدی که در زمینه جراحی ستون فقرات تخصص دارد، انجام می‌شود. این تخصص‌ها شامل متخصصانی می‌شوند که دارای تجربه و آموزش لازم در زمینه جراحی مشکلات عصبی و ستون فقرات هستند.
البته در مواردی که مشکل اصلی بیمار مربوط به فشرده‌سازی عصبی است، جراح نخاع و اعصاب متخصص عمل باز دیسک کمر را انجام می‌دهد. این متخصصان تمرکز خاصی بر روی امور مربوط به سیستم عصبی دارند و می‌توانند با برداشتن بخش فشرده دیسک و تخلیه فضای نخاعی، فشار بر روی عصب‌ها را کاهش دهند.
فیلم عمل‌کردن دیسک کمر باز
بررسی نکات فیلم عمل‌کردن دیسک کمر باز می‌تواند برای کسانی که نیاز به این جراحی دارند، کمک‌کننده باشد و یک نکته مهم در عمل به روش باز در دیسک داخل کمر، حضور یک جراح ماهر باتجربه و تیم متخصص است. اطمینان حاصل کنید که جراحی توسط یک تیم پزشکی مجرب و متخصص انجام می‌شود. البته قبل از عمل جراحی، باید مراحل آمادگی مناسبی را طی کنید.
این شامل آزمایش‌های قبل از عمل، مشاوره با جراح، توقف مصرف داروها مانند وارفارین، و رعایت دستورالعمل‌های قبل از عمل است.در جراحی کردن دیسک درون کمر باز، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد و بیهوشی به‌وسیله یک تیم آنستزیولوژیست متخصص نظارت می‌شود. سپس جراح یک برش بر روی پوست بخش موردنظر ایجاد می‌کند تا به منطقه دیسک کمر دسترسی داشته باشد. این برش ممکن است در ناحیه پشتی کمر، به یک طرف کمر یا در صورت لزوم به‌صورت میانی (میان دو طرف کمر) باشد. البته پس از برداشت دیسک، ممکن است جراح نیاز داشته باشد تا با استفاده از مصنوعات ترمیمی مانند پیچ‌ومهره، تثبیت و استحکام بیشتری به ناحیه دیسک بدهد.
البته توجه داشته باشید که هر عمل باز دیسک کمر ممکن است بر اساس شرایط و وضعیت بیمار متفاوت باشد و جزئیات دقیق آن باید توسط جراح معالج تعیین شود. مشاوره و بحث با جراح شما را قادر می‌سازد تا به شما اطلاعات دقیق‌تری در مورد فرایند جراحی خود بدهد و هرگونه سؤال یا نگرانی را که شما دارید، رفع کند.
فیلم برداری جراحی دیسک درون کمر باز با تنگی کانال نخاعی چه مراحلی دارد؟
همان‌طور که گفتیم در فیلم برداری جراحی دیسک درون کمر باز با تنگی کانال نخاعی، مراحل توضیح داده شده و بررسی می‌شود و البته این جراحی ممکن است بسته به‌شدت و مکان تنگی و عوامل دیگر، متفاوت باشد. البته جراح با یک برش بر روی پوست بخش موردنظر کار را شروع می‌کند تا به منطقه کمر و نخاع دسترسی داشته باشد.
معمولاً برش در ناحیه پشتی کمر انجام می‌شود. سپس جراح بر اساس شدت و مکان تنگی کانال نخاعی و وضعیت بیمار، روش جراحی مناسب را انتخاب می‌کند. روش‌های معمول شامل دیسکتومی، لامینکتومی و فورامینوتومی هستند.در برخی موارد، در مراحل پایانی جراح ممکن است از فناوری‌های تثبیتی مانند پیچ‌ومهره استفاده کند تا استحکام بیشتری به کمر بدهد و کمک به جلوگیری از تغییرات جدید در ناحیه تنگی کانال نخاعی کند و پس از اتمام عمل به روش باز در دیسک درون کمر، ناحیه برش شستشو و پانسمان می‌شود.
بیمار به اتاق بستری منتقل می‌شود و فرایند بهبودی و ترمیم آغاز می‌شود. پس از عمل، ممکن است بیمار نیاز به فیزیوتراپی و تمرینات توان‌بخشی داشته باشد. برای دریافت اطلاعات دقیق‌تر در مورد مراحل و جزئیات عمل جراحی، بهتر است با جراح متخصص مشورت کنید.
چه عوارضی ممکن است پس از عمل باز دیسک کمر رخ دهد؟
عمل باز دیسک کمر ، همانند سایر جراحی‌ها، ممکن است با برخی عوارض و مشکلات پس از عمل همراه باشد. به‌عنوان‌مثال ممکن است پس از عمل، خونریزی معمولاً در ناحیه برش و یا درون بدن ممکن است رخ دهد. در بیمارانی که داروی رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند یا مشکل خونریزی دارند، خطر بیشتر است. همچنین عفونت در ناحیه برش یا در عمق بدن ممکن است پس از جراحی اتفاق بیفتد.
علائم شایع شامل درد، تورم، قرمزی و گرمی در ناحیه برش هستند. درمان به‌موقع عفونت ضروری است.در برخی موارد، پس از عمل به روش باز در دیسک میان کمر، تشکیل اسکار در منطقه برش رخ می‌دهد. این ممکن است منجر به احساس سفتی، خشکی و کاهش حساسیت در ناحیه برش شود و گاهی پس از عمل، ترشحات نخاعی می‌تواند در ناحیه برش شکل‌گیری کند. این ممکن است باعث درد و علائم عصبی مانند پرش در اعضا و اندام‌ها شود. همچنین برخی از بیماران ضعف عضلات در ناحیه پشتی کمر یا اندام‌های پایین را تجربه کنند. این مشکل معمولاً بهبود پیدا می‌کند با انجام فیزیوتراپی و تمرینات توان‌بخشی.
سخن آخر
در نتیجه مطالعات و تحقیقات صورت‌گرفته در زمینه عمل باز دیسک کمر می‌توان این نکته رسید که این یک جراحی مؤثر برای درمان تنگی کانال نخاعی و عوارض ناشی از آن، مانند درد شدید، اختلالات حرکتی و تحلیل‌ناپذیری عصبی است. همچنین می‌تواند بهبود قابل‌توجهی در علائم و عوارض تنگی کانال نخاعی ایجاد کند و به بیماران کمک کند تا به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند. البته در صورت استمرار علائم بعد جراحی باز دیسک کمر، نیاز به فیزیوتراپی و تمرینات توان‌بخشی ممکن است برای بهبود کامل و بازگشت به فعالیت‌های روزمره بیماران الزامی باشد.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو