نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

راهکارهای کارآمد در درمان درد انگشتان دست

آیا درد انگشتان دست، شما را آزار می‌دهد؟ آیا به دلیل درد شبانه انگشتان دست خود، خواب‌تان مختل شده است؟ اگر به دنبال قطعی‌ترین درمان درد انگشت های دست هستید که بتواند برای همیشه درد شما را از بین ببرد؛ اگر راه‌های متعدد درمان درد انگشتان دست را امتحان کرده‌اید و نتیجه نگرفته‌اید، اگر به دلیل درد انگشت‌های دست‌تان در انجام وظایف شغلی یا انجام ورزش مورد علاقه‌‌تان دچار مشکل هستید؛ خبر خوبی برای شما داریم.

شیوه‌های پیشرفته‌ای وجود دارند که اگر توسط پزشک متخصص ارتوپد یا دکتر متخصص درد دست انجام شوند، نتایج فوق‌العاده عالی، درخشان و ماندگاری خواهند داشت. در این مقاله، مروری بر جدیدترین داروها و روش‌های نوین و مؤثر درمان درد انگشت های دست خواهیم داشت.

درمان درد انگشتان دست چیست؟

شناسایی و انتخاب درمان مناسب برای رفع قطعی درد انگشتان دست وابسته به تشخیص صحیح علت آن است. دلایل متعددی وجود دارند که با صدمه زدن به استخوان، غضروف، مفاصل، عضله، رشته‌های عصب و عروق خونی باعث ایجاد درد انگشتان می‌شوند. درمانی برای درد انگشتان دست صحیح خواهد بود که متناسب با علت زمینه­ای ایجادکننده درد، سن شما، شغل و حرفه و سلامت عمومی بدن‌تان انتخاب شده باشد.

درمان درد انگشت‌های دست و مشکلات دست به حدی حساس است که به هیچ وجه نباید توسط شکسته‌بند سنتی و تجربی و تنها با اعتماد به روش‌های سنتی انجام شود.

درمان درد انگشت دست شما می‌تواند فقط شامل نسخه دارویی باشد که در مدت کوتاهی قادر به کنترل التهاب و رفع تورم و در نتیجه تسکین درد خواهد بود و گاهی ممکن است علاوه بر داروهای خوراکی، نیاز به تزریق‌های موضعی در محل درد وجود داشته باشد تا التهاب فروکش کند، تورم کم شود و درد از بین برود.

ورزش­های کششی و تقویتی، فیزیوتراپی‌های تخصصی، آموختن و انجام حرکات کششی برای تقویت مچ دست، جراحی ناخن، جراحی‌های ترمیم تاندون و لیگامان‌ها، آتل­بندی، گچ­گیری و حتی متصل کردن قطعات شکسته استخوانی با مداخله جراحی، همه و همه انواع درمان‌های موجود به شمار می‌روند که یک یا تعدادی از آنها توسط پزشک معالج، بعد از معاینه حضوری و بررسی‌های لازم برای بیمار، انتخاب و اجرا می‌شوند.

دردهایی که بیش از دو هفته طول بکشند، دردهای همراه با بی­حسی، کرختی، خواب‌رفتگی انگشت و دردهایی که بعد از ضربه، تصادف و سقوط ایجاد شده باشند، باید فوراً توسط ارتوپد باتجربه بررسی شوند تا مبادا آسیب دائمی و جبران‌ناپذیری در رشته عصب ایجاد کنند.

علت درد انگشتان دست

مهم­ترین دلیل و شایع‌ترین علت درد انگشتان دست چیست؟ چرا انگشتان دستم درد می‌کند؟ پوست، ناخن، استخوان‌ها، غضروف، عضلات، تاندون‌ها، کیسه‌های بالشتک‌مانند بین بافت‌ها که بورس نام دارند، عروق خونی و رشته‌های عصبی کنار هم، ساختمان انگشتان دست را تشکیل می‌دهند. آسیب و بیماری هر یک از این اعضا می‌تواند علت درد انگشتان دست باشد. چند علت اصلی، مهم و رایج را در ادامه می‌خوانیم:

1-شکستگی­ها و دررفتگی­ها

2- التهاب مفصلی یا آرتریت‌ها: آرتریت‌ها می‌توانند به علت تخریب غضروف یا سائیدگی مفصلی ایجاد شوند که اصطلاحاً آرتروز نامیده می­شوند. آرتریت می‌تواند به علت تخریب مفصل توسط سیستم ایمنی ایجاد شود این بیماری آرتریت اتوایمیون نام دارد. اتوایمیون نوعی بیماری است که در آن سیستم ایمنی بدن نمی‌تواند سلول‌های مهاجم را از سلول‌های غیر مهاجم تشخیص دهد و بافت‌ها و اندام‌های بدن را مورد حمله قرار می‌دهد.

شناخته‌شده­ترین نوع این بیماری آرتریت روماتوئید یا همان روماتیسم مفصلی است. التهاب‌های مفصل ناشی از اختلالات متابولیک است که از جمله آنها می‌توان به نقرس و التهاب مفصل یا آرتریت‌های عفونی که معمولاً به دنبال بریدگی‌ها و پارگی‌های عمیق در پوست ایجاد می‌شوند، اشاره کرد.

3- حوادث ناگهانی: ورود جسم خارجی به پوست یا بریدگی‌های عمیق پوست با اجسام برنده

4- پدیده رینود: پدیده رینود نوعی اختلال در خون‌رسانی به نوک انگشتان است. برخی افراد در مواجهه با سرما و استرس‌های روحی و روانی، سرخ‌رگ­های‌شان منقبض می­شود. سرخرگ‌هایی که به انتهای انگشتان می‌روند، بسیار ظریف هستند که اگر منقبض شوند، به طور کامل خون‌رسانی به نوک انگشتان را مختل می‌کنند و در این شرایط فرد، احساس سوزش و درد شدید در نوک انگشتان می‌کند.

پدیده رینود معمولاً در میان بانوان شایع­تر است که با داروهای معمولی از جمله مهارکننده­های کانال کلسیم کنترل می‌شود و عارضه­ای ایجاد نمی­کند، اما گاهی این پدیده، یک قسمت از بیماری­های سیستمیک و اتوایمیون است؛ مثلاً بیماری اسکلرودرمی. در بیماری اسکلرودرمی، رینود همراه با زخم­ها و اسکارهای نوک انگشتان دیده می‌شود.

5- مشکلات شریان­های محیطی که سبب ایجاد اختلال در خون­رسانی به دست می‌شوند.

6- مشکلات مچ دست، آرنج و حتی شانه و ستون فقرات گردن: از آنجا که رشته‌های عصبی که به انگشتان دست ما می‌رسند از نخاع گردنی نشأت می‌گیرند و مسیر طولانی را از گردن، شانه، بازو، آرنج، ساعد، مچ دست و کف دست طی می‌کنند تا به انگشتان برسند، بنابراین اگر هر یک از این قسمت‌ها به هر دلیل تحت فشار یا آسیب قرار گرفته باشند، ممکن است منجر به درد انگشتان دست شود.

7- اسپاسم عضلات

8- کیست گانگلیون مچ دست یا انگشتان دست

9- اختلال در خون‌رسانی یکی از استخوان‌های مچ دست که اصطلاحاً بیماری کین‌باخ نامیده می‌شود و در افراد جوان شایع‌تر است.

10- سندرم تونل کارپال

11- سندرم دکرون

12- انگشت ماشه­ای

در کنار این موارد توده‌ها و تومورهای خوش‌خیم و بدخیم که استخوان، رشته‌های عصب و غضروف را درگیر می‌کنند نیز می‌توانند باعث فشار بر رشته‌های عصبی شوند که در نهایت به انگشت می‌رسند و باعث درد در این ناحیه می‌شوند.

چه کسانی کاندید عارضه درد انگشتان دست هستند؟

آیا گروهی از افراد وجود دارند که ریسک بروز دردهای انگشت در آنها بیشتر از بقیه افراد باشد و نیازمند درمان درد انگشت‌های دست باشند؟ پاسخ این سؤال بله است. درست است که همه افراد جامعه حتی کودکان ممکن است درد انگشتان دست را تجربه کنند، اما آمار نشان می‌دهد که گروه‌های خاصی از افراد، بیشتر از سایرین به دردهای انگشتان مبتلا می­شوند. افراد مستعد عبارت‌اند از:

1-ورزشکاران رشته‌هایی مانند تنیس، گلف، بدمینتون، اسکواش، هندبال، والیبال، بسکتبال و نوازندگان برخی سازها مانند ویولن، ویولنسل و ... .

2- افراد شاغل در حرفه‌هایی که کارهای تکراری با دست و انگشتان و اندام فوقانی انجام می‌دهند؛ مانند آرایشگران، خیاط‌ها، تایپیست‌ها، نویسندگان، افرادی که تولیدات دستی ظریف دارند.

در کنار همه اینها جنس مؤنث، باردار بودن و افراد مبتلا به دیابت شیرین، بیماری‌های خودایمنی و بیماری‌های روماتیسمی، اضافه وزن و چاقی و نوروپاتی‌های محیطی ناشی از بیماری دیابت، سوء مصرف الکل، کمبودهای تغذیه‌ای مانند سوء تغذیه ویتامین ب ۱۲ بیش از سایر افراد در معرض این بیماری قرار دارند.

عوارض درمان درد انگشتان دست

آیا درمان درد انگشت‌های دست می‌تواند عارضه‌دار شود؟ عوارض درمان درد انگشت‌های دست کدام‌اند؟ به جرأت باید بگوییم هیچ کدام از روش‌های درمانی تخصصی و علمی که برای رفع درد انگشتان مورد تأیید مراجع پزشکی و علمی است، کوچک‌ترین عارضه‌ای برای شما نخواهد داشت. پزشک درمان‌گر، داروها را متناسب با سن و سلامت عمومی انتخاب و تجویز می‌کند.

درمان درد انگشت‌های دست ممکن است از طریق داروها، فیزیوتراپی یا حتی جراحی انجام شود. با این حال، همان‌طور که بهبودی حاصل می‌شود، برخی عوارض ناخواسته نیز ممکن است ایجاد شود. یکی از عوارض متداول درمان درد انگشت‌های دست تورم و قرمزی در محل درمان است. این عارضه معمولاً ناشی از التهاب و واکنش به درمان درد انگشت های دست است.

علاوه بر این، برخی افراد ممکن است به داروهای درد حساسیت داشته باشند که به عوارض آلرژیک نظیر خارش و آبریزش منجر می‌شود. در موارد جدی‌تر، انجام جراحی ممکن است به عوارضی نظیر عفونت یا خونریزی منجر شود. برای جلوگیری از عوارض، مهم است که بیماران با پزشک خود در مورد هرگونه تغییرات یا نشانه‌های ناخواسته در طول درمان ارتباط برقرار کنند.

در ضمن، اگر شیوه‌های درمان عملی از جمله جراحی و غیر جراحی، توسط جراح متخصص ارتوپد یا جراح فوق تخصص دست انجام شود، بدون هیچ عارضه جدی و ماندگاری شما را از دردهای انگشتان دست می‌رهاند. ممکن است کبودی، تورم و درد خفیف به دنبال تزریق­ها و جراحی‌ها به وجود آیند که کاملاً طبیعی است و در مدت ۲۴ ساعت از شدت آنها کاسته و در نهایت بعد از چند روز کاملاً رفع می‌شوند، اما عوارض ناشی از عدم درمان تخصصی درد انگشتان دست واقعاً می‌تواند جدی و گاه غیر قابل جبران باشد.

گاهی افراد ممکن است با عدم درمان درد انگشت‌های دست با مشکلات حرکتی مواجه شوند. محدودیت یا سختی در انجام حرکات روزمره می‌تواند از جمله عوارض این مسئله باشد. این مسائل معمولاً از ضعف عضلات یا آسیب به بافت‌های اطراف موضع درمان ناشی می‌شود و در صورت استفاده از فیزیوتراپی، تمرینات خاص به عنوان بخشی از درمان ارائه می‌شود. اگرچه این تمرینات برای بهبود حالت عمومی بسیار مفید هستند، اما در نهایت منجر به خستگی و درد موضعی نیز می‌شوند.

مصرف برخی داروها ممکن است اثرات جانبی ناخواسته‌ای داشته باشند، از جمله اختلالات گوارشی، خواب‌آلودگی یا افزایش خطر عفونت. برای پیشگیری یا کاهش این عوارض، مهم است که بیماران به دقت نسبت به دستورات پزشک خود عمل کنند و هرگونه تغییر در وضعیت خود را به او اطلاع دهند. در نهایت، عوارض درمان درد انگشت‌های دست بستگی به نوع درمان، شدت درد و ویژگی‌های فردی بیمار دارد که پزشک معالج می‌تواند راهنمایی‌های لازم را در این زمینه ارائه دهد.

دارو و درمان درد انگشتان دست

آیا به دنبال بهترین و مؤثرترین دارو و درمان برای درد انگشتان دست هستید؟ آیا با درمان‌های جدید، قطعی و بدون بازگشت درد انگشتان دست آشنایی دارید؟ یادتان باشد که نسخه درمانی هر فردی مختص همان فرد است؛ یعنی یک نسخه ثابت و درمان واحد و تکراری برای همه مبتلایان به درد انگشتان دست وجود ندارد.

درمان درد انگشت‌های دست، بسته به ماهیت درد و علت آن، ممکن است از روش‌های متنوعی شامل داروها، فیزیوتراپی و در موارد پیشرفته‌تر از جراحی بهره برد. یکی از راه‌های شایع در درمان درد انگشت‌های دست استفاده از داروهاست. دسته‌بندی داروها به دو دسته آنتی‌الترژیک (ضد التهاب) و آنالژزیک (تسکین‌دهنده درد) تقسیم می‌شود.

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن معمولاً در درمان درد و التهاب انگشتان دست استفاده می‌شوند؛ علاوه بر این در برخی موارد از داروهای ضد درد مانند آسپرین یا ترامادول نیز استفاده می‌شود.

فیزیوتراپی نیز نقش مهمی در بهبود وضعیت انگشتان دارد. تمرینات تقویتی، افزایش انعطاف‌پذیری و تکنیک‌های فیزیوتراپی می‌توانند به بهبود حالت عمومی دست و انگشتان کمک کنند. در موارد پیشرفته‌تر، ممکن است به جراحی نیاز باشد، به ویژه زمانی که در بافت‌ها مشکل یا آسیب جدی وجود دارد. هر چند درمان درد انگشت‌های دست ممکن است مدت زمان طولانی‌ای نیاز داشته باشد، اما همکاری با پزشک و اجرای دقیق رژیم‌های درمانی می‌تواند به بهبودی و کاهش درد کمک کند.

یک درمان مناسب، می‌تواند درد انگشتان دست در هنگام خواب شبانه را از بین ببرد و مشکلات شغلی شما را برطرف کند. دارو و درمان‌ها بسته به علت درد، علائم همراه، شدت درد و علائم سن و سلامت عمومی بیمار توسط پزشک متخصص گزینش می‌شوند. مهم‌ترین اقدامات درمانی عبارت‌اند از:

1- تمام فعالیت­هایی که باعث آغاز و تشدید درد می‌شوند باید تا زمان بهبودی درد شدید، قطع شوند.

2- اگر ورزشکار هستید یا شغل وابسته به حرکات دست دارید در مورد ورزش‌های تقویتی دست با پزشک خود مشورت کنید و لزوم یا عدم لزوم استفاده از بریس و مچ‌بندهای طبی تخصصی را از ارتوپد بخواهید.

3- اگر تایپیست هستید، باید نحوه صحیح کار با کیبورد را فرا بگیرید. حتماً لازم است که از کیبوردهای ارگانیک استفاده کنید. صندلی و میز کار شما باید مطابق با استانداردهای ارگانیک باشد و هر نیم ساعت یک بار به انگشتان دست‌تان استراحت دهید. یادتان باشد هر زمان احساس خستگی کردید کار را متوقف کنید و به دستان‌تان استراحت دهید.

4- از کمپرس­های حرارتی استفاده کنید. در ۴۸ ساعت اول کمپرس سرد و بعد از آن از کمپرس گرم استفاده کنید.

5- افرادی که مشاغل وابسته به دست دارند، حتماً باید به طور عادتی، حرکات کششی استانداردی را انجام دهند.

غیر از اقدامات فوق که حمایتی و مراقبتی محسوب می‌شوند، درمان‌های تخصصی غیر جراحی نیز به قرار زیر هستند:

-استراحت به علاوه کمپرس سرد در دو روز اول و سپس کمپرس گرم به علاوه بی‌حرکت نگه داشتن اندام و بالا نگه داشتن دست و پرهیز از آویزان شدن آن و قرار دادن مچ دست و انگشتان بر روی یک بالش کوچک در هنگام خواب شبانه

- مصرف استامینوفن به عنوان مسکن یا استفاده از داروهای ضد التهاب ضد درد مانند ایبوپروفن و ناپروکسن و دیکلوفناک برای مدت سه الی هفت روز

اگر با روش‌های فوق بعد از دو هفته هنوز نتیجه‌ای نگرفته‌اید، مراجعه به ارتوپد با تجربه برای بررسی مجدد و اقدامات لازم، الزامی است. پزشک معالج ممکن است مسکن قوی‌تر یا ضد التهاب‌های تخصصی‌تر مانند اکسی‌کدون یا ضد التهاب ملوکسیکام تجویز کند.

گاهی پزشک تزریق موضعی ضد درد و ضد التهاب را سودمند تشخیص می‌دهد. ممکن است برای سرعت دادن به ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده، چند جلسه پی‌آرپی تجویز کند. به این ترتیب پزشک با توجه به علت ایجاد درد و نوع شغل افراد بریس مناسب و تخصصی را تجویز می‌کند. برخی افراد نیز به استفاده از آتل یا گچ‌گیری نیاز دارند.

گاهی شکستگی‌هایی وجود دارند یا بافت‌هایی مانند تاندون و لیگامان‌ها به بازسازی نیاز دارند یا سندرم تونل کارپال به درمان درد انگشت‌های دست به روش غیر جراحی مقاوم است در این صورت پزشک سراغ جراحی می‌رود.

سخن پایانی

گاهی درد انگشتان دست به حدی آزاردهنده است که فرد را از انجام کارهای روزمره بازمی‌دارد و شب‌ها خواب افراد را مختل می‌کند؛ هر چند درد انگشتان دست با استراحت و گذشت زمان کوتاهی رفع می‌شود، اما دردهای شدید به ویژه در حالت بی‌حرکتی دست، دردهای همراه با بی‌حسی، کرختی و سوزن‌سوزن شدن و سنگینی دست، عدم توانایی خم و راست کردن انگشتان و آسیب‌هایی که در آنها بافت‌های زیر پوست بیرون زده می‌شوند به رسیدگی فوری متخصص ارتوپد نیاز دارند.

اگر درد انگشتان دست، شما را آزار می­دهد و مکرراً تکرار می‌شود از درمان درد انگشتان دست خودسرانه پرهیز کنید و برای مشاوره آنلاین یا حضوری با پزشک متخصص با تجربه تماس بگیرید.

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو