نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
سوزن‌سوزن شدن انگشتان چپ؛ علامتی ساده یا زنگ خطر؟
علت سوزن سوزن شدن انگشتان دست چپ می‌تواند نشانه‌ای ساده یا هشداری جدی باشد. بسیاری از افراد این حالت را به‌دلیل خستگی یا فشار موقتی بر اعصاب دست نادیده می‌گیرند، اما تکرار یا شدت‌یافتن آن ممکن است زنگ خطری برای بیماری‌های زمینه‌ای جدی باشد. برخی از علل این حالت می‌توانند به اعصاب محیطی مربوط باشند؛ اما در موارد نادر، نشانه‌هایی از مشکلات جدی‌تر مثل فشار روی نخاع، اختلالات خودایمنی، یا حتی مشکلات قلبی و مغزی‌اند. دانستن زمان و شرایط بروز این احساس اهمیت زیادی دارد. اگر این حالت ناگهانی ایجاد شده و همراه با علائمی چون درد قفسه سینه، افت هوشیاری یا تپش قلب باشد، باید فوراً به اورژانس مراجعه شود. اگر هم بی‌حسی به‌طور مکرر تکرار می‌شود، زمان آن رسیده که بدانید
برای بی حسی دست به چه دکتری مراجعه کنیم تا از آسیب دائمی به اعصاب جلوگیری شود.
آنچه در این مقاله می خوانید:
آیا کمبود ویتامین در بدن می‌تواند علت سوزن سوزن شدن انگشتان دست چپ باشد
مورمور شدن انگشتان دست چپ به صورت کلی به موارد بسیار متعددی ارتباط دارد اما اگر بخواهیم به یکی از رایج‌ترین علل آن اشاره کنیم باید کمبود ویتامین را عنوان کنیم. کمبود ویتامین به دلیل رژیم غذایی اتفاق می‌افتد. در واقع برنامه غذایی شما گاهی اوقات به گونه‌ای است که برخی از ویتامین‌ها به بدن شما نمی‌رسد و همین امر موجب سوزن سوزن شدن انگشتان دست چپ می‌شود. به صورت کلی در صورتی که هرکدام از این ویتامین‌ها در بدن کاهش پیدا کنند باعث ایجاد سوزن سوزن شدن دستان می‌شود:
ارتباط بین کمبود ویتامین دی در بدن و بی‌حسی و گزگز دست
احساس سوزن سوزن شدن دست می‌تواند نشانه‌ای از کمبود ویتامین دی در بدن نیز باشد. ویتامین دی نقش بسیار مهم و موثری را در حفظ و تقویت استخوان‌ها و ماهیچه‌ها دارد. افرادی که بیشتر وقت خود را در خانه می‌گذارنند و یا در مناطقی زندگی می‌کنند که رنگ آفتاب را به ندرت می‌بینند بیشتر در معرض کمبود این ویتامین مهم قرار می‌گیرند. نور خورشید قادر است به شکل طبیعی و کاملا رایگان این ویتامین را در بدنتان تولید کند! برای جبران این کمبود می‌توانید از قرص ویتامین دی استفاده کنید و یا با مشاوره از پزشک متخصص تغذیه مواد غذایی و خوراکی‌های حاوی این ویتامین را وارد برنامه غذایی‌تان کنید. باز هم تاکید می‌کنیم به هیچ عنوان به صورت خودسر و سلیقه‌ای از قرص ویتامین دی یا مکمل‌های دارویی حاوی این ویتامین استفاده نکنید.
ارتباط مستقیم بین فقر ویتامین ب ۱۲ در بدن و سوزن سوزن شدن دستان
ویتامین ب ۱۲ نیز از دیگر ویتامین‌هایی است که در صورت کمبود آن در بدن شما شاهد حالاتی همچون سوزن سوزن شدن و بی‌حسی دست‌ها خواهید بود. این ویتامین نیز همچون ویتامین‌ای در بدن وظیفه محافظت از غلاف میلین را برعهده دارد. اگر این ویتامین به میزان لازم به بدن نرسد، سیستم عصبی با اختلال مواجهه خواهد شد که این می‌تواند منشا و مورمور شدن انگشتان دست چپ باشد.
ارتباط بین بیماری دیابت و مور مور شدن کف دست و انگشتان
به صورت کلی افرادی که دچار افزایش قندخون هستند بیشتر از سایرین در معرض سوزن سوزن شدن دست قرار می‌گیرند. در این بیماری، هورمونی که سطح قند خون بدن را تنظیم می‌کند دچار مشکل شده و نمی‌تواند این وظیفه را به خوبی انجام دهد. در نتیجه میزان قند خون از حد طبیعی بیشتر و بیشتر خواهد شد و منجر به بیماری مزمن قندخون یا همان دیابت می‌شود. افراد مبتلا به دیابت دچار نوروپاتی محیطی می‌شوند، به این معنا که اعصاب بدن دچار آسیب می‌شوند و منجر به بی‌حسی دست و پا می‌شود.
اگر بخواهیم بیشتر توضیح دهیم که دیابت چگونه بر سلامت اعصاب آسیب می‌رساند باید بگوییم هنگامی که سطح قند خون بدن بالا می‌رود به رگ‌های خونی آسیب زده می‌شود. رگ‌های خونی در بدن وظیفه انتقال اکسیژن و مواد مغذی به اعصاب را دارند. زمانی که رگ‌های خونی دچار آسیب شوند، جریان خون در بدن کاهش یافته و در نتیجه اکسیژن و مواد مغذی کمتری به اعصاب بدن منتقل می‌شود که در این حالت دچار در سیستم عصبی اختلال ایجاد می‌شود و شما این اختلال را به صورت بی‌حسی و گزگز دست تجربه خواهید کرد.
بیماری تیروئید یکی از مورمور شدن انگشتان دست چپ
بیماری تیروئید نیز از دیگر دلایلی است که در صورت مصرف نکردن دارو و کنترل بیماری می‌تواند منجر به ایجاد عوارضاتی همچون بی‌حسی دست شود. این بیماری یک نوع بیماری هورمونی است که سیستم عصبی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در واقع این بیماری به عصب‌های محیطی آسیب می‌زند که در این حالت شما شاهد علائمی همچون بی‌حسی و سوزن سوزن شدن دست خواهید بود. اگر مورمور شدن انگشتان دست چپ به خاطر بیماری تیروئید باشد شما این احساس سوزن سوزن شدن را بیشتر در شب هنگام تجربه می‌کنید و در صورتی که بیماری تیروئید تشدید پیدا کند شما علاوه بر شب‌ها در سایر ساعات روز نیز مشاهده می‌کنید.
آیا مصرف الکل می‌تواند علت مورمور شدن انگشتان دست چپ باشد
متاسفانه باید گفت که مصرف الکل در جامعه و به خصوص در قشر جوان رو به افزایش بوده و بسیار بیشتر از قبل رواج پیدا کرده است. جای صحبت از مضرات مصرف الکل و تاثیرات منفی‌ای که بر بدن می‌گذارد در این مقاله نیست چرا که ما در اینجا صرفا می‌خواهیم در خصوص علت مورمور شدن انگشتان دست چپ صحبت نماییم، اما همینقدر بدانید که مصرف الکل ارتباط کاملا مسقیمی با سوزن سوزن شدن دست دارد. مصرف الکل باعث آسیب زدن به بافت عصبی بدن شده که منجر به مشکلات جسمی همچون سوزن سوزن شدن دست می‌شود. اگر علت سوزن سوزن شدن و بی‌حسی انگشتان دست چپ مرتبط با مصرف الکل باشد شما چاره‌ای جز ترک الکل برای همیشه نخواهید داشت!
بیماری و نارسایی قلبی منشاء و علت مورمور شدن انگشتان دست چپ
زمانی که در موتورهای جست و جوگر به دنبال علت و منشاء سوزن سوزن شدن و بی‌حسی دست می‌گردید ممکن است دچار شوکه شوید چرا که بیماری و نارسایی قلبی جزو یکی از مواردی است که در نتایج گوگل به چشم می‌خورد! اما نیازی به نگرانی نیست، درست است که بی‌حسی و گزگز دست بی‌ارتباط با بیماری قلبی نیست اما در این مورد نمی‌توان سریع نتیجه گیری کرد و به بیماری قلبی ارتباط داد. بیماری قلبی تنها یکی از دلایل بی‌حسی دست است و علل دیگری هم وجود دارند که منجر به بی‌حسی شوند. اگر پزشک به وجود بیماری و عارضه قلبی در شما مشکوک شود آزمایشاتی را از شما گرفته و سپس برای درمان داروهایی را برایتان تجویز می‌کند.
آیا بارداری ارتباطی با علت مورمور شدن انگشتان دست چپ دارد
خانم‌های باردار جزو آن دسته از افرادی هستند که ممکن است بی‌حسی دست و حتی پاها را تجربه کنند. این اتفاق در ماه‌های آخر دوران بارداری بیشتر رخ می‌دهد و دلیل آن هم به رشد جنین ارتباط دارد. در واقع جنین در حال رشد در شک و همچنین مایعات اضافی ناشی از بارداری بر اعصاب فشار وارد کرده و در نهایت این فشار منجر به بی‌حسی و سوزن سوزن شدن دست می‌شوند. اگر بی‌حسی دست به دلیل بارداری باشد پس از زایمان از بین می‌رود و دیگر تکرار نخواهد شد.
بیماری سندروم تونل کارپال یکی دیگر از دلایل سوزن سوزن شدن کف دست
در سندروم تونل کارپال به عصب میانی که در مچ دست قرار دارد فشار زیادی وارد می‌شود. این فشار باعث می‌شود که دست‌ها دچار گزگز و بی‌حسی شوند. به صورت کلی اشخاصی که مشاغلشان به گونه‌ای است که از دست‌هایشان کار زیادی می‌کشند، مانند کسانی که خیاط هستند و مدام قیچی به دست، کارگران بیل و کلنگ به دست، منشی‌های پشت سیستم نشسته و مدام در حال تایپ، بیشتر از سایرین در معرض این عارضه بوده و بهتر است برای جلوگیری از این مشکل به هنگام کار از بریس و یا مچ بند استفاده نمایند.
چگونه می‌توان سوزن سوزن شدن انگشتان را درمان کرد
اگر برای درمان سوزن سوزن انگشتانتان به دنبال یک راه درمانی هستید باید ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی این مشکل و عارضه در شما تشخیص و شناسایی شود. زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید برای اینکه علت مشکل تشخیص داده شود سوالاتی در خصوص سابقه مصرف دارو و یا بیماری و همچنین سوالاتی در خصوص شغل و فعالیت‌های اجتماعی شما پرسیده خواهد شد. همچنین پزشک پس از معاینه شما اگر به وجود بیماری خاصی مانند دیابت در شما مشکوک شود آزمایشاتی از شما می‌گیرد. به صورت کلی این راه‌های درمانی برای برطرف کردن سوزن سوزن شدن انگشتان استفاده می‌شود:
تجویز مولتی ویتامین و مکمل غذایی برای افراد دارای کمبود ویتامین
چنانچه پزشک پس از آزمایش گرفتن از شما به کمبود ویتامین در بدنتان پی ببرد برایتان مولتی ویتامین و مکمل‌های غذایی تجویز می‌نماید تا این نقص و کمبود بدن برطرف شود. توصیه‌ای که داریم این است که به هیچ عنوان به صورت خودسر مولتی ویتامین مصرف نکنید.
استفاده از کمپرس و یا دوش آب گرم
گاهی اوقات علت گزگز و بی‌حسی دست ناشی از مشکلات گردش خون است که در این صورت استفاده از کمپرس آب گرم و دوش گرفتن می‌تواند در رفع این مشکل بسیار کمک کننده و موثر عمل کند. برای استفاده از کمپرس می‌توانید هم از کیسه آب گرم استفاده نمایید و در صورت‌عدم دسترسی به کیسه آب گرم می‌توانید از یک حوله نرم و تمیز برای این کار استفاده کنید.
استفاده کردن از مچ بند برای اشخاص افراد دارای مشاغل یدی
برخی از افراد دارای مشاغلی هستند که در آن مشاغل از دست‌ها استفاده زیادی می‌شود. وقتی دست‌ها درگیر کار و فعالیت زیاد باشند اعصاب دست به شدت دچار خستگی شده و بی‌حسی و گزگز دست رخ می‌دهد. برای جلوگیری از این اتفاق استفاده از مچ بند برای دست به این گونه از افراد توصیه می‌شود. اگر شغلتان به گونه‌ای است که نیاز است مچ دست‌هایتان مدام خم و راست شود شما باید از مچ بندهایی استفاده نمایید که امکان این کار را به شما بدهد. مچ بندهایی که نرم‌تر هستند به شما اجازه می‌دهند تا آزادانه‌تر از دست‌هایتان استفاده کنید. در شب هنگامی که برای استراحت به رخت‌خواب می‌روید و دیگر از دست‌هایتان استفاده نمی‌کنید می‌توانید از مچ بندهایی استفاده کنید که سفت‌تر بوده و خاصیت انعطاف‌پذیری کمتری دارند.
ماساژ درمانی یکی دیگر از راهکارهای درمان بی‌حسی دست
ماساژ دادن ناحیه آسیب دیده باعث بهبود جریان خون، تحریک اعصاب دست‌ها و بهبود عملکرد آن‌ها خواهد شد. می‌توانید برای ماساژ دادن از روغن‌های طبیعی مانند روغن بادام هم استفاده کنید. برای آنکه بیشترین استفاده و بهره را از این تکنیک درمانی ببرید می‌توانید از یک ماساژ درمانگر یا ماساژ تراپیست استفاده کنید.
کنترل سطح قند خون بدن با رعایت نمودن رژیم غذایی
همانطور که گفتم یکی از دلایلی که منجر به بی‌حسی دست می‌شود بیماری دیابت است. اگر پس از تست قندخون پزشک به وجود دیابت در شما پی ببرد هم برایتان دارو تجویز می‌کند وهم توصیه‌هایی را در خصوص رژیم غذایی به شما می‌کند. یکی از توصیه‌ها این است که نوشیدنی‌های شیرین مضر را از برنامه غذایی حذف کرده و به جای آن از آب میوه‌های طبیعی استفاده نمایید. همچنین شیرینی و شکلات و قند و شکر نیز حذف و به جای آن‌ها از کشمش و خرما استفاده شود.
طب سوزنی یک درمان سنتی موثر برای بی‌حسی دست
همانطور که می‌دانید طب سوزنی یکی از درمان‌هایی است که قدمت بسیار بسیار طولانی دارد اما با این وجود به دلیل موثر بودن این روش درمانی هنوز که هنوز است در دنیای پزشکی مورد استفاده واقع می‌شود. برای استفاده از این روش درمانی در ابتدا یک سری آزمایشات ارتوپدی از شما گرفته می‌شود تا مشخص شود کدام یک از اعصاب دست دچار مشکل و اختلال شده‌اند و پس از آن با فرو کردن سوزن‌های کوچکی در نواحی آسیب دیده و تحریک اعصاب آن منطقه اقدام به درمان مشکل بی‌حسی می‌کنند.
به یاد داشته باشید در مواردی که این حالت به‌صورت ناگهانی ایجاد شود و همراه با علائم قلبی-عروقی مثل تپش قلب، درد قفسه سینه، درد فک، شانه یا بازو، افت فشار خون، غش یا کاهش سطح هوشیاری باشد، احتمال سکته مغزی یا مشکل قلبی وجود دارد و فوراً باید با اورژانس تماس گرفت.
اگر این حالت با علائم شدید همراه نیست اما به‌طور مکرر تکرار می‌شود، مراجعه به پزشک متخصص (مغز و اعصاب یا ارتوپد بسته به علت مشکوک) ضروری است، زیرا آسیب عصبی مزمن ممکن است در صورت تأخیر در درمان، جبران‌ناپذیر باشد.
سخن پایانی
علت سوزن سوزن شدن انگشتان دست چپ موضوعی است که نباید ساده از کنار آن گذشت. این علامت می‌تواند ناشی از تحت فشار قرار گرفتن اعصاب محیطی در ناحیه گردن، سندرم تونل کارپال، بیماری‌های مزمن مانند دیابت، یا حتی ام‌اس (MS) باشد. گاهی نیز اختلالات عصبی ناشی از آسیب‌دیدگی‌های فیزیکی، حرکات تکراری دست، یا حتی کمبود ویتامین‌های خاص مانند B12 عامل آن هستند. توجه به شرایط بروز علامت بسیار مهم است؛ به‌ویژه اگر در حالت استراحت هم ادامه دارد یا با ضعف عضلانی، کاهش حس لمس یا درد همراه است. اگر این حس در یک دست به‌طور مکرر تکرار می‌شود و با فعالیت‌های روزمره تداخل دارد، نباید مراجعه به متخصص مغز و اعصاب را به تعویق انداخت. در موارد اورژانسی مانند بروز هم‌زمان با درد قفسه سینه، غش یا بی‌حالی، تماس فوری با اورژانس حیاتی است. هرچند این علامت همیشه خطرناک نیست، اما نادیده گرفتن آن می‌تواند باعث آسیب‌دیدگی غیرقابل‌برگشت اعصاب شود. تشخیص به‌موقع توسط پزشک متخصص، نه‌تنها مانع پیشرفت بیماری می‌شود، بلکه درمان را ساده‌تر و مؤثرتر می‌کند.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو