نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

علت درد کف دست

علت درد کف دست موارد بسيار زيادی می تواند باشد. از صدمات بسيار ساده مانند ضربه ها، فشار ها و کشيدگی ها گرفته تا بيماری ها و مشکلاتی مانند سندروم تونل کارپال و يا عفونت های مختلف، همگی می توانند باعث ايجاد درد کف دست شوند.
علائم تمامی اين مشکلات و بيماری ها بسيار شبيه به يکديگر است و به همين دليل فردی که تخصص کافی نداشته باشد نمی تواند علت را به درستی تشخيص دهد. پس اگر دچار درد کف دست شده ايد که به نظرتان غير طبيعی است، برای تشخيص مشکل و در صورت نياز درمان آن بايد به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نماييد.
توجه داشته باشيد درست است که درد کف دست هميشه خطرناک نيست و در بسياری از مواقع به صورت طبيعی درمان می شود و از بين مي رود، اما گاهی اوقات هم علت درد کف دست می تواند يک بيماری و يا مشکل خطرناک مانند عفونت باشد که بايد سريعا به آن رسيدگی شود.
اگر در اين موارد سريعا به مشکل رسيدگی نشود، رفته رفته افزايش خواهد يافت و مشکلات بزرگتری ايجاد می کند. عفونت در صورتی که به درستی کنترل نشود، رفته رفته تمامی بدن را درگير خواهد کرد و می تواند حتی تهديد کننده زندگی فرد باشد.

علت درد کف دست چيست؟

کف دست انسان از قسمت هاي مختلفي مانند عضلات، تاندون ها، مفصل ها، سلول هاي عصبي و استخوان ايجاد شده است که هر يک از اين قسمت ها نيز بيماري ها و مشکلات مختص به خود را دارند. به همين دليل است که موارد بسيار زيادي مي توانند درد کف دست را ايجاد کنند.
علائم اين مشکلات هم بسيار شبيه به يکديگر است و به همين دليل تشخيص قطعي آن بسيار تخصصي است و فرد بدون تخصص کافي نمي تواند علت دقيق درد کف دست را تشخيص دهد. تشخيص مشکلات مرتبط با دست و کف دست و درمان آن ها، به صورت تخصصي در حوزه کاري پزشکان ارتوپد است و بنابر اين اگر دچار درد کف دست شده ايد که به نظرتان غير طبيعي است، براي تشخيص علت آن و در صورت نياز درمان آن، بايد به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نماييد.
در ادامه برخي از مهم ترين و شايع ترين مواردي که مي توانند باعث ايجاد درد کف دست شوند را براي شما قرار داده ايم و شما مي توانيد با بررسي علائم آن ها به تشخيص اوليه نسبت به مشکل خود برسيد.
آسيب ديدگي هاي مختلف
آسيب ديدگي هاي مختلف مانند فشار، کشيدگي و يا ضربه، از شايع ترين مواردي هستند که مي توانند علت درد کف دست باشند. در اين موارد اگر آسيب ديدگي جزئي باشد، با استراحت کردن و درمان هاي اوليه اي مانند دارو ها و يا استفاده از کيسه يخ، درد کاهش مي يابد و با گذشت زمان به صورت طبيعي از بين مي رود.
در افراد ورزشکار و همچنين افرادي که به دليل شغلشان به طور مرتب از تجهيزات سنگين استفاده مي کنند و حرکت هاي تکراري را با دستشان انجام مي دهند، ايجاد درد کف دست به دليل آسيب ديدگي هايي مختلف شايع تر است.

موارد زير نمونه ای از اتفاقاتی هستند که باعث ايجاد آسيب به بافت های کف دست مي شوند:
 وارد آمدن ضربه به کف دست (افتادن شئ سنگين بر روي کف دست)
افتادن ناگهاني بر روي دست ها
سوختگي هايي مختلف
ايجاد برش در کف دست
گزش و نيش حشرات
استفاده بيش از حد از دست (به عنوان مثال، دمبل زدن به صورت متوالي و بسيار زياد و يا پارو زدن طولاني در ورزش قايقرانی)

آسيب ديدگي هاي کف دست، به جز اين که مي توانند علت درد کف دست باشند، علائم ديگري را نيز به همراه خواهند داشت که از جمله آن ها مي توان به کبودي، تورم، قرمزي و يا سفتي ناحيه آسيب ديده اشاره کرد.
اگر شدت آسيب زياد باشد، مي تواند باعث پاره شدن عضلات، رگ هاي خوني، تاندون ها و يا شکستن استخوان ها کف دست شود که در اين موارد به درمان هاي بسيار جدي تري نياز خواهد شد.
سندروم تونل کارپال
سندرم تونل کارپال به حالتي گفته مي شود که عصب مياني دست و تاندون هاي ناحيه مچ دست به دليل تورم مچ دست تحت فشار قرار بگيرند. به دليل فشار ايجاد شده، عصب و تاندون ها تحريک مي شوند و باعث ايجاد درد کف دست مي شوند. پس سندروم تونل کارپال نيز مي تواند علت درد کف دست باشد.
از ديگر علائم سندروم تونل کارپال مي توان به موارد زير اشاره کرد:
بي حسي و گزگز کردن کف دست و انگشتان
ضعف و کاهش توانايي در ناحيه کف دست و انگشتان
علائم اين سندروم در اغلب موارد به صورت تدريجي آغاز مي شوند و ممکن است که علائم آن در شب ها و يا زماني که فرد به تازگي از خواب بيدار شده است بدتر شود.
موارد زير خطر ايجاد سندروم تونل کارپال را افزايش مي دهند:

عفونت هاي مختلف
عفونت ها انواع بسيار مختلفي دارند که هر يک از آن ها مي تواند براي بدن بسيار خطرناک باشد. عفونت ها معمولا پس از ايجاد زخم و يا عمل هاي جراحي، به دليل ورود عوامل عفونت زا از بيرون بدن وارد مي شوند. گاهي اوقات هم ممکن است که عفونت در جاي ديگري از بدن ايجاد شود و با پيشروي اش به خون وارد شود به ديگر اعضا وارد شود
از جمله شايع ترين علائم عفونت ها مي توان به موارد زير اشاره کرد:

• ♦  بارداري

• ♦  ديابت

• ♦  صدمات مچ دست که باعث تورم آن مي شوند

• ♦  استفاده مکرر از ابزار هاي دستي لرزان دريل، هيلتي

• ♦  استفاده بيش از حد از مچ دست

• ♦  سابقه خانوادگي ابتلا به سندروم تونل کارپال

• ♦  تخليه چرک از ناحيه

• ♦  قرمزي

• ♦  احساس گرما و تب در ناحيه آسيب ديده

• ♦  تب تمامي بدن

• ♦  احساس خستگي و ناراحتي کلي

عفونت ها بسيار خطرناک هستند و در صورتي که در کنار درد کف دست علائم بالا را در خود مشاهده نموديد، بهتر است که کمي در رابطه با درد خود نگران شويد و براي تشخيص قطعي علت آن و در صورت نياز شروع سريع درمان، در اولين فرصت به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نماييد.
در صورتي که عفونت به درستي کنترل و درمان نشود، مي تواند گسترش يابد و تمامي بدن را درگير کند و تهديد کننده جان بيمار باشند.
نوروپاتي هاي محيطي
نوروپاتي محيطي به شرايطي گفته مي شود که اعصاب بدن توسط خود بدن مورد حمله قرار مي گيرند، تضعيف مي شوند و از بين مي روند. نوروپاتي محيطي اغلب در دست ها و پاها بيشتر ديده مي شود و اگر در دست ها ايجاد شود مي تواند علت درد کف دست باشد.
از جمله علائم نوروپاتي محيطي مي توان به موارد زير اشاره کرد:

• ♦  درد شديد که ممکن است حتي با يک حرکت و يا لمس کوچک ايجاد شود

• ♦  احساس سوزش و يا گزگز

• ♦  مشکل در حرکت دادن دست و انگشتان و برداشتن اشياء

نوروپاتي محيطي انواع مختلفي دارد و به دلايل مختلفي ايجاد مي شود که از جمله آن ها مي توان به نوروپاتي ديابتي اشاره کرد. اين نوع نوروپاتي همان طور که از نامش مشخص است به دليل ديابت ايجاد مي شود.
واسکوليت
واسکوليت به التهاب رگ هاي خوني گفته مي شود که مي تواند در قسمت هاي مختلفي از بدن ايجاد شود که اگر در کف دست ايجاد شود، مي تواند علت درد کف دست باشد. واسکوليت انواع مختلفي دارد و علائم انواع آن نيز در افراد مختلف متفاوت است.
علائم واسکوليت در کف دست، شامل موارد زير است:

• ♦  درد شديد که ممکن است حتي با يک حرکت و يا لمس کوچک ايجاد شود

• ♦  گزگز و بي حسي کف دست و انگشتان

• ♦   کاهش توانايي دست آسيب ديده

علت دقيق ايجاد واسکوليت هنوز مشخص نيست اما پزشکان اختلالات خود ايمني، عفونت ها و برخي از سرطان هاي خوني را جزو مواردي مي دانند که احتمال ايجاد اين عارضه را افزايش مي دهند.
التهاب فاشياي کف دست
فاشياي کف دست يک بيماري نادر پزشکي است که باعث التهاب فاشياي کف دست مي شود. در نتيجه اين التهاب درد کف دست ايجاد خواهد شد. در اين عارضه وقتي که فرد مي خواهد انگشتان خود را صاف کند التهاب و درد افزايش خواهد يافت.
اين عارضه معمولا هر دو دست را درگير مي کند و افرادي که دچار پلي آرتريت هستند بيشتر از ديگر افراد در معرض اين بيماري هستند. التهاب فاشياي کف دست گرچه نادر است اما به هر حال مي تواند علت درد کف دست در شما باشد.
مشکلات ديسک گردن
گردن انسان محل عبور اعصاب بسيار زيادي است که عصب هاي کف دست هم از جمله آن ها است. به همين دليل اگر ديسک گردن دچار مشکلاتي مانند بيرون زدگي و يا پارگي شود، ممکن است که عصب مرتبط با کف دست تحت فشار ناشي از ديسک بيرون زده قرار بگيرد و باعث ايجاد درد کف دست شود.
در صورتي که در اين مرحله فشار برداشته نشود ممکن است که در ادامه بيرون زدگي ديسک بيشتر شود و در نتيجه فشار وارده بر روي عصب نيز افزايش يابد. در اين ناحيه درد به بي حسي و گزگز تبديل خواهد شد و اگر باز هم در اين مرحله فشار برداشته نشود، در نهايت ممکن است که عصب آسيب ببيند و فرد کنترل مچ و يا قسمتي از دست خود را براي هميشه از دست بدهد.
مشکلات تغذيه و کمبود مواد غذايی
بدن ما براي ساخت سلول هاي تشکيل دهنده بافت ها به يکسري مواد مغذي نياز دارد که اگر آن مواد غذايي به صورت کامل براي بدن تامين نشود، ساخت سلول هاي جديد هم با مشکل مواجه مي شود و به همين دليل بافت ها تضعيف مي شوند.
به طور مثال، اگر ويتامين D و کلسيم کافي در بدن تامين نشود، تراکم استخوان ها بسيار کاهش مي يابد و در نهايت پوکي استخوان ايجاد مي شود. در پوکي استخوان، استخوان ها با کوچکترين فشار و حرکتي درد ايجاد مي کنند و بسيار آسيب پذير تر خواهند شد.
پس کمبود مواد غذايي نيز مي توانند علت درد کف دست باشند.

درد کف دست چگونه درمان مي شود؟

همان طور که تا به اين جا خوانديد، عوامل بسيار زيادي مي توانند علت درد کف دست باشند که علائم آن ها بسيار شبيه به يکديگر است اما درمان هاي کاملا متفاوتي دارند. پس براي درمان، در ابتدا مشکل بايد به صورت کاملا تخصصي و اصولي در ابتدا توسط پزشک ارتوپد شناسايي شود و سپس با توجه به شدت و نوع آسيب ديدگي و همچنين با در نظر گرفتن شرايط بيمار، راه درماني مناسب ايجاد شود.
معمولا درمان ها شامل موارد زير هستند:

   استفاده از دارو هاي مسکن و يا شل کننده هاي عضلاني و يا آنتي بيوتيک ها در صورت وجود عفونت.

• ♦  تزريق دارو ها

• ♦  استفاده از کيسه يخ

• ♦  فيزيوتراپی

در نهايت اگر درمان هاي اوليه اثر گذار نبودند و يا آسيب بسيار شديد بود، پزشک به بيمار جراحي را پيشنهاد خواهد کرد.

چه زماني براي درد کف دست بايد به پزشک مراجعه کرد؟

اگر درد کف دست در شما بيش از يک هفته است که ايجاد شده است ولي بهبودي در آن مشاهده نمي کنيد، درد با گذشت زمان بدتر مي شود و يا اين که آن قدر شديد است که جلوي زندگي روزانه شما را گرفته است، بهتر است که سريعا براي تشخيص علت درد کف دست و درمان آن به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نماييد.
همچنين در صورتي که علائم زير را در خود مشاهده کرديد نيز بهتر است که به دنبال فوريت هاي پزشکي باشيد:

• ♦  تورم بسيار شديد

• ♦  احتمال وجود دررفتگي و يا شکستگي

• ♦  زخم هاي شديدي که خونريزي آن ها متوقف نمي شوند

• ♦  غير طبيعي بودن حالت کف دست و يا مچ دست

جمع بندي مطالب و سخن پايانی

در اين مقاله سعي کرديم هر آن چه را که نياز است در رابطه با درد کف دست بدانيد را در اختيار شما بگذاريم. همان طور که مشاهده کرديد، عوامل بسيار زيادي مي توانند علت درد کف دست باشند که علائم آن ها بسيار شبيه به يکديگر است اما درمان هاي مختلفي دارند.
همچنين مي دانيد که برخي از عوامل ايجاد درد کف دست مانند عفونت ها و يا مشکلات ديسک گردن مي توانند بسيار خطرناک باشند و اگر به سرعت کنترل و درمان نشوند مي توانند باعث ايجاد مشکلاتي مانند فلج شدن دست و يا حتي تهديد کننده جان فرد باشند.
به همين دليل توصيه مي شود که اگر دچار درد کف دست شده ايد که فکر مي کنيد غير طبيعي است، براي تشخيص علت درد کف دست و همچنين در صورت نياز درمان آن، بهتر است که در سريع ترين حالت ممکن به پزشک ارتوپد مراجعه کنيد.

شما مي توانيد با مراجعه به کلينيک تخصصي ارتوپد ما، در ابتدا با کمک و مشورت پزشکان حاذق و با تجربه، مشکل را به صورت اصولي و دقيق تشخيص دهيد و سپس در صورت نياز در همين مجموعه با استفاده از جديدترين تجهيزات و متد هاي درماني به درمان مشکل خود بپردازيد.

 

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو