علت بی حسی انگشت شست چیست: بررسی علمی علایم و روش‌های درمانی مناسب

بسیاری از موارد  مانند درد، احساس سوزش، گزگز شدن، بی‌حسی و ... که در هر نقطه از بدن خود حس می‌کنیم هشدار و علامتی از یک بیماری است که می‌تواند جدی باشد یا با یک درمان مختصر رفع گردد. یکی از این موارد نیز بی‌حسی انگشت شست است. سؤالاتی که ممکن است برای افراد درگیر با این حس پیش بیاید این است که علت بی‌حسی انگشت شست چیست یا برای بی‌حسی دست به چه دکتری مراجعه کنیم ؟

به ندرت پیش‌ می‌آید که بی حسی انگشت شست نشانه عفونتی مانند بیماری لایم، کمبود ویتامین، بیماری ام اس یا سکته مغزی باشد. موارد مختلفی مانند آرتروز، خستگی، اضطراب، آسیب‌هایی مانند سندروم تونل کارپال و .... می‌توانند دلیل ایجاد بی‌حسی در انگشت شست باشند. بسیار مهم است که اگر بعد از چند روز این عارضه برطرف نشد به یک متخصص ارتوپد باتجربه مراجعه کنید تا با ارزیابی کامل بتواند علت اصلی این حالت را تشخیص داده و روش‌های درمانی لازم را اعمال کند. عدم توجه به بررسی علت این علامت می‌تواند در آینده باعث ایجاد دردهای مزمن و پایدار یا افت عملکرد دست شود. برای کسب اطلاعلات بیشتر و شناسایی راهکارهای درمانی مناسب یهتر است تا پایان این مقاله علمی_ پزشکی را مطالعه کنید.

فهرست مطالب

به‌طورکلی از دست دادن احساس در هر قسمت از بدن به دلیل ارتباط آن با اعصاب می‌تواند نگران‌کننده باشد. اما از دست دادن حس در یکی از انگشتان احتمال دارد کمی عجیب به نظر برسد. انگشت‌های شست به ما کمک می‌کنند که راحت‌تر اجسام را بخصوص اجسامی مانند لیوان‌ها، بطری‌های باز و ... را بلند کنیم یا به‌راحتی در گوشی‌های هوشمند خود تایپ کنیم. بنابراین بی حسی انگشت شست به هر علتی که رخ دهد می‌تواند انجام این کارها و بسیاری از کارهای دیگر را دشوار کند.

بی حسی شست معمولاً به تنهایی اتفاق نمی‌افتد و با موارد دیگری مانند حس سوزن‌سوزن شدن یا گزگز همراه است. خم کردن یا حرکت دادن شست نیز در صورت ایجاد بی حسی به‌سختی انجام می‌شود.

 

 

علت بی حسی انگشت شست چیست؟

دلایل زیادی برای بی حسی در شست وجود دارد که برخی از دلایل جدی‌تر از دیگران هستند. دلایل شایع بی حسی انگشت شست عبارت‌اند از:

اضطراب، خستگی و استرس

کسانی که به هر دلیلی مانند شرایط عاطفی یا فشار کاری به مدت طولانی دچار اضطراب، خستگی و استرس می‌شوند، اغلب در قسمت‌های مختلف بدن از جمله انگشتان و دست‌ها احساس بی حسی را تجربه می‌کنند. درد در قفسه سینه، سرگیجه، حالت تهوع، تعریق، سوزن‌سوزن شدن و ضربان قلب سریع نیز ممکن است در کنار بی حسی اتفاق بیفتد. در این صورت عارضه‌ای به نام حمله وحشت اتفاق افتاده است که باید با کمک یک مشاور معتمد و در صورت لزوم متخصص قلب موارد ایجادشده را با برگرداندن حس آرامش رفع کنید.

گیر کردن عصب محیطی

اعصاب محیطی، اعصابی هستند که از نخاع امتداد یافته و اطلاعات را بین مغز و سایر قسمت های بدن شما منتقل می کنند.  دو عصب محیطی به نام عصب میانی (median nerve) و عصب رادیال به شست اطلاع ارسال می کنند.  فشردگی این اعصاب (گیر افتادن عصب) می تواند باعث بی حسی انگشت شست شود.

فشردگی عصب میانی

عصب میانی که از ساعد تا کف دست وجود دارند، حس لامسه را به انگشت شست منتقل می کند. این عصب همچنین به قسمت جلویی انگشت اشاره و انگشت میانی نیز اطلاعات منتقل می کند. اگر عصب میانی تحت فشار قرار گیرد، می تواند باعث بی حسی انگشت شست در ناحیه کف دست شود.  همچنین می تواند باعث ضعف در عضلاتی شود که در خم کردن انگشت شست به سمت قاعده انگشت کوچک نقش دارند. علت اصلی فشردگی عصب میانی، سندرم تونل کارپال است، یک بیماری دردناک ناشی از گیر افتادن عصب میانی در گذرگاه استخوانی در مچ دست به نام تونل کارپال.

فشردگی عصب راديال

عصب راديال از زیر بغل شروع شده و به سمت دست امتداد پیدا می‌کند.  این عصب وظیفه انتقال اطلاعات از گیرنده‌های پشت انگشت شست، دست و دو انگشت اول را دارند.  در صورت فشرده شدن عصب رادیال، ممکن است در قسمت پشتی این انگشتان احساس بی حسی ایجاد شود.  آسیب به عصب رادیال نسبت به عصب میانی احتمال کمتری دارد.  برخی از علل احتمالی عبارتند از:

• شکستگی استخوان ساعد (که در آن قطعات استخوان عصب راديال را درگیر می کند)
• کیست گانگلیون (توده پر از مایع روی مفصل یا تاندون در دست یا مچ)
• استفاده نادرست از عصا (که می تواند عصب راديال را در محل مبدأ تحت فشار قرار دهد)
• فشار طولانی مدت مچ دست (مانند بستن ساعت مچی تنگ)
• ممکن است فرد دچار ضعف عضلانی شود. این امر بیشتر در هنگام تلاش برای خم کردن انگشت شست به پایین (مانند زمانی که ماشه را چکان می دهید) قابل توجه است.

سندرم تونل کارپ

در پاسخ به سؤال علت بی حسی انگشت شست چیست باید گفت سندرم تونل کارپ یکی از مهم‌ترین دلایل بی حسی انگشت شست است. علت این آسیب فشرده شدن عصبی است که از استخوان‌های مچ دست شما عبور می‌کند.

بعضی عارضه‌ها می‌توانند باعث فشرده‌سازی این عصب شوند. سوزن سوزن شدن، ضعف و افتادن ناخواسته اشیا به دلیل ضعف شست، علائم دیگر سندروم تونل کارپ است. بسیاری از شرایط می توانند منجر به سندرم تونل کارپال شوند، از جمله:

• دیابت (که می تواند باعث التهاب تاندون های مچ دست شود)
• چاقی (که باعث افزایش بافت چربی در تونل کارپال می شود)
• بارداری (به دلیل احتباس مایعی که می تواند تونل کارپال را تنگ کند)
• آسیب ناشی از استفاده مکرر (مانند استفاده منظم از رایانه یا ورزش های راکتی)
• آرتریت روماتوئید (نوعی آرتریت خودایمنی که اغلب مچ دست را درگیر می کند)
• شکستگی مچ دست (و سایر آسیب های تاندون ها یا رباط ها)

رادیکولوپاتی گردنی

درد غیرمستقیم یا ارجاعی، دردی عصبی است که از ناحیه ای از بدن غیر از محل احساس آن نشأت می گیرد.  این درد عمدتاً ناشی از فشار ریشه های عصبی نخاعی است که نخاع را به اعصاب محیطی متصل می کند.  گیر افتادن ریشه های عصبی نخاعی را رادیکولوپاتی می نامند. عصبی که به انگشت شست (و همچنین مچ دست،  بازو و انگشت اشاره) عصب دهی می کند، در قسمت گردنِ نخاع، به نام ستون فقرات گردنی قرار دارد. عصب دقیق به عنوان عصب C6 شناخته می شود که از بین دو استخوان در نخاع به نام مهره های C6 و C7 بیرون می آید.

اگر عصب C6 تحت فشار قرار گیرد، اغلب باعث درد تیر کشنده در دو بازو، مچ دست، انگشت اشاره و انگشت شست می شود.  با این حال، در برخی افراد ممکن است فقط باعث بی حسی یا سوزن سوزن شدن شود.  بی حسی ممکن است در انگشتان و همچنین پرده بین انگشت شست و اشاره احساس شود.

علل فشار عصب C6 عبارتند از:

• اسپوندیلیت آنکیلوزان (بیماری که باعث التهاب مفاصل بین مهره ها می شود)
• شکستگی کمپرسیونی (فروریختگی استخوان های مهره، اغلب در افراد مبتلا به پوکی استخوان)
• بیرون زدگی دیسک (برآمدگی بالشتک غضروفی بین استخوان های مهره)
• آرتروز نخاعی (همچنین به عنوان " ساییدگی" یا اسپوندیلوز گردنی شناخته می شود)

دیابت

سطح بالای قند خون ناشی از دیابت که به‌درستی کنترل نشود، می‌تواند به اعصاب سراسر بدن آسیب برساند. این شرایط اغلب اوقات، باعث درد و بی حسی در انگشتان پا می‌شود. اما ممکن است انگشتان دست و بخصوص شست دست را نیز تحت تأثیر قرار دهد. مشکلات سیستم گوارشی، مجاری ادراری، رگ‌های خونی و قلب ناشی از دیابت نیز اغلب با درد و بی حسی همراه است.

 

فیبرومیالژیا

فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن است که باعث درد و خستگی عضلانی در سراسر بدن می‌شود و علت مشخصی ندارد. بی حسی و سوزن سوزن شدن انگشتان دست‌ها، پاها و صورت در افراد مبتلا به این بیماری شایع است. علاوه بر این، افراد مبتلا به فیبرومیالژیا ممکن است سردردهای مکرر، مشکلات گوارشی و اختلالات خلقی را نیز تجربه کنند.

 

کم‌کاری تیروئید

کم‌کاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون‌های مورد نیاز بدن را برای تنظیم متابولیسم (سوخت‌وساز بدن) و سایر فرایندهای بدن تولید نکند. این بیماری در مراحل اولیه اغلب علائمی ایجاد نمی‌کند.

اما در صورت عدم درمان، ممکن است باعث آسیب عصبی و درد و بی حسی انگشتان و سایر قسمت‌های بدن شود. همچنین احتمال دارد با نشانه‌های زیر همراه باشد:

 

لوپوس

لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که می‌تواند تمام قسمت‌های بدن مانند شست را تحت تأثیر قرار دهد. سایر اعضایی که ممکن است به دلیل وجود این بیماری تحت تأثیر قرار بگیرند، عبارت‌اند از:

یکی از نشانه‌های عمده مشکلات عصبی بر گرفته از لوپوس، بی حسی در انگشتان، دستان و همین طور سایر قسمت‌های بدن است.

کم‌خونی پرخطر

کم‌خونی پر خطر وقتی اتفاق می‌افتد که شما پروتئین مناسبی برای جذب ویتامین B12 از غذاهای خود دریافت نکنید. در این شرایط بدن شما نمی‌تواند به اندازه کافی گلبول قرمز تولید کند تا سالم بماند. عدم درمان این بیماری می‌تواند باعث آسیب به اندام، ضعف استخوان و افزایش خطر سرطان شود. این وضعیت همچنین ممکن است باعث مشکلات عصبی شود که بی حسی انگشتان، دست‌ها و سایر اعضای بدن را نیز شامل می‌شود.

دمیلینه شدن و نوروپاتی محیطی

اکثر اعصاب بدن با غشاء پروتئینی به نام میلین پوشانده شده اند. این غشاء به عنوان یک پوشش عایق عمل می کند و به انتقال سریع و خوب سیگنال های الکتریکی کمک می کند.  در صورت آسیب به غلاف میلین، سیگنال های الکتریکی ممکن است بد عمل کنند و باعث ایجاد درد عصبی در اعصاب محیطی (نوروپاتی محیطی) شوند. پارستزی (حس سوزن سوزن شدن، مور مور شدن یا گزگز) ویژگی اصلی نوروپاتی محیطی است که باعث بی حسی، سوزش و سوزن سوزن شدن می شود. درد، ضعف و از دست دادن رفلکس های مفصلی نیز از علائم شایع هستند.

نوروپاتی محیطی به طور معمول دست ها، انگشتان دست و انگشتان پا را تحت تاثیر قرار می دهد.  این دردها گاهی اوقات می توانند شدید نیز باشند. نوروپاتی محیطی فقط در انگشت شست یا هر انگشت منفردی دیگر به تنهایی ایجاد نمی شود و به طور معمول همه انگشتان را تحت تاثیر قرار می دهد.

آسیب به میلین، که دمیلینه شدن نام دارد، می‌تواند ناشی از شرایط متعددی باشد که غلاف محافظتی اعصاب را از بین می‌برند، از جمله:

• مصرف الکل (که قبلاً به عنوان الکلیسم شناخته می‌شد)
• بیماری‌های خود ایمنی (مانند سندرم شوگرن، لوپوس و سندرم گیلن باره)
• عفونت‌های مزمن (مانند HIV یا هپاتیت B و C)
• نارسایی مزمن کلیه
• دیابت (باعث نوروپاتی دیابتی)
• مسمومیت با سرب (شایع ترین سم محیطی مرتبط با دمیلیناسیون)
• لنفوم (سرطان سیستم لنفاوی)
• عوارض جانبی داروها (مانند شیمی درمانی، برخی داروهای HIV، لوودوپا، داروهای استاتین و برخی داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی)
• اسکلروز چندگانه (بیماری ارثی که باعث دمیلیناسیون می‌شود)
• لئوکوانسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده (بیماری دمیلیناسیون مرتبط با نقص شدید ایمنی)
• کمبود ویتامین B12 (که می‌تواند باعث دمیلیناسیون و تحلیل نخاع شود)

پدیده رینود

پدیده رینود که بیماری رینود نیز نامیده می‌شود، می‌تواند باعث احساس بی حسی و سرما در قسمت‌هایی از بدن هنگام قرار گرفتن در معرض دمای پایین یا شرایط پراسترس شود. در این بیماری عروق کوچک‌تر که خون را به پوست شما می‌رسانند، باریک می‌شوند. در بیشتر مواقع، این وضعیت باعث بی حسی انگشتان دست و پا می‌شود و اغلب با گرم شدن بی حسی تبدیل به احساس سوزش یا خارش خواهد شد. ممکن است حتی پوست شما در پاسخ به سرما یا استرس تغییر رنگ دهد.

روماتیسم مفصلی

آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که در آن بدن شما به بافت‌های خود حمله می‌کند، ازجمله قسمت‌های تحت تأثیر این بیماری در بدن عبارت‌اند از:

گرفتگی عصب اولنار

سایر موارد علت بی حسی انگشت شست چیست؟

• آمیلوئیدوز (بیماری نادری که باعث رسوب بیش از حد پروتئین در اعصاب محیطی می شود)
• کیست گانگلیون
• آسیب به انگشتان، بازوها، دست‌ها یا مچ دستان، مانند شکستگی یا ضربه شدید
• سرمازدگی
• سندرم گیلن باره
• بیماری هانسن یا جذام
• ایدز
• بیماری لایم
• اسکلروز چندگانه
• سندرم شوگرن
• سکته ایسکمیک (نوعی سکته ناشی از انسداد رگ خونی در مغز)
• سکته قلبی (همچنین به عنوان حمله قلبی شناخته می شود، ناشی از انسداد جریان خون به قلب)
• آسیب نخاعی (مانند آنچه در تصادف رانندگی یا سقوط شدید ممکن است رخ دهد)
• سیفلیس
• واسکولیت

• بی حسی علاوه بر انگشت شست به سایر قسمت‌های بدن شما انتقال پیدا کند.
• بی حسی که خوب می‌شود و دوباره برمی‌گردد.
• احساس بی حسی در شست که مدام بدتر می‌شود.
• وقتی بی حسی در شست به قدری است که در انجام کارهای روزمره شما تداخل ایجاد کرده است.
• وقتی به نظر می‌رسد بی حسی مربوط به فعالیت‌های خاصی باشد.

• ماساژ
• ورزش
• حمام نمکی اپسوم
• تکنیک‌های مدیریت استرس و آرام‌سازی
• دستگاه‌های پشتیبانی مانند بریس