نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
درد شانه چپ در اوایل بارداری
دوران بارداری یکی از بهترین و البته حساس‌ترین دوران برای خانم‌هاست که در کنار حس خوبی که ایجاد می‌کند با عوارضی همراه است که این عوارض در زمان‌های مختلف در طول بارداری بسته به شرایط مادر تغییر می‌کند و الزاماً همه مادران شرایط یکسانی نخواهند داشت. درد شانه چپ در اوایل بارداری نیز یکی از عارضه‌های ناخوشایند بارداری است که برای برخی بانوان اتفاق می‌افتد و به دلیل تغییرات هورمونی و جسمی است که در زن ایجاد می‌شود. معمولاً این عوارض باید تحمل شوند و با استراحت و صبر این دوران سپری شود؛ اما ازآنجایی‌که دوران بارداری بسیار حساس است و هر مورد کوچکی می‌تواند تبعات بزرگی به همراه داشته باشد شما باید یک متخصص زنان دلسوز و باتجربه مانند متخصصین کلینیک ما را برای مراقبت‌های بارداری انتخاب کنید و هر عارضه یا مشکلی که برایتان پیش می‌آید را بدون کم‌وکاست به پزشکتان بگویید تا یک بارداری بی‌خطر را سپری کنید. در ادامه به‌طور مفصل در مورد درد شانه چپ در اوایل بارداری صحبت خواهیم کرد.
به‌طورکلی مفصل شانه به همراه سایر مفاصل بدن در دوران بارداری دستخوش تغییرات زیادی می‌شود. بدن یک زن باردار هورمونی به نام ریلکسین تولید می‌کند که تمام رباط‌های بدن را برای زایمان، آماده‌سازی و شل می‌کند. این شل شدن رباط‌ها همراه با تغییر وضعیت خواب، ایستادن و حالت راه رفتن می‌تواند باعث درد شانه چپ در اوایل بارداری یا درد شانه در زمان‌های مختلف بارداری شود. زنان باردار همچنین بیشتر در معرض رگ به رگ شدن، کبودی یا افتادن هستند؛ یعنی ممکن است یک ضربه یا درد خفیف در شانه را به یک ناراحتی شدید تبدیل کند؛ بنابراین، مهم است که در دوران بارداری از سلامت شانه خود و همچنین کل اندام‌های خارجی بدن بیشتر مراقبت کنید.
گاهی اوقات، درد شانه در دوران بارداری به دلیل تغییر وضعیت خواب، تغییرات هورمونی و همچنین سفتی عضلات ایجاد می‌شود. علائم دیگر درد شانه چپ در اوایل بارداری عبارت‌اند از:
درد شانه به ناحیه گردن کشیده می‌شود و با گذشت روز افزایش می‌یابد. به‌طورکلی بااحساس سوزش در چشم و درد در پایه جمجمه ترکیب‌شده و تنش و خستگی ایجاد می‌کند.
درد شانه در سه‌ماهه اول ممکن است با علائمی مانند حالت تهوع، استفراغ، میگرن، غش، فشارخون پایین و افزایش وزن غیرطبیعی همراه باشد. این علائم ممکن است جای نگرانی داشته باشد و به همین دلیل در ابتدا تأکید کردیم که همه موارد را باید به‌طور کامل به اطلاع پزشکتان برسانید تا در صورت وجود مشکل و نیاز به اقدام خاص، موارد رفع شود.
درد شانه ممکن است علامت یک بیماری زمینه‌ای باشد. درد شانه در اوایل بارداری می‌تواند نشانه‌ای از حاملگی خارج رحمی یا لوله‌ای باشد که نیاز به مداخله پزشکی فوری دارد. در این شرایط، رشد جنین به‌جای خود رحم در لوله‌های رحمی یا دهانه رحم اتفاق می‌افتد که در صورت ادامه رشد حتی ممکن است منجر به خونریزی شدید و مرگ مادر شود و به همین دلیل به‌محض تشخیص باید بارداری متوقف گردد. این مشخصه درد تیز و برنده‌ای دارد که از شکم شروع می‌شود و می‌تواند به شانه و کمر نیز کشیده شود.
شما ممکن است به دلیل سنگ صفرا که رسوب کلسترول یا کلسیم در کیسه صفرا یا مجاری صفراوی است درد شانه را تجربه کنید. افرادی که دارای سنگ صفرا هستند، از ناحیه شکم در قسمت فوقانی شکم که به پشت و شانه کشیده می‌شود، احساس درد می‌کنند.
گاهی اوقات، درد شانه ممکن است به دلیل مشکلات معده مانند یبوست، نفخ شکم و زخم معده ایجاد شود. این نوع درد از معده نشأت می‌گیرد و به پشت و شانه گسترش می‌یابد.
وزن بیش‌ازحد یا نامتعادل در شکم نیز می‌تواند باعث درد تیغه‌ای شانه در سه‌ماهه دوم شود. در اینجا، درد از ناحیه کمر شروع می‌شود و به عضلات پشت و شانه‌ها گسترش می‌یابد.
بااینکه درد شانه چپ در اوایل بارداری بیشتر دیده می‌شود اما به‌طور مكرر در سه‌ماهه دوم و سوم نیز رخ می‌دهد، بخصوص كه زنان برای داشتن جریان خون بهتر به پهلوی سمت چپ خود می‌خوابند.
درد شدید شانه راست نیز گاهی اتفاق می‌افتد که می‌تواند علامتی از یک عارضه بارداری به نام پره اکلامپسی باشد. این عارضه وضعیتی است که در آن فشارخون مادر افزایش‌یافته و در آزمایش ادرار او پروتئین، بیشتر از حد طبیعی دیده می‌شود.
وقتی درد شانه با تنش و سفتی در قسمت فوقانی پشت و قاعده جمجمه، سردردها و میگرن همراه شود، فشار روانی ممکن است دلیل این امر باشد و باید هرچه سریع‌تر برطرف شود تا مشکلی برای مادر و فرزند ایجاد نگردد.
بسیاری از عوارض که به دلیل تغییرات هورمونی و جسمی در دوران بارداری ایجاد می‌شوند، درمان خاصی ندارند و باید تنها با صبوری و برخی اقدامات سطحی آن‌ها را تحمل کرد. مگر اینکه پزشک متخصص شما عارضه خاصی را تشخیص دهد که نیاز به درمان‌های خاص نیز داشته باشد. نکته‌ای که مادران عزیز باید توجه کاملی به آن داشته باشند این است که در دوران بارداری نمی‌توانند از هر نوع مسکن یا دارویی استفاده کنند؛ زیرا برای جنین خطرناک است و می‌تواند تأثیرات بسیار بدی روی فرزند شما داشته باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود حتی یک استامینوفن ساده در بارداری با مشورت پزشک مصرف شود؛ زیرا برخی از مسکن‌ها می‌توانند در دوران بارداری مضر باشند و نباید بدون نظر پزشک مصرف شوند؛ بنابراین، به‌جای استفاده از مسکن برای کاهش درد شانه چپ در اوایل بارداری یا زمان‌های دیگر، می‌توانید اقدامات ساده تسکین درد را دنبال کنید که عبارت‌اند از:
ورزش‌های روزانه‌ای که پزشک آن‌ها را به شما آموزش می‌دهد.
می‌توانید از اسپری‌ها و کرم‌های ضدالتهاب استفاده کنید.
می‌توانید یک کیسه یخ را در محل درد و اطراف آن قرار دهید.
خوددرمانی فیزیکی مانند یوگا، طب فشاری، حرکات کششی انجام دهید و موقعیت مناسب خود را برای خواب پیدا کنید.
با تغذیه مناسب از عوارض معده در بارداری که می‌تواند باعث درد شانه شود، جلوگیری نمایید.
به‌اندازه کافی استراحت کنید تا استرس، تنش و درد شانه عصبی را از بین ببرید.
فعالیت‌های سنگین جسمی که ممکن است درد شانه را در طول بارداری افزایش دهد، کاهش دهید.
قبل از خواب بدنتان را ماساژ دهید.
بدن شما در این دوران دائماً در حال تغییر است تا معجزه زایمان اتفاق بیفتد؛ بنابراین باید برای کاهش حداکثری عوارض احتمالی از یک سبک سالم زندگی حداقل برای این دوران پیروی کنید. بهترین راه برای جلوگیری از درد شانه در دوران بارداری، سالم ماندن است. در اینجا چند نکته برای جلوگیری از درد شانه آورده شده است:
خوب بخوابید تا از جمع شدن تنش و ایجاد استرس در شانه‌ها جلوگیری کنید.
غذای خوب بخورید تا از مشکلات معده که باعث درد شانه می‌شود، پیشگیری کنید.
هنگام خواب، ایستادن، نشستن و راه رفتن از حالت بد بدن خودداری کنید.
اگر سیگار می‌کشید، باید آن را در بارداری ترک کنید.
مسئولیت‌ها را با شریک زندگی یا سایر افراد خانه تقسیم‌بندی کنید تا فشار کاری شما کم شود.
در صورت امکان از یکی از اعضای خانواده مانند مادر یا خواهر و یا دوستی مورد اعتماد کمک بخواهید.
بالش‌هایی تهیه کنید که مخصوص ستون فقرات گردن و پاها برای خواب بهتر و فشار کمتر بر روی شانه‌ها باشد.
برای کمک به درد شانه منشأ معده و سنگ صفرا، غذاهای پرادویه و تند نخورید.
از هر کار یا فردی که باعث استرس برای شما می‌شوند، دوری‌کنید.
برای کمک به تسکین درد شانه و تقویت سلامتی، یک متخصص درمانی و ماساژ یا یک متخصص طب فشاری را امتحان کنید.
به‌جای صرف چای در میان وعده، از میان وعده‌های سالم مانند سبزیجات پخته، آجیل و میوه استفاده کنید.
اگر می‌توانید مرخصی بگیرید. هیچ‌چیزی مانند آرامش و رفاه در کاهش عوارض بارداری معجزه نمی‌کند.
یک تشک جدید بخرید، یک ماسک خواب و هدفون‌های کاهش‌دهنده صدا تهیه کنید. همه این‌ها باعث بهبود کیفیت خواب و کاهش عوارضی مانند درد شانه چپ در اوایل بارداری می‌شود.
اگر درد شانه به مدت طولانی ادامه یابد و با علائمی مانند تب بالا، فشار بر سمت راست ناحیه روده، عدم توان در حرکت شانه و درد با تورم و تغییر رنگ پوست همراه باشد، باید سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید یا به مطب او مراجعه کنید تا همه موارد احتمالی بررسی و اقدامات درمانی لازم هرچه سریع‌تر انجام شوند.
ما در این قسمت می‌خواهیم به چند سؤال در مورد درد شانه چپ در دوران بارداری که دائماً از پزشکان ما پرسیده می‌شوند، پاسخ دهیم:
♦ 1. چرا بین تیغه‌های شانه من درد وجود دارد؟
این حالت به‌عنوان درد تیغه شانه شناخته می‌شود و به دلیل وضعیت بد جسمی رخ می‌دهد، یعنی وقتی که قسمت فوقانی کمر و شانه‌ها به جلو خم می‌شوند. درد به دلیل جدا شدن تیغه‌های شانه از یکدیگر است. رانندگی، ساعات طولانی نشستن در محل کار، غذا خوردن یا شنا می‌تواند این وضعیت را بدتر کند.
♦ 2. من در سر شانه‌هایم درد دارم. علت چیست؟
برخی از زنان باردار در نوک شانه‌ها یا سرشانه‌ها، جایی که بازوها شروع می‌شوند، درد دارند. این حالت نادر است و یکی از نشانه‌های حاملگی خارج رحمی است که باید توسط پزشک زنان شما موردبررسی قرار بگیرد و احتمال بارداری خارج رحمی رد شود و اگر دچار این نوع بارداری شده‌اید باید هرچه سریع‌تر بارداری متوقف شود.
♦ 3. برای درد در ناحیه بازو و شانه چپ چه کاری باید انجام دهم؟
درد در بازو و شانه چپ ممکن است به دلیل عصب گیره یا آسیب‌دیدگی مفصل ایجاد شود. همچنین می‌تواند یکی از علائم بیماری قلبی باشد. به همین دلیل شما باید فوراً توسط پزشک مورد معاینه قرار بگیرید.
بارداری با عوارض مختلفی همراه است که نمی‌توان از اکثر آن‌ها جلوگیری کرد. استراحت کافی، ورزش ملایم و عادات غذایی سالم کمک زیادی به کاهش ناراحتی‌های بارداری می‌کند. از همه مهم‌تر اگر یک پزشک حاذق، دلسوز و باتجربه در این دوران داشته باشید و تحت نظر یک کلینیک مجهز مانند کلینیک ما قرار بگیرید، بسیاری از فشارهای زایمان کاهش پیدا می‌کند و همین امر باعث کاهش چشمگیر عوارض بارداری خواهد شد؛ زیرا بسیاری از خانم‌های بارداری به دلیل استرسی که به خاطر پزشک یا کلینیک بی‌مسئولیت تجربه می‌کنند، بسیاری از عوارض را باید تحمل نمایند که برخی از آن‌ها هم برای خودشان و هم برای فرزندشان خطرناک است. در آخر بازهم تأکید می‌کنیم به یاد داشته باشید که در طول بارداری، هر درد یا علامتی باید به پزشک اطلاع داده شود.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.
مجموعه ارتوپدی ما با بهره مندی از به روزترین تجهیزات پزشکی و متخصصین ارتوپدی متبحر برای درمان انواع بیماری های ارتوپدی در خدمت شما عزیزان است.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو