نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
برای درد دست و پا به چه دکتری مراجعه کنیم
دستها و پاها ابزار اصلی ما برای انجام هر فعالیتی هستند. هرکدام از این قسمتها خود از شبکه گستردهای از بافتهای نرم و سخت شامل استخوانها، رباطها، تاندونها، لیگامانها، عضلات و رگهای عروقی و عصبی مختلف تشکیل شدهاند. آسیب به هرکدام از این بخشها میتواند باعث درد در دست یا پا شود؛ اما دردهای دست و پا بهطور همزمان معمولاً به دلیل بیماریهایی است که کل بدن را درگیر میکنند و از آن جمله میتوان به انواع آرتریت و نوروپاتیها مانند نوروپاتی دیابتی اشاره نمود. در پاسخ به سؤال برای درد دست و پا به چه دکتری مراجعه کنیم در مرحله اول بهترین پزشکی که میتواند به شما کمک کند یک ارتوپد باتجربه و کار بلد است.
در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر در مورد برای درد دست و پا به چه دکتری مراجعه کنیم و دلایل ایجاد این دردها با هم صحبت کنیم.
درد یا علائم پاراستزی مانند بیحسی، احساس سوزنسوزن شدن، مورمور، گزگز، سوزش، ضعف و ... در دستها و پاها میتواند ناشی از ترومای محیطی ساده مانند ضربه و برخورد شدید با اجسام در خانه مثل میز یا مبل، استفاده بیشازحد و فعالیت ورزشی یا غیرورزشی سنگین و موارد دیگری ازایندست باشد؛ اما درد مداوم بدون اتفاق افتادن هیچ آسیب آشکاری ممکن است نشانه مشکل جدیتری مانند آسیبهای عصبی، التهابات از جمله التهاب در مفصلهای قسمتهای مختلف یا یک اختلال پیچیدهتر باشد.
در این صورت باید در اسرع وقت برای پیگیری تشخیص و درمان به متخصص مراجعه کنید؛ اما در پاسخ به این سؤال که برای درد دست و پا به چه دکتری مراجعه کنیم باید بگوییم با توجه به اینکه تمامی قسمتهایی که ممکن است باعث درد دست و پا شوند و حتی علائم ارجاعی که به دلیل مشکلاتی در قسمتهای دیگر مانند انواع دیسکوپاتی گردن و کمر ایجاد میشوند به نوعی به سیستم اسکلتی و عضلانی مربوط میشوند، ارتوپد پزشکی است که میتواند در این زمینه به شما کمک کند؛ زیرا وی شناخت کاملی از تمامی این اجزا و آسیبهای احتمالی وارد شده به آنها دارد و میداند در صورت پیشرفت چه مواردی علائم عصبی و پاراستزیها ظاهر میشوند. درنتیجه میتواند با روشهای مناسب بهترین تشخیص را انجام دهد و بعد طبق تشخیص نهایی بهترین برنامه درمانی را بسته به وضعیت سلامت شما و شدت آسیب انتخاب کند.
توانایی تشخیص ارتوپدی که برای این کار انتخاب میکنید، بسیار مهم است؛ زیرا بهعنوانمثال اگر ارتوپد برخی از شکستگیها را تشخیص ندهد و اقدامات درمانی لازم مانند آتلبندی یا گچ گرفتن انجام نشود، عوارض زیادی ازجمله جوش نخوردن، بد جوش خوردن، بدشکلی استخوان، بدفرم شدن ظاهر استخوان، آرتروز زودرس، محدودیت حرکتی و ... برای بیمار ایجاد میشود. حال در مورد تمامی آسیبهایی که ممکن است دست و پا را درگیر کنند نیز همین مسئله وجود دارد و عدمتشخیص و درمان صحیح و بهموقع هرکدام از آنها میتواند عوارض جانبی زیاد و بعضاً خطرناکی را برای بیمار ایجاد نماید.
درد دست و پا به معنی درد در قسمتهای مختلف دست و پا است که ممکن است بسته به علت ایجاد درد، از حالت خفیف و زودگذر به دلیل استفاده بیشازحد، استرس، فعالیت زیاد و ... تا شدید و دردهای مبهم مانند بیحسی، گزگز، مورمور و ... به دلیل تروماهای شدید مانند تصادفات و سقوط و یا آسیبهای عصبی و عروقی متفاوت باشد. همچنین برخی از این دردها میتوانند به نواحی دیگر بدن شما تابش کنند؛ بنابراین هرگونه آسیب در ناحیه پا و دست میتواند باعث درد در قسمتهای مختلف دست و پا شود و همچنین برخی از بیماریها ازجمله دیابت کنترل نشده، دیسکوپاتیها و ... نیز میتوانند دردهای ارجاعی را در دست و پا ایجاد نمایند. از جمله برخی از بیماریهای خطرناک که ممکن است دست یا پا را درگیر کنند نیز میتوان به بیماریهایی مانند جنرالیزه، بیماریهای عفونی، بیماریهای داخلی روماتوئیدی، انواع دیسکوپاتی و ... اشاره کرد.
با توجه به اینکه دردهای طول کشنده حتما نیاز به بررسیهای جدی و تخصصی دارند، در صورت ابتلا به آنها در دست یا پا و یا بصورت همزمان، به ویژه اگر همراه با علائم خطرناکی مانند تب، تعریق، کاهش وزن و ... همراه هستند یا دچار دردهای پایدار در این نواحی شده اید که با درمانها و مراقبتهای خانگی از بین نمیروند، حتما به پزشک ارتوپد مراجعه کنید. زیرا علتهای این نوع دردها بسیار متعدد هستند و موارد خطرناک آن در صورت عدم مراجعه به موقع میتوانند عواقب ناگواری از جمله تخریب مفاصل، آسیبهای عصبی دائمی، فلج، اختلالات شدید احشایی، انتشار بیماری یا عفونت در کل بدن، مشکلات تهدید کننده حیات و ... ایجاد کند که به همین دلیل باید در صورت درد طول کشنده دست و پا حتما به ارتوپد مراجعه کنید و تشخیص و درمان تخصصی انجام شود.
با توجه به اینکه هر کدام از بخشهای دست و پا از قسمتهای بسیار متعددی ساخته شدهاند و ساختارهای پیچیدهای دارند، تشخیصهای بسیار متعددی نیز برای ایجاد درد دست و پا وجود دارد. برخی از آنها بهصورت کلی عبارتاند از:
♦ وجود التهاب در دست و پا
التهاب و تورم ممکن است در مفاصل، ماهیچهها یا بافتها به دلایلی مانند کشیدگی، شکستگی، آرتریت و ... رخ دهد و باعث درد دست و پا شود.
♦ آسیبهای عصبی
آسیبهای عصبی شامل گرفتگی اعصاب یا مشکلات عصبی مانند نوروپاتی دیابتی، نوروپاتی ناشی از مصرف الکل زیاد و ... میتواند در هرجایی از بدن اتفاق بیفتد، اما درگیر کردن دست و پا میتواند منجر به بیحسی یا گزگز و سایر علائم پاراستزی مانند سوزش، سوزنسوزن شدن، مورمور و ... شود.
♦ آسیبهای تروما و صدمههای محیطی
مفاصل، بافتها، ماهیچهها و استخوانهای دست و پا هر آن ممکن است مورد صدمات محیطی مانند شکستگی، ضربه، پارگی، کشیدگی و ... قرار بگیرند که همه این موارد بسته به محل آسیب میتواند درد و التهاب را در دستها و پاها ایجاد نماید.
♦ اختلالات مختلف
برخی از اختلالات که ممکن است در سراسر بدن ایجاد شده یا بر گردش خون در اندامها تأثیر میگذارند مانند بیماریهای شریان محیطی، میتوانند علائم درد در دست و پا را نیز ایجاد نمایند.
♦ مشکلات سیستمیک
اگر آسیبی مانند ضربه شدید ایجاد نشده باشد و در دست و پای خود احساس درد داشته باشید، ممکن است دچار مشکلات سیستمیک شده باشید که توانایی بدن شما برای تنظیم دما، حس یا گردش خون در اندامها را مختل کرده و میتواند منجر به درد شود.
♦ نوروپاتی محیطی
آسیبهای عصبی مانند نوروماهای مختلف ازجمله نورومای مورتون، نورومای دیابتی، نورومای الکلی و ... از ارسال سیگنال به درستی به اندامهای بدن توسط سیستم عصبی جلوگیری میکنند که منجر به درد یا احساس سوزنسوزن شدن میشوند.
♦ آرتریت
آرتریت باعث تحلیل و التهاب مفاصل میشود که معمولاً با افزایش سن در دستها و پاها رخ میدهد و باعث درد و سفتی خواهد شد.
♦ تاندونیت
تاندونیت نیز نوعی التهاب است که میتواند به دلایل مختلف ازجمله رسوب املاح، عفونتها و ... باعث ایجاد درد و التهاب در دست و پا شود.
♦ فیبرومیالژیا
این عارضه نوعی اختلال مزمن است که باعث درد در عضلات، خستگی و حساسیت در برخی نواحی مختلف بدن ازجمله دست و پا میشود.
♦ لوپوس
این بیماری بیشتر بهعنوان یک بیماری مزمن پوستی شناخته میشود، اما میتواند باعث بروز علائم درد در دست و پا نیز بشود.
♦ مولتیپل اسکلروزیس
مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن است که به غلاف عصبی آسیب میرساند و میتواند باعث بیحسی و درد در دست و پا شود.
♦ نقرس
نقرس نیز نوعی آرتریت است که باعث ناتوانی در متابولیسم اسید اوریک شده و دردهای شدیدی را بخصوص در پاها ایجاد میکند.
♦ بیماری برگر
این بیماری به التهاب رگهای خونی اشاره دارد و معمولاً اندامهای تحتانی را درگیر میکند که در موارد شدید میتواند منجر به قانقاریا یا گانگرن شود.
بهطورکلی درد دست و پا دلایل بسیار زیادی دارد و در صورت بروز این علائم بهطور دائمی یا رفت و برگشتی بعد از چند روز باید حتماً به متخصص ارتوپدی در یک مرکز تخصصی ارتوپدی مجهز مراجعه کنید تا هرچه زودتر علت آن تشخیص داده شده و درمان مناسب آغاز شود؛ زیرا برخی از مشکلاتی که این علائم را ایجاد کردهاند و بخصوص بر اعصاب تأثیر دارند میتوانند پیشرونده باشند و اگر بهموقع مدیریت نشوند، ممکن است منجر به آسیبهای عصبی دائمی مانند فلج اندام، بیاختیاری ادرار و مدفوع، اختلالات جنسی و ... شوند. متخصص با گرفتن شرححال دقیق از شما، معاینات فیزیکی و انجام تستهای مورد نیاز تشخیص نهایی را انجام داده و بهترین برنامه درمانی را برای شما ارائه میدهد.
درد در دست و پا ممکن است بسته به علت ایجاد آن چندین نوع حس متفاوت از یک درد تیز تا دردهای مبهم را ایجاد نماید. ازجمله علائم دیگر که ممکن است درد دست و پا خود را به شکل آنها نشان دهد، عبارتاند از:
♦ ضعف عضلانی
♦ گرفتگی یا پرش
♦ بیحسی یا گزگز
♦ از دست دادن حس
♦ از دست دادن تعادل
♦ احساس سوزش
♦ محدودیت تحرک یا انعطافپذیری
♦ درد یا سفتی مفاصل
♦ خستگی
♦ سندرم پای بیقرار
♦ تب
♦ کاهش وزن
♦ فشارخون پایین
♦ عدم تحمل گرما یا سرما
♦ راش
♦ التهاب و تورم
♦ زخم یا عفونتهای پوستی
توجه داشته باشید که بسیار مهم است که هنگام مراجعه به متخصص ارتوپدی تمامی علائمی که تجربه کردید را بهطور واضح و کامل برای پزشک توضیح دهید تا بهتر بتواند علت اصلی درد در دست و پا را تشخیص دهد.
دردهای خفیف در دست و پا معمولاً بعد از چند روز با مراقبتهایی مانند استراحت، یخ و گرما درمانی و داروهای ضدالتهابی برطرف میشوند. بااینحال، در پاسخ به سؤال برای درد دست و پا به چه دکتری مراجعه کنیم اگر از شدت آسیب خود مطمئن نیستید، بهتر است سریعتر به یک ارتوپد مراجعه کنید. از طرفی باید احتیاط کنید و به یک مرکز تخصصی معتبر مانند مرکز تخصصی ما مراجعه نمایید تا تشخیص و درمان با تجهیزات مدرن و کامل بهصورت دقیق انجام شود.
بسیاری از مسائل مربوط به دست و پا اگر در زمان مناسب تشخیص داده نشوند و درمان مناسب انجام نگیرد، میتوانند با گذشت زمان بدتر شوند و یا حتی عوارضی مانند آرتروز زودرس، دردهای مزمن، فلج اندام، محدودیت حرکتی و ... را برایتان ایجاد نمایند.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.
مجموعه ارتوپدی ما با بهره مندی از به روزترین تجهیزات پزشکی و متخصصین ارتوپدی متبحر برای درمان انواع بیماری های ارتوپدی در خدمت شما عزیزان است.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو